توصیه آیت‌الله مظاهری به مبلغان ماه مبارک رمضان

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، در متن کامل پیام این مرجع تقلید آمده است:

« بسم الله الرّحمن الرّحیم

قال الله سبحانه وتعالی: « الَّذینَ یُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لا یَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللَّهَ وَ کَفی‏ بِاللَّهِ حَسیباً» .

اکنون که با عنایات خداوند تعالی بار دیگر با فرارسیدن شهرالله مبارک رمضان، بهار تبلیغ دین و معارف دینی آغاز می گردد، اجتماع شما مبلّغان شریعت و داعیان الی الله را که به هدف تهیُّأ و هم اندیشی برای مسئولیّت بزرگ تبلیغ تشکیل گردیده، گرامی می دارم و نکاتی را به اختصار متذکّر می شوم:

نقش تبلیغ در ترویج دین

نقش برنامه های تبلیغی علماء دین و روحانیّون حوزه های علمیّه در طول دوره پس از غیبت کبرای حضرت بقیة الله الاعظم« ارواحنافداه» در ابقاء و استحکام مبانی دینی و هدایت و ارشاد مؤمنان، بی تردید نقشی برجسته و بی نظیر است. آنان با این حرکت عظیم خود، چراغ دین و تعالیم حیات بخش قرآن و عترت را در میان مردم و تا اقصی نقاط عالَم، روشن نگاه داشته اند و در این راه پرافتخار همه ناملایمات به جان خریده اند. تاریخ مشعشع حوزه های علمیّه گواهی می دهد که عَلَم دین در هر دوره ای بر دوش عالمان آگاه و مبلّغان وارسته بوده است و به بیان بلند رسول خدا و پیامبراکرم« صلی الله علیه وآله وسلّم» : « یَحْمِلُ هَذَا الدِّینَ فِی کُلِّ قَرْنٍ عُدُولٌ یَنْفُونَ عَنْهُ تَأْوِیلَ الْمُبْطِلِینَ وَ تَحْرِیفَ الْغَالِینَ وَ انْتِحَالَ الْجَاهِلِینَ» . این روایت شریف نبوی که از لسان مبارک حضرت امام صادق« سلام الله علیه» نقل گردیده است به روشنی حکایت از آن دارد که تنها کسانی صلاحیّت حمل و ترویج دین مبین را دارند که علاوه برآنکه خود، در شمار عدول و وارستگان هستند، از قدرت و آگاهیِ علمیِ لازم برای مقابله عالمانه با تفسیرهای نادرست مبطلین و التقاطیّون و دگرگون سازی های غالیان و تندروان و نسبت های نادرست جاهلان و مرتجعان برخوردار باشند و بتوانند غبار التقاط و غلوّ و ارتجاع را از چهره تابناک دین و معارف والای دینی پاک نمایند. اینجاست که رسالت خطیر شما مبلّغان گرامی و وظیفه سنگینی که در ترویج و تبلیغ کتاب و سنّت برعهده دارید، معلوم و مشخّص می گردد. بنابراین برای اداء مسئولیّت بزرگ تبلیغ، باید هم خود، دین باور و دین مدار باشیم و هم دین و تعالیم دینی را به خوبی و درستی فهم کرده و شناخته باشیم و در غیر این صورت، مسلّماً در انجام وظیفه، ناکام خواهیم ماند.

پنج نکته مهم در تبلیغ

توجّه به روش های تبلیغ به تناسب زمان و مکان و مخاطبان، امری لازم و از ضروریّات اجتناب ناپذیر تبلیغ است. در این راستا پنج نکته از سایر نکات با اهمیّت تر است؛ نخست: بهره گیری از زبان برهان و فطرت: « ادْعُ إِلی‏ سَبیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتی‏ هِیَ أَحْسَنُ» . دوّم: بر خورد محبّت آمیز و نرمش و ملاطفت در گفتار: « فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَیِّناً» . سوّم: توجّه به این که وظیفه ما تذکّر و یادآوری است نه زورگویی و سیطره جویی: « فَذَکِّرْ إِنَّما أَنْتَ مُذَکِّرٌ، لَسْتَ عَلَیْهِمْ بِمُصَیْطِرٍ» « وَ ما أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخافُ وَعیدِ» . چهارم: استفاده از زبان مورد فهم مخاطبان و بیان ساده و گویای حقائق قرآن و عترت: « فَإِنَّما یَسَّرْناهُ بِلِسانِکَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقینَ وَ تُنْذِرَ بِهِ قَوْماً لُدًّا» . و پنجم: که از همه روش ها با اهمیّت تر و کارسازتر و ماندگارتر و اثرگذارتر است تبلیغ عملی و نیک کرداری و سلامت رفتاری مبلّغان است: « وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنی‏ مِنَ الْمُسْلِمینَ» . کلام بلند و بیان ارجمند امیرالمؤمنین« سلام الله علیه» را از یاد نبریم که: « إنّ الوعظَ الّذی لا یَمُجُّه سمعٌ و لا یَعدِلُه نفعٌ ما سکَت عنه لسانُ القول و نطق به لسانُ الفعل» . وعظ و اندرزی که هیچ گوشی آن را دور نمی اندازد و هیچ سودی با آن برابری نمی کند، آن موعظه ای است که نه با زبانِ گفتار بلکه با زبانِ کردار و رفتار ارائه و عرضه شود.

