سردم است، دلگرم مهر توام

به گزارش پارس به نقل از ایسنا:

" لیلا" دیگر به زمین اطمینان ندارد او به قهر زمین ایمان آورده، او به مانند بزرگترها حرف می زند می گوید: « دنیا وفا ندارد» . آری؛ او بعدازظهر یک روز گرم تابستان ناگهان قد کشید. ناگهان از خواهر بزرگتر فراتر رفت و برای خواهران خردسال و برادر دو ساله اش هم مادر شد و هم پدر. . باید مراقبتشان می کرد، باید برای گرفتن موادغذایی دنبال وانت می دوید و بعد بچه ها را می شمرد. « محبوبه» ، « داوود» ، « آیسان» ، « زهرا» و خودم! اما مادر نیست. او زیرآوار مانده…

می گوید که هنوز هم صدای مادرش را می شنود. این صدا را نه تنها او بلکه زهرای هفت ساله هم می شنود و الان « لیلا» خوب می داند که چه کار باید بکند. صبح ها به بچه صبحانه دهد و مواظبشان باشد. ساعت ۱۰ آب می آورند و ساعت یک ناهار و… هروقت یکی از بچه ها نبود باید او را در کنار آوارهای خانه خشتی یشان پیدا کند.

گسل هایی که موذیانه زیرپای خانه های سست خشتی شهر خزیدند، درز ترک ها را بر دیوارها و سقف ها باز کردند و پس از گذشت ۵۰ سال چنان با شدت لرزیدند که حتی فرصت تکان خوردن جنین هشت ماهه را در شکم مادرش « معصومه» ندادند.

هنوز هم با گذشت حدود یکسال، مردم ده « سرخ گاو» همه منزل معصومه را می شناسند. معصومه همان عروس ۹ ماهه روستا که عروسیش با چه سور و ساتی برگزار شد که بیا و ببین. اما مردم جنازه اش را با شکمی برآمده که نوزاد هشت ماهه اش را داشت بیرون کشیدند. مادر معصومه بندهای آبی قنداق سیسمونی معصومه را از زیرخروارهای خاک بیرون کشید، نشان می دهد و می گوید: بچه اش پسر بود، چند روز پیش از زلزله تازه سیسمونیش را در خانه اش چیدیم اما انگار اسباب بچه شگون نداشت. اهالی می گفتند که جنازه این تازه عروس را در آشپزخانه در حالی که نمکدان قرمزی را در دست داشت، پیدا کردند.

حاج اسماعیل بزرگ روستا نیز که این روزها قامتش بیشتر از گذشته خمیده، کنار دارقالی ناتمامی ایستاده و به زبان آذری ناله می کند، صدایش سوز عجیبی دارد. عروس جوانش زیرخروارها خاک در حالی که نمکدانی در دست داشت، پیدا شده بود و پس از آن شمعدان های عروسی را از زیر خروارها خاک پیدا کردند. حاج اسماعیل از آن شنبه لعنتی، دیگر نه عروس دارد؛ نه نوه و نه حتی پسری.

زلزله آذربایجان آنقدر عجول بود که حتی اجاز نداد؛ مهدی روزه کله گنجشکی اش را سر سفره افطار با این دعا باز کند که سال های بعد بتواند روزه کامل بگیرد. گسل ها بعد از ۵۰ سال بیدار شدند تا ۳۰۰ تن در شهرستان های اهر، ورزقان و هریس بمیرند و بیش از ۱۸۰۰ تن راهی بیمارستان شوند. لرزید تا لذت های خوش و ناخوش روزگار این مردم را با خود ببرد و سرنوشتی دیگر برایشان رقم بزند.

عصر روز شنبه ۲۱ مردادماه پارسال بود که سه شهرستان آذربایجان شرقی با شدت ۶.۲ ریشتر لرزید و این کافی نبود، بیش از ۱۷۰ بار دیگر نیز لرزید تا کاملا آرامش را از زندگی مردم بردارد. ۲۳۵ روستا آسیب دید و بیش از ۹۰۰۰ واحد مسکونی تخریب شد و بیش از ۵۵ هزار خانوار آبرومندی که برای خود روزگاری شانی داشتند، زیر چادرهای سرخ و سفید هلال احمر بخوابند.

