دیگ جوشان کرج آماده سر رفتن

به گزارش پارس به نقل از فارس از کرج، طی سال های اخیر بسیاری از نیازها و مشکلات شهرستان کرج به دلیل نزدیکی به پایتخت و قرار گرفتن در محدوده استان تهران، خواسته و ناخواسته تحت الشعاع شهر تهران قرار می گرفت.

این در حالی است که همواره مشکلات، کاستی ها و نیازهای کرج همواره رابطه مستقیم با مشکلات پایتخت داشته و اکثر مسائل مثبت و منفی کرج متاثر از تهران بوده و هست.

اگر چه طی سال های اخیر رشد مهاجرت منفی در کشور کاهش یافته است، اما همچنان این مسئله از جمله مهمترین مشکلات مرکز استان البرز به شمار می آید.

چند سال قبل سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در گزارشی تحت عنوان بررسی تحولا ت جمعیت شهری و روستایی کشور در دهه ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ اعلام کرد: " جمعیت هشت کلا ن شهر کشور در سال ۱۳۸۵ حدود ۳۷ درصد از کل جمعیت شهرنشین و نزدیک به ۲۵ درصد جمعیت کل کشور بوده است. بر مبنای اطلا عات سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت هشت کلا ن شهر تهران، اصفهان، تبریز، شیراز، کرج، اهواز، مشهد و قم در مجموع ۱۴ میلیون و ۶۷۹ هزار نفر بوده است. نرخ رشد جمعیت این هشت کلا ن شهر در سال های ۱۳۸۵-۱۳۷۵ معادل ۷/۲ درصد و در دهه ۱۳۸۵-۱۳۶۵ معادل ۳ درصد در سال بوده است. "

در بخشی از این گزارش آمده بود: " میان کلا ن شهرهای مورد بررسی کرج همچنان بالا ترین نرخ رشد سالا نه معادل ۹/۳ درصد را نشان می دهد. "

* دلایل مهاجر پذیر بودن کرج چیست؟

همانطور که گفته شد، اگر چه با وجود آنکه نرخ مهاجرت منفی در سال های اخیر در کلانشهرهای کشور کاهش یافته است، اما همچنان کرج بالاترین نرح رشد سالانه جمعیت را دارد که بخش مهمی از این افزایش جمعیت به دلیل حضور مهاجران از دیگر نقاط کشور است.

حال این پرسش پیش می آید که کرج به چه دلیل پذیرای این میزان مهاجر از نقاط مختلف کشور است.

کارشناسان چند دلیل عمده را در این رابطه مطرح می کنند که مهمترین آن نزدیکی کرج به تهران به عنوان مرکز کشور است.

در سال های گذشته تعداد زیادی از اقشار مختلف مردم به ویژه جوانان، از روستاهای دور افتاده گرفته تا شهرها و شهرستان های بزرگ، برای یافتن کار و دسترسی به خدمات بیشتر و بهتر به تهران مهاجرت کرده اند.

بخش از این مهاجران در تهران به خواسته های خود رسیده و کار و زندگی در پایتخت کشور تشکیل داده اند، اما بخشی تنها توانستند کاری برای خود در تهران دست و پا کنند.

این افراد که توان پرداخت هزینه های زندگی به ویژه تامین مسکن در پایتخت را نداشتند، محل سکونت خود را تهران قرار داده و در حالی که در پایتخت کار می کنند، اما محل سکونت آنها در کرج و توابع آن است.

بخش دیگری نیز در تهران نه کاری یافته و نه توانستند در آنجا ساکن باشند، به همین دلیل به اطراف پایتخت کوچ کردند که کرج بیشترین سهم را در پذیرایی از این افراد داشته است.

بنابراین سرریز جمعیتی پایتخت به کرج، یکی از مهمترین دلایل مهاجرت مرکز استان البرز است.

دلیل دیگری که از سوی کارشناسان برای این معضل اجتماعی مطرح شده، مربوط به وجود چندین ندامتگاه و زندان بزرگ در کرج است.

شهرستان کرج دارای چندین زندان بزرگ است که درصد محدودی از مجرمان خود کرج در این ندامتگاه ها نگهداری می شوند و اکثر آنها ساکن استان های دیگر هستند.

چندی پیش یکی از مسئولان ارشد قضایی استان البرز در یک محفل خصوصی آماری جالب توجه در این باره بیان کرده و گفته بود که اکثر زندانیانی که در زندان های کرج نگهداری می شوند، نه ساکن این شهرستان هستند و نه اساسا جرم آنها در کرج و حتی استان البرز رخ داده است.

* جمعیت فعلی شهرستان کرج چه میزان است؟

بر اساس قانون هر چند سال یک بار در کشور سرشماری انجام می شود و ملاک تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها برای اداره کشور آماری است که در این سرشماری ها به دست می آید.

این در حالی است که به دلیل مهاجرت بالا به کرج، آمار دقیقی از جمعیت ساکن این شهرستان نمی توان عنوان کرد.

