ثانیه‌های طلایی که تلف می‌شوند

به گزارش پارس ، به نقل ازفارس، هنوز مدت زمان زیادی از سخنرانی رهبر معظم انقلاب در خراسان شمالی در سال ۹۱ نگذشته است و هنوز به خاطر داریم که ایشان با مطرح کردن سؤال های اساسی در خصوص سبک زندگی ایرانی و اسلامی، نخبگان و اندیشمندان کشور را به پرداختن به این مفهوم مهم، آسیب شناسی وضع موجود سبک زندگی در ایران و چاره جویی در این زمینه فراخواندند.

یکی از سؤال هایی که در سخنان ایشان پیرامون سبک زندگی مطرح شد در مورد اوقات فراغت بود، ایشان مطرح کردند که الگوی تفریح سالم کدام است؟ و انتظار می رفت پس از سخنان حکیمانه ایشان، مسئولان مقدمات تفریحات سالم را برای اوقات فراغت جوانان فراهم کنند و با آسیب شناسی وضع موجود تدابیر و راهکارهایی ارائه دهند، اما به تابستان و ایام اوقات فراغت جوانان و خانواده ها رسیدیم و هنوز اقدام قابل توجهی صورت نگرفته است و هیچ دستگاهی نیز خود را متولی اوقات فراغت نمی داند؟

همه ساله با نزدیک شدن به تابستان و فرا رسیدن ایام اوقات فراغت جوانان، دستگاه ها و ادارات تلاش می کنند تا با اتخاذ سیاست ها و برنامه های ویژه ای در بهینه سازی اوقات فراغت اقدامات مفیدی را انجام دهند اما تمام این تلاش ها به بازه زمانی خاصی محدود می شود و پس از به سر رسیدن این ایام، پرونده اوقات فراغت به بایگانی می رود تا سال دیگر و اوقات فراغتی دیگر.

جای تأسف است جامعه ای که بیش از نیمی از جمعیت آن را زنان تشکیل می دهند و سهم زیادی از آمار جمعیتی کشور را جوانان تشکیل می دهند اما هیچ دستگاهی متولی و پاسخگوی اوقات فراغت در کشورمان نیست و در هیچ کجا اشاره نشده است که چه بخشی از سهم بودجه دستگاه ها به غنی سازی اوقات فراغت اختصاص داده شده است و یا باید اختصاص داده شود؟

با توجه به اینکه در جامعه ای زندگی می کنیم که ایرانی بودن و اسلامی بودن باید در سرلوحه کارها و اقدامات ما قرار بگیرد اگر با نگاهی متفاوت به سبک زندگی امروزی مردم جامعه خود بنگریم متوجه می شویم که در بحث اوقات فراغت، ایرانی و اسلامی بودن تا حدود زیادی تحت تأثیر روش ها و سنت های غربی قرار گرفته است.

دیگر هم اکنون با گسترش وسایل ارتباط جمعی و بازی های یارانه ای و عدم داشتن توانایی مالی برای برنامه ریزی سفرهای خانوادگی باعث می شود تا جوانان به سمت گروه همسالان خود متمایل شوند و به این ترتیب زمان آن رسیده است که زنگ خطر از هم گسیختگی عاطفی بین اعضای خانواده به صدا در بیاید و پیش از وقوع بحران، مسئولان را به حرکت وادار کند چراکه باید باید علاج حادثه قبل از وقوع کرد.

دیگر هم اکنون فرزندان حاضر نیستند اوقات فراغت خود را در کنار اعضای خانواده خود سپری کنند بلکه تنها بودن و سرگرم شدن با بازی های یارانه ای، گشت و گذار در محیط های وب و دوست یابی در فضای مجازی را ترجیح می دهند و این ها واقعیت هایی است که نباید بی تفاوت از کنار آن ها گذشت و مسئولان باید با واکاوی دلایل این تغییر ذائقه در کودکان، نوجوانان و جوانان تلاش کنند تا مسیر نوینی را پیش روی جوانان قرار دهند و با خلق جذابیت های مورد انتظار آن ها را به محافل خانوادگی بازگردانند.

