علت «رضا» لقب گرفتن امام هشتم چیست؟

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، یازدهم ذی القعده مصادف است با سالروز ولادت شمس الشموس پادشاه ایران زمین آقا امام رضا (ع) .

زندگی نامه امام رضا (ع) :

هشتمین پیشوای شیعیان امام علی بن موسی الرضا (ع) در مدینه دیده به جهان گشود، همسران این امام بزرگوار سبیکه یا خیزران، مادر امام محمد تقی (ع) ، ام حبیبه (دختر مأمون) و چند ام ولد و فرزندان این حضرت امام محمد تقی (ع) که پس از شهادت پدرش، در سن هفت سالگی به امامت رسید. علمای شیعه ایشان را تنها فرزند امام رضا (ع) دانسته‏ اند؛ اما در برخی منابع، فرزندان دیگری نیز برای آن حضرت ذکر شده است که عبارتند از: ابو محمد حسن، جعفر، ابراهیم، حسن، عایشه و فاطمه.

لقبها و کنیه های امام رضا (ع) :

کنیه های این امام بزرگوار ابوالحسن و ابوعلی و لقب هایش رضا، صابر، زکی، ولی، فاضل، وفی، صدیق، رضی، سراج الله، نورالهدی، قرة عین المؤمنین، مکیدة الملحدین، کفوالملک، کافی الخلق، رب السریر، و رئاب التدبیر و مشهورترین لقب آن حضرت « رضا» است و علت گرفتن این لقب به این دلیل است که گفته اند: « او از آن روی رضا خوانده شد که در آسمان خوشایند و در زمین مورد خشنودی پیامبران خدا و امامان پس از او بود. همچنین گفته شده: از آن روی که همگان، خواه مخالفان و خواه همراهان به او خشنود بودند. سرانجام، گفته شده است: از آن روی او رضا خوانده اند که مأمون به او خشنود شد. »

اوضاع سیاسی:

مدت امامت امام هشتم در حدود بیست سال بود که می توان آن را به سه بخش جداگانه تقسیم کرد:

- ده سال اول امامت آن حضرت، که همزمان بود با زمامداری هارون.

- پنج سال بعد از آن که مقارن با خلافت امین بود.

- پنج سال آخر امامت آن بزرگوار که مصادف با خلافت مأمون و تسلط او بر قلمرو اسلامی آن روز بود.

مناظرات:

به دستور مامون علی ابن موسی مناظراتی در مجلس مامون برگزار می کرد. در یکی از این مناظرات علی ابن موسی با دانشمندان ادیان دیگر از جمله زرتشتی (هربذه اکبر) ، یهودی (راس الجالوت) ، مسیحی (جاثلیق) و صائبی (عمران) به مباحثه پرداخت و هر کدام را با استفاده از کتاب و عقاید مورد قبول آن شخص مغلوب کرد. در پایان مناظره عمران اسلام آورد و از طرف علی ابن موسی سرپرست صدقات بلخ قرار گرفت.

تالیفات علی بن موسی رضا:

از علی بن موسی رضا برخی تألیفات یاد شده که علمای شیعه از آنها به اجمال و تفصیل یاد کرده اند، اما مؤلفات وی، به تفضیل، عبارت اند از: آنچه به محمد بن سنان در پاسخ پرسش های وی در خصوص علل احکام شرعی نوشته است.

عللی که فضل بن شاذان گوید آنها را از علی بن موسی رضا، یکی پس از دیگری، شنیده و جمع آوری کرده است و به علی بن محمد بن قتیبه نیشابوری اجازه روایت آن ها را از وی از علی بن موسی رضا داده است.

سه رساله که برای مأمون عباسی درباره اسلام و دستورهای دینی نوشته است. این سه رساله را صدوق در عیون اخبار الرضا با اسناد متصل ذکر کرده است.

مختصری از رویدادهای مهم:

زندانی و مسموم شدن امام‏ کاظم (ع) ، پدر امام‏ رضا (ع) ، به ‏ دستور هارون‏ الرشید.

وادار کردن امام رضا (ع) ، توسط مأمون برای پذیرش ولایت‏ عهدی.

پذیرفتن امام رضا (ع) ، ولایت‏ عهدیِ مأمون را مشروط بر عدم دخالت در امور کشورداری در سال ۲۰۱ هجری.

ضرب سکه به‏ نام امام‏ رضا (ع) و خواندن خطبه به‏ نام آن‏ حضرت در منابر و محافل، و بزرگ آوازه نمودن مقام ایشان در شهرهای مختلف اسلامی به‏ دستور مأمون.

مختصری از کلمات حکمت آمیز امام:

امام فرمودند: " دوست هر کس عقل اوست و دشمن هر کس جهل و نادانی و حماقت است. "

" علم و دانش همانند گنجی می ماند که کلید آن سؤال است، پس بپرسید. خداوند شما را رحمت کند زیرا در این امر چهار طایفه دارای اجر می باشند: ۱- سؤال کننده ۲- آموزنده ۳- شنونده ۴- پاسخ دهنده. "

" مهرورزی و دوستی با مردم نصف عقل است. "

" چیزی نیست که چشمانت آنرا بنگرد مگر آنکه در آن پند و اندرزی است. "

" نظافت و پاکیزگی از اخلاق پیامبران است. "

" فروتنی آن است که به مردم چیزی را عطا کنی که دوست داری به تو عطا شود. "

منابع:

اصول کافی جلد ۶

منتهی الاامال

عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۱۵۴-۱۷۸. اخبار و آثار حضرت امام رضا (ع) بحار الانوار، ج ۴۹