حمایت اجتماعی چیست؛ انواع، فواید، روش دریافت آن

پژوهشهای متعدد ثابت کرده اندکه هر چه میزان حمایت اجتماعی افزایش یابد، سطح سلامتی نیز افزایش پیدا میکند و بالعکس. از این نگاه، داشتن سلامتی مشروط به داشتن حمایت اجتماعی است. حمایت اجتماعی مفهومی چند بعدی است که به روشهای مختلفی تعریف شده است. برای مثال، می توان آن را به عنو ان یک منبع فراهم شده توسط دیگران، به عنوان امکاناتی برای مقابله با استرس، یا یک مبادله ای از منابع تعریف نمود.
هر بار سراغ تلفن میروید تا به دوست خود زنگ بزنید و با او درددل کنید یا درباره مسئلهای با او مشورت کنید، در حال دریافت حمایت اجتماعی هستید. ما انسانها موجوداتی اجتماعی هستیم که بدون دیگران نمیتوانیم بسیاری از نیازهای روانی و جسمی خود را برطرف کنیم. بنابراین همواره به ایجاد رابطه با دیگران نیازمندیم. میدانید حمایت اجتماعی چه انواعی دارد و چطور میتوانیم حمایت اجتماعی کسب کنیم؟ در این مقاله از سایت پارس نیوز به این پرسشها پاسخ میدهیم.
حمایت اجتماعی چیست؟
حمایت شدن بطور کلی به معنای تعلق داشتن، مورد توجه و پذیرش بودن، و همچنین مورد نیاز بودن است. وقتی از حمایت اجتماعی سخن به میان می آوریم در واقع از احساس آرامش و امنیتی سخن میگوییم که از طرف دیگران به ما القا شده و برای ما این معنا را دارد که جامعه، ما را بخشی از خود دانسته و برای ما ارزش قائل است. با چنین پشتوانه روحی این اطمینان در ما بوجود می آید که در صورت بروز مشکل یا خطر تنها نیستیم و افرادی هستنـد که در این مواقع به یاری ما شتافته و در حل مشکل ما پیشقدم شوند.
باکمی تامل متوجه میشویم که ما در طول زندگی بارها و بارها ازحمایت اجتماعی بهره مند شده ایم، در غیر این صورت هرگز این توانمندی را نداشتیم که بتوانیم به تنهایی گره تمامی مشکلات را گشوده و از گذرگاه های سخت زندگی خود عبور کنیم.
وقتی نیاز مالی پیدا میکنیم با دوست خود تماس میگیریم، وقتی با همسر خود اختلاف پیدا میکنیم با نزدیکان خود مشورت و درد دل میکنیم، وقتی ایده کاری درخشانی به ذهن ما میرسد برای همفکری و سرمایه گذاری به سازمانی خاص مراجعه میکنیم و یا وقتی برای انتخاب خانه مناسب با اطرافیان خود گفتگو میکنیم در واقع از حمایت اجتماعی بهره میبریم. همانطور که میبینیم انجـام بسیاری از کارهای روزمره بدون استفاده از حمایــت اجتماعی میسر نبوده و بدون آن در هزارتوی مشکلات و تهدیدها بی پناه و مستاصل خواهیم بود.
حامیان اجتماعی ما چه کسانی هستند؟
افراد بسیاری در جامعه وجود دارند که ما از حمایت اجتماعــی آنان بهره مند میشویم. بطور قطع مهمترین حامیان ما دردرجه اول، اعضا خانواده بخصوص همسر و والدین میباشند. ایشان بواسطه ارتباط نزدیک عاطفی و روحی، ما را از بالاترین درجه حمایت اجتماعــی بهره مند میسـازند. در سطح بعدی دوستان و اقوام نزدیک ما قرار میگیرند.