به دنبال یافتن متولی اوقات فراغت در حوزه جوانان به سراغ مدیرکل طرح های ملی جوانان وزارت ورزش و جوانان رفتیم وی که از راه اندازی پورتال اوقات فراغت در تابستان خبر داده بود اعلام کرد راه اندازی این پورتال به دلیل کمبود بودجه و مشکلات فنی با مشکلاتی مواجه شده است.

وزارت ورزش و جوانان در حوزه اوقات فراغت تنها سیاستگذار کلان است

وحید موسی زاده در خصوص وظیفه وزارت ورزش و جوانان در حوزه اوقات فراغت جوانان گفت: وزارت ورزش و جوانان در بحث اوقات فراغت سیاست گذار و برنامه ریز در سطح کلان است و در سال گذشته وزارت ورزش و جوانان به این سمت رفت که پورتال اوقات فراغت جوانان را راه اندازی کند و امسال هم به دنبال استقرار آن هستیم به این معنا که مشکلات آن حل شود و انشاءالله بتوانیم با همکاری دستگاه هایی که اجرا در اختیار آنها است مانند هلال احمر، کمیته امداد، آموزش و پرورش، وزارت علوم و دانشگاه آزاد و بسیج مستضعفین و بسیاری از دستگاه های دیگری که شاید حدود ۲۰ دستگاه باشند که در حیطه اوقات فرغت یا در زمینه اجرایی و ستادی عمل می کنند اطلاعات را جمع آوری کنیم.

موسی زاده تصریح کرد: ما هنوز کار در بحث غنی سازی را به صورت جدی آغاز نکرده ایم چرا که ما هم اکنون نسبت های دقیقی از گرایش جوان ها نداریم با اینکه پژوهش ها انجام شده اما از آنجا که معمولا این پژوهش ها در مواقع خاص انجام می شود نمی تواند نشان د دهنده ذائقه و سلیقه جوانان باشد ما باید آنقدر این تنوع را افزایش دهیم که جوانان به هر سمتی که تمایل دارند حرکت کنند و در این چارچوب هر چیزی که جوان لازم دارد در اختیارش قرار ندادیم الان مطالعاتی که انجام می شود معمولا به سمتی حرکت می کند که در توان دستگاه ها است و بنده اگر برایم راحت باشد که کلاس آموزشی برگزار کنم به این سمت می روم اما آیا واقعا نیاز جوان این است و اگر زمینه های دیگری را برای او ایجاد کنیم به سمت آنها حرکت نمی کند؟

وی خاطرنشان کرد: هم اکنون بحث ما این است که اطلاعات یکپارچه شود و از اینکه اطلاعات به صورت پراکنده باشد جلوگیری کنیم و بعد حالت رقابت ایجاد شود و اینکه جوان بتواند رقابت کند و بنا به فراخور حال خودش بتواند در زمینه مورد علاقه خود فعالیت کند و اگر اطلاعات را در یک جا جمع آوری کنیم جوان می تواند زمینه های فعالیت مورد علاقه خود را پیدا کند و از آن میان انتخاب کند و تبعات مثبت آن این خواهد بود که رقابت در بین دستگاه ها ایجاد شود و ما باید به این برسیم که جوان ما چه ذائقه ای دارد و دستگاه ها مخاطب محور تر شوند.

مدیرکل طرح های ملی جوانان وزارت ورزش و جوانان ادامه داد: ما باید به موضوع جوانان فراتر از حال را نگاه کنیم مدت زیادی نیست وزارتخانه وارد این بحث شده است ما باید به صورت کلان باید به این موضوع نگاه کنیم و نباید دنبال این باشیم که تا یک روز معین این اتفاق بیفتد و باید برای فرداها هم بتوانیم برنامه ریزی دقیقی داشته باشیم و بحث هم این نباشد که رسانه بحث فراغت را در تابستان ببیند بلکه فراغت و این پورتال به این شکل دیده شده است که بحثی همیشگی برای تمام سال است.

