آشنایی با خواص و فواید عرق نعنا، عرق بادرنجبویه و روغن زیتون

نعنا

نعنا یا نعناع یک گونه گیاهی متعلق به خانواده Lamiaceae و شامل حدود 15 تا 20 گونه گیاهی از جمله نعناع فلفلی و نعناع است. این گیاه محبوب، دارای فواید و کاربردهای گوناگونی است و به صورت تازه، خشک شده، عرق گیاهی و دمنوش مصرف می شود. استفاده از نعناع تازه در پخت و پز علاوه بر بهبود طعم غذا و ایجاد مزه های لذیذ و خاص می تواند میزان سدیم و قند مصرفی را کاهش دهد. امروزه بسیاری از تولید کنندگان خمیر دندان، آدامس و آب نبات از اسانس نعناع در محصولات خود استفاده می کنند.

عرق نعناع

عرق نعناع یکی از فرآورده های گیاه نعناع است که معمولا برای کمک به تسکین علائم سوء هاضمه، حالت تهوع، استفراغ و نفخ استفاده می شود. ترکیبی به نام کارون (carvone) که به طور طبیعی در نعناع یافت می شود انقباضات عضلانی در دستگاه گوارش را مهار می کند.

عرق نعنا حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی از جمله رزمارینیک اسید، فلاون ها و فلاوانون هایی مانند لیمونن و منتول است. آنتی اکسیدان ها ترکیبات شیمیایی طبیعی موجود در گیاهان هستند که به محافظت در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد کمک می کنند. رادیکال های آزاد مولکول های مضری هستند که می توانند منجر به استرس اکسیداتیو شوند. در مورد مضرات عرق نعناع، باید دقت شود که مصرف بیش از اندازه این عرق گیاهی نیز همانند هر ماده دیگری می تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد.

بادرنجبویه

بادرنجبویه یک گیاه معطر از تیره نعناعیان است که خواص آرام‌ بخشی دارد. این گیاه نیز مانند نعنا به صورت تازه، خشک، عرق گیاهی و دمنوش مورد استفاده قرار می گیرد. بادرنجبویه بومی اروپاست ولی در سرتاسر جهان به ویژه برای جذب زنبورها کشت می شود. این گیاه تا 2 فوت ارتفاع رشد می کند و در بهار و تابستان، دسته ‌هایی از گل‌ های زرد روشن می دهد. برگ های این گیاه از نظر شکل شبیه به برگ نعناع بوده و در واقع از یک خانواده هستند. از بادرنجبویه در محصولات کشاورزی، لوازم آرایشی و بهداشتی و تولید جلای مبلمان نیز استفاده می شود.

عرق بادرنجبویه

عرق بادرنجبویه یک عرق گیاهی مناسب برای بهبود مشکلات گوارشی و معده است. در طب گیاهی از عرق بادرنجبویه در درمان زخم روده و معده، نفخ، درمان یبوست، بواسیر و سم زدایی بدن استفاده می شود. عرق بادرنجبویه سرشار از آنتی اکسیدان است. آنتی اکسیدان ‌ها با اتصال به رادیکال ‌های آزاد بیماری ‌زا که به سلول‌ ها آسیب می ‌رسانند، از التهاب جلوگیری می کنند. مهم ‌ترین ترکیبات شیمیایی موجود در بادرنجبویه، اسانس‌ها، پلی فنول‌ها و تانن‌ها هستند که در صورت مصرف صحیح در طول زمان، هضم را تحریک کرده و سیستم گوارشی را تقویت می‌ کنند. دیگر فواید عرق بادرنجبویه عبارتند از:

• کاهش اضطراب و بهبود خواب
• آرام کردن تنش های عضلانی
• کمک به مدیریت پاسخ به استرس و تنش
• بهبود عملکرد تیروئید
• کمک به درمان سوء هاضمه
•  بهبود عملکرد شناختی و کاهش بی قراری در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر

روغن زیتون

روغن زیتون (Olive oil) از میوه های درخت زیتون استخراج می شود. این روغن بخشی از رژیم غذایی مدیترانه ای محسوب می شود. برای تهیه روغن زیتون، زیتون ها را تحت فشار زیاد عصاره گیری کرده و ماده جامد را جدا می کنند تا روغن خام استخراج شود. روغن زیتون سپس در 3 سطح تصفیه می شود که شامل روغن زیتون تصفیه شده، بکر و فرا بکر است. روغن زیتون فرابکر از دو روغن دیگر کمتر تصفیه و فرآوری شده و خواص آن به زیتون طبیعی بیشتر نزدیک است.

خواص روغن زیتون

آنتی اکسیدان های قوی موجود در روغن زیتون از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کنند. رادیکال های آزاد مولکول هایی هستند که مسئول پیری، بیماری ها و آسیب سلولی هستند.  آنتی اکسیدان ها با التهاب مبارزه کرده و از اکسیداسیون کلسترول خون جلوگیری می کنند، این ترکیبات همچنین به طور موثری خطر بیماری قلبی را کاهش می دهند.