مرکز آمار ایران بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ جمعیت استان البرز را بالغ بر دو میلیون و ۴۱۲ هزار و ۵۱۳ نفر عنوان کرد.

گفته می شود که جمعیت کرج در این سال بین یک میلیون ۸۰۰ هزار نفر تا دو میلیون نفر بوده است.

امروزه شهروندان کرج می پرسند که آیا امکانات و زیرساخت های استان البرز و شهرستان کرج جوابگوی این میزان جمعیت هست؟

در این زمینه بارها مسئولان کرج و رسانه ها هشدارهای جدی را مطرح کرده اند.

به عنوان نمونه دفتر خبرگزاری فارس در کرج در تاریخ چهارم شهریور ۱۳۸۵ طی گزارشی تحت عنوان" کرج دیگر توانایی جذب مهاجر ندارد" به نقل از عضو وقت شورای اسلامی شهرستان کرج نوشت: متأسفانه چندین برابر ظرفیت شهرستان کرج و حومه، مهاجر جذب این منطقه شده است به صورتی که امروزه کرج دیگر توانایی جذب مهاجران جدید را ندارد.

محسن مرادی در آن روزها به خبرنگار فارس در کرج گفته بود: به دلیل مدیریت غلط شهری، مهاجران زیادی جذب تهران که به دلیل پایتخت بودن از امکانات بیشتری برخوردار است، شده اند و سرریز مهاجران به تهران نیز به سوی شهرهای اطراف از جمله کرج و حومه سوق یافته است.

به گفته وی، این امر موجب شده که چندین برابر بیشتر از ظرفیت و توان شهرستان کرج و حومه، مهاجر جذب این منطقه شود. به همین دلیل امروزه دستگاه ها و مسئولان دولتی در کرج با کمبود منابع و امکانات برای توزیع در بین تمامی ساکنان کرجی مواجه هستند.

این مقام مسئول افزود: تمام این موارد موجب شده تا شهرستان کرج از نظر توزیع امکانات و منابع در بین ساکنان جزو محروم ترین شهرستان های کشور طبقه بندی شود، چرا که نسبت ساکنان و امکانات به هیچ وجه با یکدیگر منطبق نیست.

مرادی گفته بود: به طور مثال در حوزه امکانات و تجهیزات ورزشی، امکاناتی که در شهرستان کرج با جمعیتی در حدود دو میلیون نفر به مراتب کمتر از شهرستان های ۵۰۰ هزار نفری است.

پس از آن نیز بارها مسئولان استانداری البرز و فرمانداری کرج در این زمینه هشدار داده اند.

از جمله آنکه در تاریخ سوم اردیبهشت سال گذشته معاون وقت عمرانی استاندار البرز در همایش طرح محیط یاران محیط زیست این استان گفته بود: بسیاری از باغ های کرج به دلیل مهاجرپذیری زیاد از بین رفته است.

احمد افضلی با بیان اینکه افرادی که از قدیم در استان البرز زندگی می کردند با واژه باغ شهر کرج آشنا هستند، اضافه کرد: نزدیکی کرج به تهران و شرایط آب و هوایی به نوعی در سه دهه اخیر جمعیت زیادی را به سمت کرج گسیل داده و باغ هایی که در سطح کرج بوده به تدریج از بین رفته است.

همانطور که گفته شد، بسیاری از مسئولان شهرستان کرج از جمله نمایندگان این شهرستان در مجلس شورای اسلامی، مدیران دستگاه های اجرای و اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا تاکنون بارها در این زمینه انتقادهایی را بیان و راهکارهایی را هم برای رفع این معضل اجتماعی مطرح کرده اند.

آخرین نمونه آن مربوط به سید علی آقازاده شهردار کرج است.

* ضرورت تبیین سیاست های کنترل مهاجرت در کرج

آقازاده در این زمینه طی گفت وگویی با پایگاه خبری مدیریت شهری شهرداری کرج گفته است: شتاب در امر ساخت و سازهای شهری، کلانشهر کرج را با تغییرات بافتی و جمعیتی مواجه کرده است.

به گفته وی، افزایش بی رویه جمعیت در افزایش آمار ساخت و سازهای شهری و ایجاد تغییر و تحولات اساسی بافت های شهری نقش دارد.

شهردار کرج با بیان اینکه، فضاهای شهری سرمایه های اصلی شهر هستند، اظهار داشت: با توسعه پایدار این فضا و ساختارهای شهری می توان گام های موثری در گسترش منطقی جغرافیای شهری برداشت.

این مسئول در ادامه به راهکارهای اتخاذ شده از سوی شهرداری کرج برای رفع برخی از آثار مهاجرت به کرج اشاره کرده و با بیان اینکه، مسأله فضا و توسعه پایدار فضاهای شهری امری بسیار مهم است، عنوان کرد: در این خصوص برنامه ریزان و مدیران شهری توجه خود را به احیای بافت های فرسوده به عنوان معضلی که ناشی از رشد ناهمگون جمعیت شهری است معطوف کرده اند.

