کرونا فقط یک ویروس و مسئله پزشکی ساده نیست؛ اکنون این بیماری ابعاد مختلفی از زندگی انسانی را درگیر خود کرده و در حال روشن کردن و یادآور ساختنِ ابعادی فراموش شده از وجود و درون انسان‌هاست. در هیاهوی جست‌و‌جوی راهکارهای پیشگیری و درمان از بیماری که بی شک نباید از آن چشم پوشی کرد، گویی جامعه در حال حرکت به همان جایی است که انسان، قدرتی فراتر از خود را می یابد و می‌فهمد باید به درگاه و مقامی بالاتر از آنچه فکر می‌کند، برود.

این نوشتار از دکتر هادی انصاری عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران است که در عین تأکید بر پیروی از دستورهای پزشکی و بهداشتی، یادآور می‌شود که این مسئله مهم به تنهایی کفایت نخواهد کرد:

«از دیرباز دعا و نیایش به درگاه پروردگار، در میان تمام ادیان و مکاتب بشری وجود داشته است؛ به طوری که تمام مکاتب و نحله‌های بشری، در اموری مانند بیماری و گرفتاری‌ها از آن استفاده می‌کردند. اما بعد از انقلاب صنعتی و ورود تکنولوژی به زندگی بشر، تا اندازه‌ای تأثیر دعا، کمرنگ‌تر دیده شد و تا بدان جا که تأثیر دعا در سلامتی و مسائل فیزیکی را منکر شدند. اما در سال‌های اخیر دوباره دانشمندان، بر این اعتقاد مهر تأیید زده اند که تأثیر دعا در سلامتی و بیماری‌ها بسیار زیاد است. به طوری که برای اثبات این ادعا، پژوهشگاه‌ها و مراکز خاصی را به این منظور تأسیس کرده اند.

نکته جالب این است که هر روز این دانشمندان به دستورات اسلام در رابطه با دعادرمانی و تأثیرات آن مهر تأیید زده و موجب شگفتی بسیاری از صاحب نظران غربی شده اند. در بسیاری از روایات وارد شده است که برای هر بیماری دوایی است، اما یک روایت خاص وجود دارد که مضمون کلی و مبهم این روایات را تا حدی روشن می‌کند. در روایتی امام رضا (ع) فرمود: (برای هر بیماری دارویی است) اصحاب پرسیدند: آن چیست؟ حضرت فرمود: «لِکُلِّ داءٍ دُعاءٌ» یعنی اینکه برای هر بیماری دعایی هست. در روایت دیگری امام صادق(ع) فرمود «عَلَیْکَ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّهُ شِفَاءٌ مِنْ کُلِّ دَاءٍ». بر تو باد به دعا کردن که شفای هر درد و بیماری است. در روایت دیگر امام رضا(ع) می‌فرماید: «لَا یَذْهَبُ بِالْأَدْوَاءِ إِلَّا الدُّعَاءُ وَ الصَّدَقَةُ...». درد و بیمارى‌‌ها را چیزى جز دعا و صدقه از بین نمى ‌برد.

از مجموع روایاتی که درباره سلامتی بدن و شفا از بیماری‌ها بیان شده است، می‌توان به این نتیجه رسید که پس از دارو درمانی و پیروی از دستورات پزشکی وبهداشتی، دعا درمانی یا همان دعا کردن است؛ به صورتی که بعضی روایات این مطلب را می‌رساند که اگر بیماری وجود داشته باشد که دوایی نداشته باشد، دعا کردن دوای آن است؛ مانند بیماری «سام» که در روایات آمده است که موجب مرگ می‌شود.

با توکل زانوی اشتر ببند!

به همین منظور تأثیر زیاد و عجیب در دعا کردن که باعث سلامتی و شفا از بیماری می‌شود و تأکید فراوان آن در دستورات دینی برای دعا کردن و همچنین انواع مباحث در این زمینه نیاز است که هر کدام از موضوعات آن به صورت مقاله و کتاب تدوین گردد.

اسلام که ادعا می‌کند دعا در سلامتی و شفا تأثیر دارد، باید برای هر بیماری دعای خاص خودش را بیان کند و همین کار را انجام داده است و از طریق امامان(ع) به ما رسیده است. امامان معصوم(ع) همواره در کنار درمان بیماری، تأکید بر دعا و روی آوردن به درگاه الهی وراز ونیاز با پرودگار داشته‌اند.

ابوهاشم جعفری می‌گوید بر امام هادی(ع) وارد شدم در حالی که حضرت تب‌‌دار و بیمار بودند. به من فرمودند: اى ابا هاشم شخصى از دوستان ما را به حائر(۱) بفرست تا برایم دعا کند. از نزد آن حضرت بیرون آمدم در این هنگام با على بن بلال(۲) مواجه شدم. فرموده حضرت را برایش بازگو نموده و از وى راجع به شخصى که حضرت فرموده‌‌اند، درخواست کرده و جویا شدم.