موسی زاده افزود: اساساً بودجه های فراغتی در دستگاه ها تعریف شده است و از آن جهت که بخشی از وزارت جوانان بحث ورزش را در اختیار دارد در این راستا بودجه ای در سال های گذشته داشته است که امسال هم وجود دارد و بقیه موارد در اختیار دستگاه ها است و وزارت ورزش بحث هماهنگی را در پیش دارد.

به این ترتیب موسی زاده با بیان اینکه وزارت ورزش و جوانان تنها سیاست گذار است و کارهای عملیاتی و اجرایی را برعهده ندارد و اینکه هم اکنون نسبت های دقیقی از گرایش جوان ها وجود ندارد و همینطور با اشاره به اینکه بودجه های فراغتی در دستگاه ها تعریف شده است تا حدودی ضعف ها و خلأهای موجود را از وزارت ورزش و جوانان به سمت سایر دستگاه ها سوق داد.

حلقه مفقوده اوقات فراغت باید شناسایی شود

در زمینه اوقات فراغت زنان به سراغ معاون سرمایه های اجتماعی مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری رفتیم که وی نیز در این خصوص مرکز امور زنان را تنها سیاست گذار دانست و گفت ما می توانیم پیشنهادات و راهکارها را ارائه دهیم اما مرکز امور زنان متولی اجرایی کردن برنامه ها در حوزه اوقات فراغت نیست.

پروین هدایتی در گفت وگو با خبرنگار جامعه فارس گفت: اوقات فراغت به عنوان یکی از محورهایی است که تأثیر زیادی بر عرصه های مختلف حضور زنان و یا خانواده ها دارد و می تواند ابزاری معین برای ارتقای روحی، فکری و جسمی خانواده ها در سطح جامعه باشد.

وی ادامه داد: خانم ها به عنوان نیمی از جمعیت کشور نیازمند استفاده و بهره برداری از اوقات فراغت خود به صورت هدفمند و سودمند هستند در واقع حضور خانم ها در عرصه های مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی می تواند به نشاط، تکامل فردی و به حضور اجتماعی آنها کمک کند و ما باید به هر دو بعد فردی و نشاط اجتماعی و خانوادگی توجه کنیم.

معاون سرمایه های اجتماعی مرکز زنان ادامه داد: بخش زیادی از زنان کشور ما نیازمند برنامه ریزی و هدایت هدفمند برای بهره گیری از اوقات فراغت هستند تا امکان این تأثیرگذاری در فرد و محیط خانوادگی افزایش پیدا کند بر این اساس ما اعتقاد داریم که ساماندهی، هدایت و بهبود اوقات فراغت زنان و دختران جامعه نیاز به توجه به دو بعد اساسی دارد.

وی ادامه داد: بعد اول ناظر بر نوع محتوایی است که باید برای اوقات فراغت تولید شود و در دستور کار قرار گیرد که می تواند ابعاد فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، سلامت، علمی، آموزشی و مهارت آموزی داشته باشد و بعد دوم ارتقای زیرساخت ها، فضاها و امکانات لازمی است که برای ارتقای وضعیت اوقات فراغت زنان نیاز داریم و به هر حال این برنامه ها باید در یک محیط هایی عملیاتی و اجرایی شود لذا این دو بعد باید باهم و همپای یکدیگر پیش بروند چراکه نمی توانیم به محتوا توجه کنیم و از زیرساخت ها غافل شویم و یا زیرساخت ها را گسترش دهیم ولی به محتوا توجهی نداشته باشیم.

هدایتی خاطرنشان کرد: بحث اوقات فراغت آنقدر مهم است که سازمان های مختلف باید برنامه هایی را برای اوقات فراغت ارائه دهند و سازمان بسیج و شهرداری ها نیز از جمله دستگاه هایی هستند که باید برنامه های خوبی را برای اوقات فراغت زنان پیش بینی کنند.