آقازاده گفت: کرج به واسطه دارا بودن برخی آیتم های شهری از جمله مناسب بودن آب و هوا زمینه را برای مهاجرت افراد از سایر نقاط کشور مهیا کرده است و این امر خود عاملی منفی برای این کلانشهر به ویژه در زمینه خدمات رسانی است.

شهردار کرج با تاکید بر ضرورت تبیین سیاست های کلی به منظور کنترل مهاجرت های بی رویه عنوان کرد: این سیاست گذاری باید راهکاری برای تعادل جمعیت به عنوان یک خروجی مهم داشته باشد.

آقازاده در ارائه تعریفی از مهاجرت، عنوان کرد: مهاجرت یکی از پدیده های مهم جمعیتی است که در صودت عدم کنترل آن، شهر با افزایش سریع جمعیت و به تبع آن برزو محدودیت ها مواجه می شود.

وی در ادامه با اشاره به رشد سریع ساخت و سازهای شهری این امر را علت اصلی اعمال تغییرات بافتی و ناهمگونی جمعیتی در کرج ذکر و عنوان کرد: پراکندگی ساخت و ساز در مناطق مختلف شهری، علاوه بر این خدمات رسانی ایده آل و استاندارد را با مشکل مواجه می کند.

* دولت تمام تلاش خود را برای مقابله با مهاجرت منفی انجام داده است

انتقادهای تازه شهردار کرج که خود از نزدیک با تبعات و آثار منفی مهاجرت بی رویه و غیر منطقی به این شهرستان آشنا است، موجب شد تا خبرنگار فارس از مهدی ایران نژاد عالی ترین مقام اجرایی در مرکز استان البرز این پرسش را مطرح کند که چه اقداماتی برای مقابله با افزایش مهاجرت به کرج انجام شده است.

وی در این گفت وگو اظهار داشت: در حوزه مهاجرت از روستاها به شهرها و از شهرها به شهرستان ها و کلانشهرها نخست باید به این نکته توجه داشته باشیم که این معضل تک بعدی نبوده و تنها مربوط به یک و یا چند شهرستان کشور نمی شود.

فرماندار کرج افزود: مهاجرت منفی طی دهه های اخیر وجود داشته و در دوره های سرعت یافته و در مقاطعی نرخ مهاجرت کاهش یافته است.

ایران نژاد تاکید کرد: بنابراین وقتی می پرسیم که چه اقداماتی برای جلوگیری از افزایش مهاجرت به کرج صورت گرفته، باید دید که چه اقداماتی در این زمینه در سطح کلان و ملی انجام شده است.

وی ادامه داد: خوشبختانه طی سال های اخیر دولت تلاش های بسیاری برای جلوگیری از افزایش مهاجرت از روستاها به شهرها و از شهرها و به شهرستان ها و کلانشهرهای بزرگ انجام داده است.

ایران نژاد گفت: توسعه خدمات رسانی به روستاها، ایجاد امکانات بیشتر در شهرهای دور افتاده و بالاخره توزیع عادلانه امکانات و خدمات در سراسر کشور از مهمترین دستاوردهای دولت های نهم و دهم است.

وی افزود: ثمره این تلاش ها را در کاهش نرخ رشد مهاجرت می توان دید و این موضوعی است که کارشناسان تایید می کنند.

* جلوگیری از مهاجرت منفی یک شبه تحقق نمی یابد

عالی ترین مقام اجرایی در کرج متذکر شد: البته باید توجه داشت که میزان مشکلات در این زمینه به اندازه ای است یک شبه و با تلاش های یک و یا چند ارگان برطرف نمی شود.

ایران نژاد گفت: معضل مهاجرت در دهه های گذشته وجود داشته و برای مقابله با آن باید برنامه ریزی کلان و نگاهی بلند مدت داشته باشیم و خوشبختانه در این زمینه دولت دستاوردهای خوبی داشته است.

وی در پایان با بیان اینکه بر اساس آمارهای قطعی و موثق نرخ مهاجرت به کرج کاهش یافته است، اظهار امیدواری کرد: با تداوم برنامه هایی که در این زمینه وجود دارد، از جمله توسعه امکانات و خدمات رسانی بیشتر به مناطق روستایی در استان البرز، در آینده نزدیک شاهد کندتر شدن مهاجرت به مرکز استان البرز باشیم.

بر اساس این گزارش، با توجه به دیدگاه های مسئولان، اقدامات انجام شده باید اعلام کرد که در سال های اخیر کارهای خوبی برای جلوگیری از مهاجرت به کلانشهر ها و شهرستان های بزرگ از جمله تهران و کرج انجام شده است، اما باید این تلاش ها افزایش یابد، چرا که دیگ جوشان کرج در حال سرریز شدن بوده و دیگر توان پذیرایی از میهمانان تازه را ندارد.