على بن بلال گفت: شنیدم و اطاعت مى‌‌کنم ولى مى‌‌گویم: حضرت خودشان از حائر افضل و برتر هستند، زیرا ایشان به منزله کسى است که در حائر مى‌‌باشد (یعنى حضرت سیدالشهداء) و دعا آن جناب براى خودشان افضل و برتر است از دعای من براى ایشان در حائر. من محضر امام علیه‌السّلام مشرف شده و حرف على بن بلال را خدمتش عرض کردم، حضرت به من فرمودند: به او بگو: رسول خدا از بیت و حجر الاسود افضل بودند ولى در عین حال دور بیت طواف مى‌‌کرده و حجر را استلام(۳) مى‌‌فرمودند، خداوند متعال بقاع و مواضعى دارد که مى‌‌خواهد در آن جا‌ها خوانده شود تا دعای دعاکننده را مستجاب فرماید و حائر از جمله این مواضع مى‌‌باشد.

اصولاً مشیت خداوند بر این قرار گرفته که مردم در این عالم برای رسیدن به مقصود از اسباب و وسایل موجود کمک بگیرند. در حدیث معروف از امام صادق(ع) آمده است: اراده الهی بر این قرار گرفته که همه چیز مطابق اسباب جریان یابد، به همین جهت برای هر چیزی سببی قرار داده است؛ بنابراین بی اعتنایی به عالم اسباب نه تنها توکل نیست، بلکه به معنای بی توجهی به سنت‌های الهی است و این با روح توکل ناسازگار است.

پس به طور خلاصه، توکل بر خداوند یعنی اعتماد کردن به او و واگذار کردن کار به او و تسلیم اراده او بودن و استقلال ندادن به اسباب و توجه کامل به مُسَبِّب الأَسباب یعنی خداوند متعال. یعنی در عین استفاده از اسباب (درمان) توجه داشته باشیم که اسباب از خود چیزی ندارند و در تأثیر مستقل نیستند، بلکه تکیه گاه آن‌ها نیز خداوند متعال است.

این مقدمه برای این بود که اکنون که جامعه ما وبطور کلی جامعه بشری، دچار این بیماری و ویروس وحشی گردیده است، مردم از تمام ادیان ومذاهب، می‌بایست رو به درگاه الهی آورده و با خالق خود که هزاران بلکه میلیون‌ها نعمت را به ما ارزانی داشته و پیرامون و درون ما را گرفته و از آن بی خبریم و لب به شکر گزاری نمی‌گشاییم، دوباره آشتی کرده و به تضرع وزاری به درگاهش زانو زنیم.

با توکل زانوی اشتر ببند!

من هفته گذشته از مراجع عظام قم و نجف اشرف درخواست نمودم که در این ماه مبارک، ماه رجب، که روز‌ها وساعتهایش از مبارک‌ترین ایام و لحظات سال به شمار می‌آید، روز و یا شبی را در ساعتی معین تعیین نموده و به تمام مسلمانان، و نه بلکه به تمام انسان‌های این کره خاکی، اعلان نمایند که همه دست به استغاثه برداریم! همه تضرع کنیم! همه ناله از اعماق دل برآوریم و پروردگار را به عزیزترین افراد درگاهش، سوگند دهیم که این بلا وبیماری را از جامعه بشریت بزداید!

تردید ندارم که ناله‌ای، استغاثه‌ای، ندا و اشک یک انسان مقرًب به درگاه، این کره خاکی را کفایت می‌کند و مورد استجابت قرار گرفته و دل‌های پراندوه ما، نگران ما، به آرامش وسکون، و جدایی‌ها به وصال و گرد هم آمدن تغییر یابد، ان شاء الله.

خداوندا! بارالها! دعای ولی نعمت ما، حضرت ولی عصر(عج) را در حقً ما به استجابت برسان و ما گنهکاران درگاهت را، سیه دلان نافرمانت را نه با عدل خود، بلکه با رحم خود، مورد بخشش قرار ده!

بار پرودگارا! مگر نفرموده‌ای، أدعونی أستجب لکم! ویا مگر نفرموده‌ای، إنًی أنا الغفور الرًحیم!

پرودگارا، سوگندت می‌دهیم که ما را ببخش ونعمت سلامتی وآرامش وسکون وشادی را به جهان وخلق خود بازگردان

اللهم آمین

دکتر هادی انصاری

۲۶ اسفند ۱۳۹۸

عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران

پی‌نوشت‌ها:

۱. حائر حسینی محدوده‌ای مخصوص پیرامون قبر امام حسین(ع) است.

۲. امام هادی(ع) از ابوهاشم خواستند کسی از دوستان را پیدا کند، ابوهاشم نیز برای انجام فرموده امام(ع)، علی بن هلال را انتخاب و یا با او مواجه شد.

۳. لمس کردن

 

ایران جهان حضرت ولی عصر علوم پزشکی ویروس