شنبه بیست و یکم مردادماه صدای شیون و بوی خاک، خبری شد و از سیم ها گذشت و کلمه شد و چشمانی بهت زده کلمه ها را می خواندند. خبر در تمام جهان پیچید، بازهم نام کشور ما، مناطق ورزقان و اهر در آذربایجان شرقی با مصیبت، بلندآوازه شد.

زلزله که آمد؛ همه ترسیدند که نکند خاطره « بم» تکرار شود. بلافاصله مسیرهای زمینی و هوایی منتهی به مناطق زلزله زده پر شده از نیروهای امدادی و کمک هایی که برای ادامه زندگی لازم بود. همه آمدند، از نیروهای امدادی و پلیس گرفته تا کارشناسان بنیاد مسکن، همه آمدند تا برچسب غایب به آنها نخورد… دولت برای بازسازی خانه های آسیب دیده دست به کار شد و شبانه روز برای بازسازی و نوسازی این خانه ها کار کرد.

زندگی اهالی روستاهای ورزقان در مناطق زلزله زده

حالا یک ماه مانده به یکسالگی آن فاجعه، فارغ از مسئولانی که همیشه قسمت پر لیوان را می بینند و تا از آنها می پرسی از « ب» بسم الله تا « ن» پایان از خوبی، خوشی و اقدامات و عملکرد موثرشان سخن به میان می آورند. به سراغ مردم بازمانده از لرزش زمین می رویم تا آنها خود روایت کننده روزها و ماه هایی که بر آنان گذشت.

تصورم از روستا، با دیدن خانه های مردم زلزله زده آذربایجان تغییر کرد. پیش از این خانه های خشتی اما مقاوم، حیاط های شمالی و چراگاهایی پر از احشام مرا یاد محیط روستایی می انداخت، اما حالا خانه های به هم چسبیده بلوکی بیشتر مرا یاد شهرک های پایتخت می اندازد تا روستا. اظهارنظرها متفاوت است؛ یکی می خواهد دست دولت را ببوسد، دیگری پیگیر چرایی سفته هایی است که داده…

روستای گاسین ورزقان اولین جایی است که می رویم تا ببینیم در این حدود یکسال چه تغییراتی کرده است. آقای صبوری می گوید که « رسیدگی که نکردن. قرار بود منزل محکم بسازنند اما نشد. بیایید خودتان ببینید» و ما را به سمت خانه در حال ساخت می برد و می گوید: اینجا کارگران روز ۴۰ هزار تومان پول می گیرند اما از کجا بیاوریم؟ آنها هم دل به کار نمی دهند.

می گوید سر در خانه اش دوبار ترک برداشته و دیوار خانه شکم داده و آدم می ترسد بیاید زیر این خانه ها. این درحالی است که ۲۵ میلیون سفته بانکی و سه تا ضامن به صورت زنجیره ای برای دریافت وام ارائه کردند.

روستای « سرخه گاو» را خوب می شناسم تنها چند روز از زمین لرزه نگذشته بود که با مسئولان هلال احمر به آنجا رفتیم و بعد زلزله را دیده بودیم و حالا نوبت ارزیابی اقدامات بود. زنی این بار در روستای « سرخه گاو» حرف دیگری به میان می آورد و می گوید که دست دولت درد نکنه و اگر دولت نبود، ما نمی توانستیم زنده بمانیم و بعد به خانه آجریش اشاره می کند و می گوید: این خانه را دولت برای ما ساخته است. اما هزینه های دیگر آن را خودمان تأمین کرده ایم. این را که می گوید زن میانسال دیگری به میانه حرفش می پرد و با آن لهجه شیرینش می گوید: چه می گویی؟ جایی برای نگهداری دام های گله نساختند که حالا دام های مان را کجا ببریم؟ تو اشپزخونه؟

زندگی اهالی روستاهای ورزقان در مناطق زلزله زده

می رویم به روستای دیگر که اسمش « چای کندی» است و از یک روستایی از قبل و بعد زلزله می پرسیم که می گوید: قبل از وقوع زلزله دامداری می کردیم و همه ما زندگی خوبی داشتیم، اما همه چیز با این زلزله به هم ریخت و حالا بنیاد مسکن برای ساخت طویله وام پنج میلیونی به ما می دهد که قسط اول آن را پرداخت کرده، اما قسط دوم آن را هنوز واریز نکرده اند. از همگی ما سفته گرفته اند و ما را به صورت زنجیره ای ضامن یکدیگر کرده اند.

