علائم کاهش تورم در آینده

به گزارش پارس به نقل از دنیای اقتصاد – گزارش های بانک مرکزی نشان می دهد پس از اینکه تورم تولیدکننده (تورم دوم) در آذرماه و دی ماه روند کاهشی را ثبت کرد، در بهمن ماه نیز این شاخص رشد محدودی داشته است. کارشناسان معتقدند تغییرات در حوزه قیمت های تولید، پس از چند ماه در تورم مصرفی، خود را نشان می دهد؛ بنابراین با توجه به رشد ناچیز تورم دوم (تولیدکننده) در سه ماه اخیر و همچنین روند کنترلی دیگر عوامل اثرگذار بر قیمت ها مثل نقدینگی و نرخ ارز، می توان انتظار داشت که مسیر کاهشی تورم (مصرف کننده) در ماه های آینده نیز ادامه داشته باشد. در ماه های اخیر به طورقابل ملاحظه ای از نرخ تورم ماهانه کاسته شده و در نتیجه، تورم سالانه نیز در مسیر کنترلی و کاهشی قابل ملاحظه ای قرار گرفته است. در ادبیات ژورنالیستی، می توان نرخ « تورم تولیدکننده» را نرخ « تورم دوم» نیز نامید؛ چراکه این شاخص، نشان می دهد قیمت اقلام مربوط به تولید چه تغییری کرده است و این تغییرات، قیمت اقلام مصرفی را در آینده چگونه تحت تاثیر قرار می دهد.

جدیدترین گزارش بانک مرکزی نشان می دهد که تورم ماهانه « کالا و خدمات تولیدی» در بهمن ماه به ۴/۰ درصد رسیده است. پیش تر بانک مرکزی تورم ماهانه « کالا و خدمات مصرفی» را نیز ۴/۰ درصد عنوان کرده بود. هماهنگی در تغییرات شاخص بهای تولیدی و مصرفی، در حالی است که معمولا تورم تولیدکننده، با یک وقفه زمانی در رشد شاخص بهای مصرفی منعکس می شود. زیرا سنجش شاخص بهای تولیدکننده بر اساس قیمت تمام شده در مبدا تولید صورت می گیرد، حال آنکه شاخص بهای کالاهای مصرفی بر اساس قیمت عرضه آن در بازار، محاسبه می شود.

همچنین بررسی گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که تورم ماهانه کالاها و خدمات تولیدی نسبت به بهمن ماه سال قبل، به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. بر اساس آمار منتشر شده، تغییرات ماهانه هزینه های تولید در بهمن ماه سال قبل، حدود ۹/۵ درصد گزارش شده بود.

رشد محدود شاخص تولیدکننده

گزارش های بانک مرکزی از شاخص بهای تولیدکننده نشان می دهد که رقم این شاخص در ماه بهمن به سطح ۹/۵۰۵ رسید. در نتیجه تورم در کالاها و خدمات تولیدی در این ماه معادل ۴/۰ درصد بوده است. حال آنکه رشد ماهانه شاخص بهای تولیدی در بهمن ماه سال قبل ۹/۵ درصد عنوان شده بود. علاوه بر این تورم ماهانه در شاخص بهای کالاها و خدمات تولیدی در دی ماه، به میزان صفر درصد گزارش شده بود.

با نگاهی به تغییر قیمت شاخص ماهانه در کالاها و خدمات تولیدی از ابتدای سال درمی یابیم که از فروردین تا تیرماه سال جاری، شاخص ماهانه در حال رشد بوده است. در تیر ماه تورم تولیدکننده به نرخ ماهانه ۶/۳ درصد رسید که این بیشترین مقدار، در یازده ماه نخست سال جاری بوده است، اما با تغییر و تحولات در اوضاع اقتصادی و سیاسی کشور، تورم ماهانه تولید نیز روند کاهشی را پشت سر گذاشت، به نحوی که تورم ماهانه آذر به زیر صفر (منفی ۷/۰ درصد) رسید. مطابق آخرین گزارش، این شاخص پس از ثابت ماندن در دی ماه سال جاری، با اندکی افزایش به سطح ۴/۰ درصد در ماه بهمن رسید.

افت تورم نقطه به نقطه تولیدکننده

آمار منتشرشده از شاخص بهای کالاها و خدمات تولیدی حاکی از آن است که نسبت به بهمن ماه سال گذشته، حدود ۱/۱۸ درصد به قیمت اقلام تولیدی افزوده شده است. حال آنکه میزان تغییرات شاخص بهای کالا و خدمات تولیدی در دی ماه سال جاری نسبت به دی ماه سال گذشته، ۷/۲۴ درصد گزارش شده بود. این موضوع گویای این مطلب است که تورم نقطه به نقطه در شاخص تولیدکننده در بهمن ماه حدود ۶/۶ واحد درصد کاهش یافته است.
بررسی آمارهای قبلی نشان می دهد که تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در مهرماه نیز ۱/۸ واحد درصد کاهش یافته بود؛ بنابراین پس از مهرماه، رکورد بیشترین کاهش تورم نقطه به نقطه از آن بهمن ماه بوده است. همچنین در بهمن ماه تورم نقطه به نقطه کالاهای تولیدی به کمترین میزان خود از ابتدای سال جاری رسیده است. تورم نقطه به نقطه در کالاها و خدمات تولیدی در تیرماه به میزان ۴۳ درصد گزارش شده بود؛ بنابراین این شاخص طی ۸ ماه اخیر حدود ۲۵ واحد درصد، کاهش است.