البته لازم بذکر است این نوع سطح بندی نسبی بوده و چه بســا دربرخی مواقــع میزان حمایـت دوستانمان در مرتبـه ای بالاتر از خانواده قرار میگیرد. در سطح بعــدی وابستگان دور، همسایه ها، همکـاران، نهادها و سازمانها و… قرارمیگیرند. البته در برخی مواقع امکان دارد افرادی که ما آنها را بخوبی نمیشناسیم نیز با ارائه کمک مالــی یا فکری ما را تحت حمایت خویش قرار میدهند؛ مثــل خیرین، اساتیــد و سخنرانان و …
گاهی ممکن است ترتیب اثربخشی این سطوح در مقاطع مختلفی دسخوش تغییر گردد. بر اساس مطالعه ای که بین افراد سالمند صورت گرفت، ارتباطات اجتماعی این رده سنی با سه گروه فرزندان، دوستان و سایر بستگان مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید تعداد دوستان و میزان تعامل با ایشان مهمترین وموثرترین عامـل در شبکه اجتماعی آنان میباشد. جالب اینکه پس از سن ۷۵سالگی، روابط اجتماعی با دوستان دردرجه اهمیت بالاتری از فوت همسران این گروه سنی قرار میگیرد.
رابطه حمایت اجتماعی با محرکهای استرس زا به چه صورت است ؟
حمایت اجتماعی با عوامل استرس زا و بیماریهای مربوط به آن نسبتی معکوس دارد. یعنی هر چه از میزان حمایت اجتماعی بالاتری بخوردار باشیم، میزان ابتلا به این موارد به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت .
در این خصوص ۲ فرضیه وجود دارد:
-حمایت اجتماعی به عنوان مانع محرکهای استرس زا
از این فرضیه با عنوان ((فرضیـــه اثر مستقیــم)) نیزیاد میشود. در این فرضیه، حمایــت اجتماعی بطور مستقیم مانع بوجود آمدن این محرکها میشود. مثلا اگر با کمک مالی، مانع به زندان افتادن فردی بشویم و یا از ابتــدای سال تحصیلی در خواندن دروس به برادر خود کمک کنیم تا با شکست تحصیلــی مواجه نگردد، در واقع موفق شده ایم محرکهای استرس زا را قبل از وقوع از بین ببریم.
-حمایت اجتماعی به عنوان عامل کاهش فشار استرس
در این فرضیه، حمایت اجتماعی از ابتدا جلوی وقوع عوامل استرس زا را نمیگیرد؛ بلکه پس از پیـدایش، در کاستن اثرات آن نقشی اساسی ایفا میکند. مثلا اگر با کمک مالــی، باعث آزادی زود هنگــام یک فرد زندانی بشویم و یا اینکه به برادر خود که در چند درس خود نمره خوبی نگرفته کمک کنیم تا نمره قبولی بگیرد، در واقع او را از حمایت اجتماعی نوع دوم بهره مند ساخته ایم.
انواع حمایت اجتماعی
1.حمایت عاطفی
این نوع از حمایت اجتماعی شامل در آغوش گرفتن و گوشکردن همدلانه به درددلها و صحبتهای طرف مقابل است. در این حالت، فرد همدلی خود را کلامی و غیرکلامی به دیگری نشان میدهد.
2.حمایت از عزتنفس
رواندرمانگر یا دوستتان به شما یادآوری میکند که چقدر ارزشمندید و به شما نشان میدهد که چه تواناییهایی برای مقابله با مشکلات دارید. این نوع حمایت سبب تقویت عزتنفس میشود. بیشتر رواندرمانگران از این شیوه برای حمایت از مراجعان خود استفاده میکنند.
3.حمایت اطلاعاتی
در این حالت، فرد دانش و تجربه خود را در اختیار دیگری قرار میدهد. فرض کنید میخواهید کسبوکاری راه بیندازید، اما از چموخم کار اطلاع چندانی ندارید. یکی از دوستان یا اقوام که تجربه بیشتری دارد دانش خود را در اختیارتان میگذارد و شما را راهنمایی میکند.
4.حمایت ارزشی
منظور از این نوع حمایت، نشان دادن تحسین و تشویق است. فردی که شما را مورد حمایت ارزشی قرار میدهد، به شما یادآوری میکند که تا چه اندازه قدرتمند هستید، به شما کمک میکند تا از نو ارزش خود را به یاد آورید و بشناسید و در نهایت به خود ایمان داشته باشید.
برخی از مشاوران و مربیان زندگی نیز ازاینروش استفاده میکنند. آنها به مراجعین خود یادآوری میکنند که تا چه اندازه افراد قوی و مصممی هستند. همین امر باعث میشود تا آن افراد نیز به خود بیشازپیش ایمان داشته باشند.