به روستای « زنق آباد» که می رسیم یکی از ساکنان، مشغول کارکردن در اطراف خانه خود بود. خانه ای نیمه ساخته که به تنهایی برای تکمیل آن کار می کرد و عرق می ریخت. « … خانه من کامل درست نشده است و فعلاً در کانکس زندگی می کنم و اگر پول داشته باشم خانه خود را تکمیل می کنم. آن اهالی روستا که ساکن شهر بودند، هنگام زلزله به روستا برگشتند و از تسهیلات دولت استفاده کرده و برای خود خانه ساخته اند. من نیز چون درگیر کارهای درمانی همسرم بودم، نتوانستم پیگیر کارهای مربوط به خانه ام شوم و الان در خانه پدرم زندگی می کنم» .

پیرزنی هم از اهالی این روستا، تا ما را دید، گفت: اکثر خانه ها در این روستا ساخته شده اند، اما در این خانه ها حمام و دستشویی وجود ندارد و برای استحمام به ورزقان می رویم، دولت در این مدت کمک زیادی به ما کرده، از آنها تشکر می کنیم. برای برق نیز تا به این لحظه از ما پول نگرفته اند، اما فکر می کنم از این پس خواهند گرفت.

زندگی اهالی روستاهای ورزقان در مناطق زلزله زده

مقصد بعدی ما روستای « زغن آباد» بود. اولین کلنگ بازسازی پس از هشت روز توسط وزیر راه و شهرسازی در روستای زغن آباد زده شد. این روستا جزو روستاهایی بود که زلزله تلفات و خسارات زیادی در آن به جای گذاشت و ۲۱ کشته در این روستا وجود داشت. وارد این روستا که شدیم کارگرانی را دیدیم که مشغول اجرای طرح هادی بودند. طرح هادی که اجرای آن در روستاهای زلزله زده آغاز شده، طرحی برای ترمیم و بازسازی راه های سطح روستاست.

وارد مغازه ای شدیم تا گلویی تازه کنیم. کامپیوتر موجود در مغازه تعجب همه ما را برانگیخت! مغازه ای تنگ و تاریک با چند قلم کیک و بیسکویت و آب و نوشابه!

زن مغازه دار از کمک بنیاد مسکن تشکر می کرد و می گفت: در آن وضعی که بعد از زلزله به وجود آمده بود، بنیاد مسکن کمک بسیاری را به زلزله زدگان کرد و از همه آنها تشکر می کنم.

اما جلوتر که رفتیم مردی از اهالی ده جلوی ما را گرفت و با عصبانیت سفره دلش را برای ما باز کرد و گفت: برای بازسازی خانه هایمان، ۲۱ میلیون سفته امضا کرده ایم. اما اصلاً از خانه هایمان رضایت نداریم. گچی که برای خانه ما کشیده بودند، ریخت و بازسازی آن را قبول نکردند و مجبور شدم با هزینه های خودم آن را تعمیر کنم، سه روز است که مشکل آب داریم و در این سه روز نتوانسته ایم آب پیدا کنیم. وضعیت برق روستا نیز خوب است؛ اما قسمتی از روستا برق ندارد.

ورزقان

در کنار روستای « میرزاعلی کندی» ، روستای « هیبت بگلو» واقع شده بود که خیرین در ساخت خانه ها کمک کرده اند و این روستا نیز از وضع خوبی برخوردار بود و خانه های تکمیل شده ای را می دیدیم که اهالی روستا از بنیاد مسکن و کمک های این اداره تشکر می کردند.

این اتفاقات درحالی است که قربان محمدی مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان شرقی از احداث و تکمیل ۱۶ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی در مناطق زلزله زده این استان از ابتدای آغاز روند بازسازی این مناطق تاکنون خبر داد.

به گزارش ایسنا، اینجا بوی فراموشی می آید، اما خودتان را جای مردم آسیب دیده بگذارید، چشم هایتان را ببندید، در خانه نشسته اید و یک دفعه زمین زیرپایتان می لرزد و بعد دیگر هیچ ندارید نه خانه نه شغل و نه خانواده و آن موقع چه می کنید؟

قبول کنیم که همیشه عزا برای همسایه نیست و ممکن است همین الان که در حال خواندن این مطلب هستیم سرنوشت ماهم در یک لحظه به مانند مردم هریس، ورزقان یا حتی بم شود!