روغن زیتون حاوی چربی اشباع شده، چربی غیراشباع شامل اسیدهای چرب امگا 6 و امگا 3 است. بیشترین اسید چرب موجود در روغن زیتون اسید اولئیک است، یک چربی تک غیراشباع که در حدود 73٪ از کل محتوای روغن زیتون را تشکیل می دهد. اسید اولئیک التهابات زیادی را کاهش می دهد و اثرات مثبتی بر ژن های مرتبط با سلول های سرطانی (به ویژه سرطان سینه) دارد. روغن زیتون دارای مواد مغذی زیادی است که می تواند به طور موثری باکتری های مضر بدن را مهار کند یا حتی از بین ببرد.

از آنجایی که چربی‌های تک غیراشباع در برابر حرارت بالا مقاوم هستند، روغن زیتون فرابکر انتخاب خوبی برای پخت و پز است (روغن زیتون فرابکر دارای نقطه دود 376 درجه فارنهایت است). علاوه بر این، چربی‌های تک غیراشباع برای بیماری‌ های قلبی - عروقی نیز مفید هستند و به کنترل فشار خون بالا، سطح کلسترول و قند خون کمک می ‌کنند.

فواید و کاربردهای روغن زیتون

در ادامه به معرفی برخی از مهمترین فواید و کاربردهای این روغن محبوب می پردازیم.

سلامت ناخن ها

مصرف روغن زیتون در سلامت ناخن ها بسیار موثر است و ماساژ ناخن ها با چند قطره از این روغن می تواند به تقویت ناخن و پوست دست کمک کند.

کمک به درمان رفع یبوست

از جمله فواید بسیار مهم روغن زیتون، تقویت و بهبود عملکرد دستگاه گوارش است. ترکیبات موجود در روغن زیتون، سیستم گوارشی را تحریک کرده و در نتیجه مواد غذایی به نرمی در بدن حرکت و باعث درمان یبوست می شوند.

پیشگیری از دیابت (قند خون)

استفاده از روغن زیتون در رژیم غذایی به کنترل سطح قند خون کمک کرده و خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهد.

کنترل کلسترول

روغن زیتون سطح کلسترول بد را در بدن کاهش می دهد. در واقع میزان چربی غیر اشباع در روغن زیتون به اندازه ای است که باعث ایجاد سطح مناسبی از کلسترول خوب را در بدن می شود.

حفظ رطوبت پوست

یکی از خواص روغن زیتون، آب رسانی به پوست و مو است. این روغن حاوی مقادیر زیادی از ویتامین E است. ویتامین E یک از پوست در برابر عواملی مانند اشعه مضر خورشید محافظت می کند.

بهبود سلامت پوست

از موارد مهمی که به زیبایی پوست و درخشندگی آن منجر می شود، توجه دائمی به سلامت پوست است. ویتامین E موجود در روغن زیتون به درمان التهاب و آکنه نیز کمک می کند.

کمک به پاک کردن آرایش صورت

برای پاک کردن آرایش صورت می توان از این روغن استفاده کرد. روغن زیتون گزینه مناسبی برای پوست های حساس بوده و می تواند جایگزینی برای محصولات شیمیایی پاک کننده باشد.

قیمت روغن زیتون

قیمت روغن زیتون و روغن های گیاهی دیگر تا حدود زیادی به میزان خلوص آن ها وابسته است. روغن های زیتونی که از زیتون تازه و بدون خرابی تهیه می شوند، خواص مطلوب تری داشته و در نتیجه قیمت های بالاتری نیز دارند.

نکته مهم در روغن گیری از زیتون، دمای روغن گیری است. روغن گیری باید در دمای پایین انجام شود. در این صورت روغن زیتون حاوی ترکیبات طبیعی مفید بیشتری برای سلامتی خواهد بود. روغن گیری در دمای بالا منجر به تولید روغن بیشتری می شود اما در دمای بالا آنتی اکسیدان و ترکیبات مفید زیتون از بین رفته و مواد شیمیایی مضر جایگزین آن ها می شوند.  تمامی موارد گفته شده می توانند در قیمت روغن زیتون تاثیرگذار باشند. بهترین فواید و خواص روغن زیتون در روغن زیتون های کاملا طبیعی و فرا بکر دیده می شود.

کلام پایانی

اگرچه استفاده از روغن ها و عرقیجات گیاهی و دمنوش ها می توانند برای تقویت بدن و درمان بسیاری از بیماری ها مفید باشند، اما احتمال بروز عوارض جانبی و یا تداخل با سایر گیاهان، مکمل ها یا داروها نیز وجود دارد. بنابراین عرقیات دارویی را با احتیاط و فقط پس از مشورت با پزشک یا متخصص گیاهان دارویی مصرف کنید تا بیشترین منافع سلامتی را برای شما داشته باشند.