5.حمایت ملموس
بارزترین نوع حمایت کمک مستقیم به فرد برای حل مسائل است. مثلا در مورد قبل، دوست شما فقط به راهنمایی کلامی اکتفا نمیکند، بلکه خود درگیر حمایت مالی از شما میشود. ممکن است شما بیمار شوید و خانواده برخی از امور روزانه شما را انجام دهند. اینها نمونههایی از حمایت اجتماعی ملموس هستند.
فواید حمایت اجتماعی
1.انتخابها و رفتارهای سالمتر
یکی از مهمترین فواید حمایت اجتماعی، یادگرفتن رفتارها و انتخابهای سالم در زندگی است. هرچند گاهی همین گروهها ما را به بیراهه میکشند، اگر با گروههای سالم اجتماعی همراه شویم، بیشک تأثیر مثبتی بر زندگی ما خواهند داشت. مثلا فرض کنید که میخواهید سیگار را کنار بگذارید. ترک سیگار کار آسانی نیست. عضویت در گروههای ترک سیگار و شنیدن تجربیات افرادی که بر این مسئله غلبه کردهاند (حمایت اطلاعاتی) در کنار جلب همدلی و تشویق آنها (حمایت عاطفی) میتواند پیمودن مسیر را آسانتر کند.
2.مقابله با استرس
دیگر کارکرد مهم حمایت اجتماعی کاهش استرس است. استرس یکی از بزرگترین مشکلات انسان امروزی است. با پیچیدهتر و سریعترشدن روند زندگی مدرن، استرس اکثر آدمها بیشتر شده است. بنابراین ارتباطداشتن با آدمهایی که بتوانند این استرس را تعدیل کنند بسیار ضروری است.
بر اساس تحقیقات هم افراد بهرهمند از حمایت اجتماعی بهتر میتوانند با تروما و ضربات روحی پس از حادثه مقابله کنند.
3.افزایش انگیزه
حمایت اجتماعی باعث افزایش انگیزه فرد در مسیر رسیدن به هدفهایش میشود. مثلا دانشآموزی که دوستان درسخوان و پدر و مادر پیگیر دارد احتمالا موفقیت تحصیلی بیشتری هم کسب میکند.
چرا حمایت اجتماعی مهم است؟
شاید از خودتان بپرسید اگر حمایت اجتماعی نخواهم یا نداشته باشم چه چیزی را از دست میدهم. در پاسخ باید به پیامدهای فقدان حمایت اجتماعی اشاره کرد. محققان سلامت روان و جسم نشان دادهاند که بین حمایت اجتماعی ضعیف و بیماریهایی مانند افسردگی و حتی عملکرد مغز ارتباط وجود دارد. حمایت اجتماعی ضعیف با این مشکلات مرتبط است:
- مصرف بیش از حد الکل؛
- بیماریهای قلبیعروقی؛
- خودکشی.
با بررسی هفتساله تعدادی مرد میانسال مشخص شد آنهایی که حمایت اجتماعی زیادی دریافت میکردند کمتر دچار مرگ زودرس میشدند.
شبکه سازی چه تاثیری بر حمایت اجتماعی دارد؟
برای بهره منــدی از مزیت حمایت اجتماعــی لازم است این سوال را از خود بپرسیم : چقدر برای شبکه سازی تلاش کرده ایم؟ ما با هر رابطـه ای که با افرادی غیر از خود برقرار میکنیم، یک رابطه اجتماعــی بوجود می آوریم. مجموعه این روابط، شبکه ای اجتماعی را بوجود میاورد که به هنگــام نیاز، نقش یک حامی را برایمان پیدا کرده و ما را از پذیرش اتفاقـات ناگوار دور ساخته و یا میزان عواقــب ناشی از آن را کاهش میدهد.
در واقع یکی از علل ایجاد روابط اجتماعی، کسب حمایت اجتماعی است که گاهی ممکن است بصورت غیر آگاهانه نیز محقق گردد. البتـه در این بحث مقصود از شبکه سازی، ایجاد زنجیــره ای مبتنی بر ارتباطات انسانــی میباشد. برای مثال اگر بتوانیــم در حوزه کســب و کار با تکیـه بر ارتباطات اجتماعی، یک شبکه اجتماعـی وسیع و وفادار بوجود آوریم و در جلب رضایتشان بکوشیم، میزان حمایت اجتماعی از کسب و کارمان افزایش می یابد. حال آنکه شبکه سازی با تکیه بر پلتفرمهای اجتماعی (فضای مجازی) هر چند نقش بسزایی در سرعت بخشیدن به ایجاد شبکــه مشتریان ایفا میکند ولی چون ارتباط اجتماعی خاصی صورت نمیگیرد طبیعتا حمایت اجتماعی مطلوبی را در پی نخواهد داشت.