توجه به تفسیر قرآن

اینک که اجتماع شما مبلّغان گرامی با صبغه توجّه به تفسیر قرآن کریم و بهره گیری هرچه بیشتر از این وظیفه بزرگ در انجام امور تبلیغی تشکیل یافته، ضرورت دارد به این نکته نیز اشاره نمایم که مسأله تفسیر قرآن مجید یکی از اساسی ترین مسئولیّت های عالمان دینی و بلکه میثاقِ مؤکّد و عهدِ وثیق خداوند بر گردنِ آنان است: « وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ میثاقَ الَّذینَ أُوتُوا الْکِتابَ لَتُبَیِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ» . این آیه مبارکه به روشنی هرچه تمام تر به همه ما می گوید که تبیین و تفسیر کتاب الهی برای عموم مردم، پیمان مؤکدّی است که خداوند از عالمان و مبلّغان دین اخذ فرموده است و از این جهت توجّه به موضوع تفسیر قرآن کریم باید در صدر توجّهات و انگیزه ها و تلاش های علمی و تبلیغی مبلّغان و داعیان الی الله قرار گیرد.

اساساً هدف از نزول قرآن کریم به تصریح این کتاب الهی دو چیز است: یکی تبیین تفسیر قرآن و دیگری رشد و ارتقاءِ فکری مردم: « وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ» . براساس این آیه مبارکه، اولاً: شخص شخیص رسول الله« صلی الله علیه وآله وسلّم» وظیفه دار تبیین و تقسیر قرآن کریم برای مردم است و بنابراین وارثان رسالت و نبوّت نیز همین وظیفه سنگین را برعهده دارند و ثانیاً: همه مردم و نه دسته و گروهی خاص، مخاطبان قرآن کریم اند و از این جهت پیام این کتاب الهی« جامع و جهانی و جاودانی» است و ثالثاً: قرآن مجید حاوی تعالیم و حقائقی است که کلید فهم درست و تفسیر و تبیین آن در دست رسول خدا و ائمّه هدی یعنی عترت طاهرین معصومین« صلوات الله علیهم اجمعین» است و لذا مردم برای فهم و کشف حقائق قرآن باید به آستان مبارک و منوّر آن بزرگواران مراجعه نمایند و « قرآن صامت» را از طریق « قرآن ناطق» بشناسند و رابعاً: رشد فکری و ارتقاء اندیشه و عقلانیّت انسان در گرو توجّه و فهم و عمل به وحی الهی و قرآن مجید است.

البتّه باید بدانیم که تفسیر قرآن، امری انتزاعی و یک علم جدا افتاده و بی ارتباط با سایر علوم و معارف اسلامی نیست و باید به مجموعه علوم دینی به عنوان منظومه به هم پیوسته ای که تفسیر قرآن بر صدر و تارک آن قرار دارد بنگریم.

و نیز مبلّغان گرامی ضرورةً به این نکته توجّه نمایند که تفسیر آیات نورانی قرآن کریم برای هر قشر و گروهی، متناسب با سطح علمی و آگاهی های آنان بیان شود و عمدةً بر تعلیمات اخلاقی و اجتماعی قرآن که زندگی ساز و انسان ساز و جامعه ساز است، تأکید بیشتر و فزون تری گردد تا به امید خداوند تعالی با فراگیر شدن نهضت تفسیر قرآن، ضرورت « بازگشت به قرآن» در جامعه اسلامی، عملی شده و دردها و مشکلات امروز جامعه ما به برکت قرآن و عترت، درمان شود و با باران فیض جاری کتاب و سنّت، دل های تشنگان حقیقت، خصوصاً نسل تکامل خواه جوان سیراب گردد و لذّت معنوی آن، کام همگان را شیرین سازد. ان شاءالله.

توفیقات حضرات مبلّغان عزیز را از خداوند تعالی مسألت می کنم.

والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته

حسین المظاهری

۱۲/تیر/ ۱۳۹۲

۲۴ / شعبان / ۱۴۳۴»