علاوه بر تورم نقطه به نقطه، تورم میانگین کالاها و خدمات تولیدی نیز در ماه های اخیر کاهش یافته است. میزان تورم میانگین در بهمن ماه ۳۴ درصد گزارش شده است، حال آنکه این شاخص در دی ماه حدود ۳/۳۶ درصد بوده است. تورم میانگین بهمن ماه در کالاها و خدمات تولیدی، تغییرات قیمتی در دوازده ماه منتهی به بهمن ماه سال جاری را نسبت به دوازده ماه منتهی به بهمن ماه سال قبل در نظر می گیرد.

دیگر آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد که در یازده ماه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۵/۳۳ درصد به میزان شاخص بهای کالا وخدمات تولیدی افزوده شده است. این در حالی است که در ۱۰ ماه نخست سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل این شاخص ۳/۳۵ درصد رشد کرده بود. این موضوع، کاهشی بودن روند قیمتی در کالا و خدمات تولیدی را از یک زاویه دیگر نمایان می کند.

ارزش خدمات تولیدی افزایش یافت

در گزارش بانک مرکزی، کالاها و خدمات تولیدی در سه گروه اختصاصی « کشاورزی، شکار، جنگلداری و ماهیگیری» ، « ساخت (صنعت) » و « خدمات» با وزن های متفاوت از هم قرار گرفته اند. در این گزارش گروه صنعت، با ضریب ۰۶/۴۸ درصدی، حدود نیمی از وزن شاخص کالاها وخدمات تولید را تشکیل داده است و تاثیری زیادی در نوسانات این شاخص دارد. گروه خدمات نیز ۹۶/۲۹ درصد از وزن کل شاخص کالاها وخدمات تولیدی را تشکیل داده و سهم گروه کشاورزی ۹۸/۲۱ درصد عنوان شده است.

جدیدترین آمار بانک مرکزی حاکی از آن است که در ماه بهمن گروه خدمات ۳/۱ درصد رشد داشته است. همچنین در این ماه قیمت ها در گروه کشاورزی تغییری نداشته است و تغییر قیمتی ماهانه در این گروه عدد صفر را نشان می دهد. در گروه صنعت نیز افزایش قیمت در ماه بهمن ۱/۰ درصد گزارش شده است؛ بنابراین از این اعداد و ارقام می توان برداشت کرد که افزایش در بهای کالا و خدمات تولیدی در ماه بهمن بیشتر به دلیل رشد ۳/۱ درصدی قیمت ها در بخش خدمات بوده است. همچنین نسبت به بهمن ماه سال گذشته، سطح قیمت ها در گروه کشاورزی ۵/۳۶ درصد افزایش یافته است که نسبت به دو گروه ساخت و خدمات، در مقیاس سالانه از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است. این آمار می گوید که رشد سالانه قیمت ها در دو گروه ساخت و خدمات به ترتیب ۲/۹ و ۵/۲۲ درصد بوده است.

با نگاهی به روند تغییرات قیمتی این سه گروه از ابتدای سال تاکنون می توان دریافت که نوسانات قیمتی در اقلام تولیدی که در انتهای فصل بهار و طی تابستان به بیشترین مقدار خود رسیده بود، به مرور زمان کاهش یافته و تغییرات قیمتی ماهانه در جهت همگرایی به رقم های زیر ۲ درصد در حال حرکت است. این موضوع نشان می دهد که نوسانات قیمتی ماهانه در کالاها و خدمات تولیدی در طول سال کنترل شده است.

تورم بالای حمل ونقل هوایی

همچنین جدیدترین گزارش بانک مرکزی عنوان می کند که در این ماه قیمت برخی خدمات افزایش قابل توجهی داشته است. به عنوان مثال در گروه حمل و نقل، مقدار افزایش بها در گروه حمل و نقل هوایی در یک ماه ۸/۲۳ درصد بوده است. این افزایش بیشترین رشد ماهانه در بین کالاها و خدمات تولیدی بوده و به نظر می رسد این رشد قیمتی بر اساس تغییرات تقاضای نزدیک بهار صورت گرفته است.

این در حالی است که قیمت حمل و نقل زمینی در بهمن ماه حدود ۱/۰ درصد افزایش یافته است. این موضوع باعث شده که شاخص قیمت گروه حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات که حدود ۲۱ درصد از وزن کل شاخص بهای کالاها و خدمات تولیدی را دارد، ۷/۱ درصد در ماه بهمن افزایش یابد. در این ماه ارزش شاخص گروه هتل و رستوران نیز ۱/۱ درصد افزایش یافته است. با نگاهی به این گزارش می توان دریافت که نوسانات افزایشی در بخش خدمات از بخش کالاها بیشتر بوده است.