البته اهمیت تاثیر حمایت اجتماعی بر شبکـه سازی بحدی است که جایگاه شبکه سازی را از ابـزاری برای کسب منافع اقتصادی به ابزاری برای ارتقاء سلامت تغییر داده است.
کلام پایانی اینکه لازمه حمایت اجتماعی، تشکیل یک شبکه قدرتمند اجتماعی است که شکل گیری این شبکه، ارتباط مستقیـــم با کیفیــت روابط بین افراد یک جامعه دارد. پس لزوم اصلاح و مدیریـت روابط اجتماعی، اساســی ترین موضوع در تقویت حمایــت اجتماعی است که از طریـق راهکارهایی اجتماعــی همچون نظریه کاربردی تئوری انتخاب میسر میباشد.
کدامیک از انواع حمایت اجتماعی کارایی بیشتری دارد؟
همه انواع حمایتهای عنوانشده کارایی و بهرهوری دارند. وجود آنها نیز به همین دلیل توجیه میشود؛ اما آیا این بدین معنا است که سودمندی آنها برای همه افراد و در همه شرایط یکسان است؟ قطعاً خیر.
شخصیت و ویژگیهای فردی انسانها با یکدیگر متفاوت است. همین امر باعث میشود تا هرکدام از آنها نوع خاصی از حمایت را ترجیح دهند. البته لازم به ذکر است انتخاب نادرست و نابجای هرکدام از انواع حمایتها نیز باعث میشود تا به نتیجه دلخواهمان نیز نرسیم.
ازاینرو داشتن اطلاعات در مورد نحوه انتخاب آنها بسیار اهمیت دارد. در ادامه نکاتی را مطرح میکنیم که به شما برای انتخاب بهترین نوع حمایت کمک میکند.
نکات مهم برای انتخاب مناسبترین نوع حمایت
طی مطالعهای که روی 103 زوجی که پنج سال از ازدواجشان گذشته بود انجام شد، تعیین گردید که اثر حمایت اطلاعاتی بیش از حد، بدتر از وجود هرگونه حمایت دیگری است. در این موقعیت نیز حمایت ارزشی حد و اندازهای ندارد؛ به عبارت دیگر، اگر حمایتهای ارزشی از نوع حقیقی و واقعی باشند، مرزی برای آنها میان زوجها وجود نخواهد داشت.
نکته بعدی در رابطه با مقدار حمایتها است. امروزه حمایت اجتماعی در میزان کم رایجتر از زمانی است که حمایتها در سطوح بالا ارائه میشد؛ یعنی افراد احساس میکنند که حمایت و پشتیبانی موردنظر یا موردنیاز خود را دریافت نمیکنند.
مطابق نتایج تحقیق عنوانشده در بالا، مشخص شد دو سوم از مردان و حداقل هشتاد درصد از زنان معتقدند که حمایت دریافتی آنها بسیار کمتر از میزان موردنظرشان است. این بدین معنا است که یک سوم از زوجها اعتقاد دارند که بیش از میزان موردنیازشان کمک و پشتیبانی دریافت میکنند.
مطالعه دیگری در این رابطه انجام شده است. طبق این تحقیق که روی 235 زوج تازه ازدواج کرده صورت گرفت، مشخص گردید که هم خانم و هم آقا زمانی احساس رضایت بیشتری دارند که آقایان نوع حمایت اجتماعی که بیشتر نیاز دارند را دریافت کنند. خانمها نیز هنگامی خرسندتر خواهند بود که تلاش همسر برای ارائه حمایت را ببینند؛ حتی اگر تلاش آنها به موفقیت نرسد.
همانطور که عنوان شد، انسانها با یکدیگر متفاوتاند. همین امر باعث میشود تا حمایت انتخابی و موردنیاز آنها باهم متفاوت باشد. ولی رعایت نکات بالا، بخصوص برای افراد متأهل، قطعاً کمککننده و مؤثر خواهد بود.