معاون سرمایه های اجتماعی مرکز زنان افزود: در اوقات فراغت زنان حلقه مفقوده ای وجود دارد و آن این است که اوقات فراغت را برای رده های سنی و صنفی مختلف طراحی کنیم به عنوان مثال زنان شاغل و زنان خانه دار اوقات فراغت مشخص و متمایزی داشته باشند.

هدایتی تصریح کرد: ما اوقات فراغت را برای خانواده تعریف نمی کنیم که اعضای خانواده در کنار هم برنامه مشترکی برای اوقات فراغت داشته باشند و اینکه کودک در کنار خانواده اوقات فراغت مطلوبی را ندارد و بیشتر در تنهایی اوقات فراغت خود را در کنار رایانه خود می گذراند و حتی کودکان در میهمانی های خانوادگی حضور پیدا نمی کنند.

وی با بیان اینکه بخشی از مشکل اوقات فراغت به برنامه ریزی های خانواده ها مربوط است، ادامه داد: برنامه های اوقات فراغت باید خانواده محور باشد و باید نهادها و دستگاه ها در کنار هم بنشینند و برای حضور اعضای خانواده باهم در اوقات فراغت برنامه ریزی کنند.

معاون مرکز زنان تصریح کرد: در دنیای کنونی، وسایل ارتباط جمعی متأسفانه جای صله ارحام در خانواده ها را گرفته است درحالیکه بسیاری از مشکلات در سایه در کنار هم بودن اعضای خانواده حل می شود.

هدایتی ادامه داد: اوقات فراغت حوزه ای است که نمی توان برای آن متولی خاصی را در نظر گرفت چرا که حوزه های فرهنگی حوزه هایی هستند که هم تقاضا در سطح جامعه برای آن بسیار زیاد است و هم اینکه باید برای آن محصولات فرهنگی متنوعی نیز عرضه شود تا بتواند تمام سلایق و خواسته های اقشار مختلف را پاسخ دهد.

وی ادامه داد: ارگان های مختلف باید در این امر بسیج شوند و بسیج و شهرداری ها می توانند اقدامات خوبی را انجام دهند و آموزش و پرورش و حتی بخش های خصوصی هم باید در این زمینه حسب ضرورت ها ورود پیدا کنند.

بسیج به عنوان یکی از دستگاه های متولی در زمینه اوقات فراغت همه ساله برنامه هایی مانند اردوهای جهادی و اردوهای راهیان نور را برگزار می کند به سراغ رئیس بسیج جامعه زنان رفتیم تا از برنامه های امسال بسیج جامعه زنان مطلع شویم.

نباید برای تک تک اعضای خانواده اوقات فراغت خاصی را طراحی کنیم

رئیس بسیج جامعه زنان از آغاز اردوهای جهادی ویژه بانوان خبر داد و گفت: این اردو ها به صورت یک روزه و یک هفته ای برگزار می شود که تا پایان تابستان ادامه خواهد داشت.

مینو اصلانی رئیس بسیج جامعه زنان در تشریح برنامه های بسیج جامعه زنان به خبرنگار جامعه فارس گفت: به مناسبت فرا رسیدن تابستان و ایام فراغت بسیج جامعه زنان برنامه هایی را برای بانوان کشور در نظر گرفته است که از آن جمله می توان به اردوهای جهادی یک روزه و یک هفته ای اشاره کرد که از امروز اول تیرماه آغاز می شود در ایام ماه مبارک رمضان این اردو ها کاهش پیدا می کند و پس از پایان ماه مبارک رمضان دوباره تا پایان تابستان ادامه پیدا می کند.