چطور حمایت اجتماعی دریافت کنیم؟
تا به اینجا نکات مختلفی درباره حمایت اجتماعی آموختیم. حال این پرسش پیش میآید که چگونه خود را در معرض این حمایتها قرار دهیم؟ چطور عضو گروههای مختلف اجتماعی شویم و روابطمان را تنظیم کنیم که بتوانیم از این حمایتها برخوردار شویم؟ در ادامه، چند پیشنهاد را مطرح کردهایم.
1.با افراد جدید آشنا شوید
این کار زمانبر است، اما ارزشش را دارد. آشناشدن با افراد مختلف و دوستشدن با آنها حلقه اجتماعی شما را گسترش میدهد. هرچه افراد بیشتری را بشناسید و دایره دوستان بزرگتری داشته باشید، از حمایت اجتماعی بیشتری هم برخوردار خواهید شد.
2.برای روابط خود زمان بگذارید
گرچه زندگی در دنیای امروز با مسئولیتهای مختلف گره خورده است، برای دوستان و افرادی که به آنها علاقه دارید زمان بگذارید. ارتباط دوطرفه است؛ نمیتوانید از کسانی که بهندرت احوالشان را جویا میشوید، انتظار حمایت اجتماعی داشته باشید.
3.به خود متکی باشید
شاید این پیشنهاد مخالف حمایت اجتماعی به نظر برسد، اما اینطور نیست. به خود متکی بودن بهمعنای بینیازی به دیگران نیست، بلکه بهمعنای توانایی برآوردن نیازهای خود بدون تحمیلکردن آنها به دیگران است. وقتی شخصیت مستقلی داشته باشید، دیگران نیز بیشتر تمایل خواهند داشت تا رابطهای محکمتر و عمیقتر با شما برقرار کنند.
4.گوش دهید
وقتی روز بدی را سپری میکنید، داشتن گوشی شنوا برای شنیدن درددلهایتان قطعا باارزش است، اما این یک نیاز یکطرفه نیست. حتما طرف مقابل شما هم گاهی به این حمایت نیاز دارد. پس با تقویت مهارت گوشدادن همدلانه میتوانید انتظار داشته باشید طرف مقابلتان نیز آن را برای شما برآورده کند. برای تقویت این مهارت میتوانید:
- بپرسید چه احساسی دارد.
- به آنچه میشنوید واکنش مناسب نشان بدهید.
- بهجای آنکه گفتههای آنها را به تجربیات گذشته خود گره بزنید، بر شناسایی احساسات آنها و همدلی تمرکز کنید.
- بهجای تمرکز بر آنچه میخواهید بگویید، به آنچه میشنوید و فهم درست آن تمرکز کنید.
5.به حس ششم خود توجه کنید
وقتی کنار برخی افراد احساس راحتی و صمیمت دارید، یعنی در محیط امنی قرار گرفتهاید و میتوانید حمایت اجتماعی لازم را دریافت کنید. پس به حس ششم خود توجه کنید؛ آیا کنار کسی حس نگرانی و اضطراب دارید؟ آیا باید مدام مراقب گفتهها و رفتارتان باشید؟ در این صورت، آن فرد شخص مناسبی برای حمایت اجتماعی از شما نیست.
برای اینکه بفهمید حس ششم شما درباره فرد چیست، به این نشانهها توجه کنید:
- گفتوگو بهآسانی پیش میرود یا انگار بهزور انجام میشود؟
- حس میکنید طرف مقابل واقعا شما را درک میکند؟
- فکر میکنید شما واقعا او را درک میکنید؟
- وقتی او را ترک میکنید، خوشحال میشود یا ناراحت؟
- او را بهخاطر ویژگیهای مثبتش به حلقه دوستان خود وارد کردهاید یا اینکه صرفا برای تنهانماندن سراغش رفتهاید؟
6.کمی بیخیال باشید
هرکسی نمیتواند با هرکسی رفاقت و همراهی کند. اگر با کسی در ارتباط هستید، اما فهمیدهاید که این رابطه مناسب نیست، آن را تمام کنید. گذشته را کنار بگذارید و به زندگی و آشناشدن با افراد جدید ادامه دهید. لزومی ندارد که خودتان را در رابطه سمی گرفتار کنید. همچنین درست نیست که کسی را اسیر خود کنید. اینکه رابطهای به پایان میرسد، لزوما بهمعنای بدبودن شما یا دیگری نیست.
گاهی نیز افرادی هستند که نمیتوانیم آنها را کامل از زندگی خود کنار بگذاریم. بهتر است روی حمایت اجتماعی این افراد حساب باز نکنیم.
حمایت اجتماعی چگونه تحقق می یابد
تحقیقات نشان میدهد که داشتن یک پشتیبانی اجتماعی خوب با داشتن افرادی که بنوانید با آنها صحبت کنید، وقت بگذرانید و یا از آنها کمک بگیرید، محقق میشود. با این وجود موانعی برای داشتن پشتیبانی اجتماعی وجود دارد. برای تحقق حمایت اجتماعی باید برای ایجاد ارتباط با افراد وقت صرف کنید.
یادگیری و کسب مهارت ملاقات با مردم میتواند شما را در نزدیک شدن به دیگران یاری کند. هرچه تعداد افراد بیشتری را در زندگی خود ملاقات کنید و با آنها آشنا شوید، در هنگام لزوم، از حمایت افراد بیشتری برخوردار خواهید شد. گسترش حلقه ی آشنایان برای شما بسیار سودمند خواهد بود. برای داشتن دوستان و آشنایانی حامی، مهم این است که برای دوستان خود وقت بگذاریم. ممکن است حس کنید که شما وقت کافی برای این کار ندارید اما تکنیک های مدیریت زمان میتواند به شما کمک کند تا هم کارهای خود را انجام دهید و هم با دوستان خود وقت صرف کنید.
البته بعضی از کارها که توجه شما را به دوستان نشان میدهد نیاز به صرف وقت ندارد به عنوان مثال روزهای تولد، سالگرد ازواج و سایر رویدادهای مهم زندگی دوستان خود را به یاد داشته باشید و به آنها تبریک بگویید. نکته مهم در جلب حمایت اجتماعی توجه به نیازهای طرف مقابل است، به عنوان مثال هنگامی که روز سختی را پشت سر گذاشته اید، تمایل دارید تا با یک دوست درمورد احساسات خود صحبت کنید. گوش دادن و درک ما میتواند بسیار تاثیرگذار باشد. هنگامی که با دوست خود صحبت میکنید به جای اینکه فقط مکالمه را به تجربیات و اتفاقات خود پیوند بزنید از او سوال کنید و به پاسخ او با دقت گوش دهید، احساسات او را درک کنید. شنونده خوبی بودن برای صحبت های دیگران میتواند باعث شود در هنگام نیاز به پشتیبانی یک گوش شنوا برای حرف های خود داشته باشید.
به این نکته توجه داشته باشید که در مرحله اول شما باید حس خوبی از قرار گرفتن در جمع افراد داشته باشید تا با آنها ارتباط برقرار کنید. اینکه بخاطر جلب حمایت اجتماعی با افرادی معاشرت کنید که مدام در حال کشمکش با ایشان باشید به طور حتم به نتیجهای که می¬خواهید نمی رسید .
انسان یک موجود اجتماعی است، به هر حال شما نمی توانید بدون ارتباط با اجتماع و تعامل با دیگران زندگی توام با آرامش داشته باشید. پس دیگران را حمایت کنید و از حمایت اجتماعی برخوردار شوید.
آرامش فردی نتیجه حمایت اجتماعی
حمایت اجتماعی آسایش جسمی و عاطفی است که توسط خانواده، دوستان، همکاران و دیگران برای شما فراهم میشود. دانستن این موضوع که شما قسمتی از جامعه ای هستید که عاشق و مراقب شما هستند و به شما اهمیت میدهند و فکر میکنند، بسیار آرامش بخش است. اینکه بدانیم در شرایط خوب یا بد زندگی کسانی هستند که بتوانیم به آنها تکیه کنیم باعث میشود که خیال راحتی داشته باشیم .
روانشناسان و دیگر متخصصان بهداشت روان اغلب در مورد اهمیت حمایت اجتماعی اتفاق نظر دارند. به عنوان مثال هنگامی که فرد دچار بحران میشود روانشناسان برای مقابله با این بحران افراد را مجبور میکنند تا به حمایت اجتماعی شامل حمایت دوستان و خانواده تکیه کنند. بدیهی است حمایت اجتماعی ضعیف باعث ایجاد سرخوردگی در فرد میشود و در بسیار از موارد افراد به دلیل برخوردار نبودن از حمایت اجتماعی قدرتمند دچار افسردگی شده اقدام به خودکشی می کنند یا به سمت مصرف مصرف الکل و موادمخدر کشیده میشوند.
ارسال نظر