وی ادامه داد: برای آغاز این اردو ها ثبت نام ها انجام شده است و مکان هایی که بانوان باید برای کمک به مردم آن مناطق اعزام شوند برنامه ریزی شده است و برنامه های عمده ما مربوط به اردوهای جهادی است که تقریبا شروع شده است و می تواند علاوه بر کمک به مردم مناطق محروم رضایت خاطر افراد را هم در برداشته باشد.

رئیس بسیج جامعه زنان خاطرنشان کرد: از دیگر برنامه های بسیج جامعه زنان کلاس های آموزشی تحت نظر سازمان فنی و حرفه ای است که در صدر این آموزش ها آموزش قالیبافی را قرار داده ایم که به این منظور ثبت نام ها در کل کشور انجام شده است و در طول تابستان این کلاس ها برگزار می شود.

اصلانی تصریح کرد: به دلیل همزمانی ایام تابستان با ماه مبارک رمضان محافل قرآنی تحت عنوان « با شهدا در ضیافت نور» را نیز در پایگاه های مقاومت خواهران برگزار می کنیم.

وی ادامه داد: به اعتقاد بنده ما نباید برای تک تک اعضای خانواده اوقات فراغت خاصی را طراحی کنیم بلکه باید اعضای خانواده در یک برنامه ریزی درون خانواده ای در کنار هم اوقات فراغت را سپری کنند.

اصلانی افزود: ما می توانیم برای کودکان، زنان و مردان به طور جداگانه برنامه هایی برای اوقات فراغت تدوین کنیم اما این موضوع باعث می شود تا بین اعضای خانواده فاصله ایجاد شود و اعضای خانواده باید تلاش کنند در کنارهم اوقات فراغت خود را رقم بزنند.

وی ادامه داد: هم اکنون پایگاه های مقاومت بسیج و کانون هایی که زیر نظر شهرداری فعال هستند اقدامات خوبی را به منظور بهینه کردن اوقات فراغت بانوان انجام می دهند.

بودجه اوقات فراغت در زیر ردیف بودجه دستگاه ها لحاظ شود

محمدرضا آشتیانی عراقی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار جامعه فارس در خصوص بودجه اوقات فراغت دستگاه ها گفت: تا جایی که بنده اطلاع دارم بودجه ای با عنوان بودجه اوقات فراغت دستگاه ها وجود ندارد و در لایحه بودجه دستگاه ها به صورت ریز به تمام موارد اشاره نمی شود.

وی ادامه داد: بودجه ای در رابطه با اوقات فراغت وجود دارد که دستگاه هایی که در ارتباط با این موضوع هستند مانند اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزی و یا کانون های فرهنگی و هنری مساجد و دستگاه های مشابه ردیف هایی را دارند که برای اوقات فراغت می توانند از این ردیف ها استفاده کنند.

آشتیانی عراقی خاطرنشان کرد: بحث اوقات فراغت نیاز به آسیب شناسی دارد و با توجه به اهمیت خانواده و آداب فرهنگی حاکم بر خانواده ها، آسیب هایی که در این حوزه وجود دارد باید توسط دستگاه ها مورد بررسی قرار گیرد و برای رفع آن آسیب ها برنامه ریزی شود که شاهد انحراف از مسیر اصلی نباشیم.

وی ادامه داد: همچنین اقتضائات و نیازهای اقشار مختلف مانند جوانان، بانوان، کودکان و نوجوانان باید شناسایی شوند و در قبال اوقات فراغت تمام دستگاه ها مسئول هستند به عنوان مثال سازمان گردشگری و میراث فرهنگی، اوقاف و امور مساجد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هرکدام مسئولیت هایی را دارند.

این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تصریح کرد: با توجه به اینکه اوقات فراغت فرصت خوبی را در اختیار جوانان و خانواده ها قرار می دهد باید دستگاه های مرتبط شرایط بهتری را برای گذراندن اوقات فراغت فراهم کنند.

متولی اوقات فراغت جوانان و زنان خودشان هستند

مشاور امور بانوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: نباید به دنبال دستگاهی باشیم که متولی بحث اوقات فراغت زنان و جوانان باشد، بلکه زنان و جوانان خودشان باید برای غنی سازی اوقات خود برنامه ریزی کنند.

عفت شریعتی در گفت وگو با خبرنگار جامعه فارس گفت: زنان ما در حال حاضر باید خانه را اداره کنند و در کنار نقش مادری عده ای نیز شاغل در ادارات و یا مشغول به ادامه تحصیل هستند بنابراین اوقات فراغت به معنایی که زمان بدون برنامه ریزی و آزاد را در اختیار داشته باشند وجود ندارد پس باید برنامه ریزی کنیم که از وقت موجود چگونه به بهترین نحو استفاده کنیم و زمان در اختیار را با مثبت ترین کارها پربار کنیم که بتواند زندگی ما را ساماندهی کند.

وی ادامه داد: زمانی نیز اوقات فراغت برای دانش آموزان تعریف می شد در حالیکه با این کلمه موافق نیستم فراغت در اینجا به معنای فراغت از چه چیزی به کار برده می شود؟ مگر اینکه فراغت از زندگی مدنظر باشد که این موضوع متصور نیست و انسان بنا به فرمایش قران کریم جز سعی و کوشش چیز دیگری نیست و اگر سعی و کوشش را از انسان بگیرند دیگر چیزی از انسان باقی نمی ماند، پس ما برای بانوان و جوانان نباید اوقات فراغت تعریف کنیم بلکه باید برای زمانی که در اختیار زنان و جوانان قرار دارد برنامه ریزی دقیق انجام شود که ورزش، تفریح، آسایش و کار در آن لحاظ شود.

مشاور امور بانوان وزارت ارشاد تصریح کرد: زنان، دختران و جوانان ما نباید به این فکر باشند که دستگاهی به عنوان متولی برای اوقات فراغت آنها برنامه ریزی کند و زمان آنها را با برنامه های خود تنظیم کند و این اقشار خودشان باید تنظیم برنامه کنند و با توجه به برنامه هایی که خودشان در نظر می گیرند امکانات دستگاه ها را با خواسته های خود بسنجند و ببینند امکانات کدام دستگاه می تواند برای آنها کارساز و اثر بخش باشد.

شریعتی خاطرنشان کرد: نباید خلاقیت و قوه ابتکار جوانان و زنان را بگیریم و به دنبال دستگاه متولی امر باشیم بلکه باید اعتماد به نفس، قدرت و اثر بخشی را به جوانان القا کنیم و آنها باید خودشان را با امکانات تطبیق دهند.

وی ادامه داد: هم اکنون شرایط برای غنی سازی اوقات فراغت در تمام زمینه های فرهنگی و ورزشی وجود دارد، مگر در گذشته که ما دارای میراث فرهنگی منحصر به فردی بودیم دستگاه خاصی متولی اوقات جوانان و زنان بود بلکه خود آنها با ابتکار عمل غنی سازی زمان خود را انجام می دادند.

شریعتی خاطرنشان کرد: مسأله اوقات فراغت باید درست تبیین و نیازها به خوبی درک شود و مدیریت و برنامه ریزی برای غنی سازی اوقات فراغت بر عهده خود این افراد است.

و به این ترتیب اوقات فراغت در حوزه زنان و جوانان بدون متولی و بودجه ماند و سؤالی که مطرح می شود این است که چه زمانی این سیاست ها باید عملی شود و چه کسانی پاسخگوی سرمایه هایی هستند که توسط هجوم فرهنگ های بیگانه به تاراج می رود و فرصت هایی که می تواند به شکوفایی نبوغ جوانان ایرانی منتهی شود تا چه زمانی باید در پای میز بازی های یارانه ای تلف شود؟

آیا زمان آن نرسیده است که با بازگشت به فرهنگ ایرانی و اسلامی خود اقدام اساسی برای غنی سازی اوقات فراغت جوانان انجام دهیم؟