محمود فرشیدی، وزیر اسبق وزارت آموزش و پرورش درباره دلایل اجرا نشدن سند تحول بنیادین اظهار کرد: آنطور که باید و شاید اهمیت سند تحول درک نشده است؛ آنچه در عمل مسئولان اجرایی است با منویات سند تحول، نگاه بلند امام راحل و فرمایشات رهبری، فاصله زیادی دارد.

وی افزود: معتقدم  آموزش و پرورش یک وزارتخانه نیست و دستگاه تولید انسان است که در وهله اول مسئله همه دولتمردان و مسئولان است و سپس وزیر آموزش و پرورش؛ سیاستهای سند تحول نیز از سوی رهبری به سران سه قوه ابلاغ شده و نه وزیر آموزش و پرورش. 

5 ریشه عدم اجرای سند تحول بنیادین

فرشیدی پنج محور ریشه‌ای را پیرامون عدم اجرایی شدن سند تحول بنیادین مطرح کرد و گفت: ناآگاهی و ناباوری برخی مدیران و کارشناسان محور اول است؛ مدیریت تحول‌خواه ضرورت تحول است؛ محور دوم فقر گفتمان و عدم فرهنگسازی است؛ گویی سند تحول یک راز سربه مهری است و در سخنرانیها و بخشنامه‌ها واژه‌هایی که در سند آمده است کمتر استفاده می‌شود؛ محور سوم خلاء آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هاست. محور چهارم آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های انحرافی است که با سند تحول تقابل دارد و محور پنجم جایگاه حاشیه‌ای سند از نظر اجرا است؛ سند تحول در متن نیست.

وی با بیان اینکه سند 2030 از نهاد بالاتر از وزارت آموزش و از سوی دولت و معاون اول رئیس جمهور ابلاغ و ظرف 6 ماه عملیاتی شد، گفت: این در حالی است که سند تحول 9 سال  است مسکوت مانده، کسانی که نسبت به سندتحول آگاهی ندارند یا باور ندارند و یا به چیز بدتری باور دارند دست به دست می‌دهند که سندتحول یا تعطیل و یا تحریف شود.

وزیر اسبق وزارت آموزش و پرورش به برخی مصادیق فقر گفتمانی سندتحول اشاره و عنوان کرد: در بخشنامه‌ها و سخنرانی‌ها مفاهیمی چون حقوق شهروندی، برابری جنسیتی ، برابری دختران و پسران و .... که همین موارد 2030 هم است مطرح می‌شود اما کلید واژه‌های حیات طیبه، عدالت آموزشی، فطرت و ساحت‌های تربیتی به نحوی که گفتمان سازی آنها در نهایت به مطالبه مردم تبدیل شود کاربرد ندارد.

وی افزود: رهبری هم تاکید فرمودند رسانه ملی وظیفه دارد سند تحول را برای جامعه تبیین کند؛ در نظام ما مشکل پیچیده‌ای به وجود بیاید خود بدنه حلش می‌کند، نمونه‌اش را دیدیم که دستورالعمل بازگشایی حضوری ابلاغ شد اما مردم خودشان انتخاب معقول کردند و فرزندشان را به مدرسه نفرستادند؛ به موازاتی که منتظر اقدام از بالا هستیم باید از بدنه جامعه توسط همکاران خوب ما، اولیا و مانند آن نیز حرکتی انجام شود و رسانه ملی هم ورود و سند تحول را تبیین کند.

دستورالعمل‌های انحرافی

وی به دستورالعمل‌های انحرافی اشاره کرد و گفت: اهداف دوره‌های تحصیلی در سال 79 نوشته شده است. این اهداف با نگاه تحولی در سال 97 بازنگری شده است. این کارها به کسانی سپرده شده که از آگاهی لازم برخوردار نیستند و نه تنها باور به سند ندارند بلکه باور به 2030 دارند. نتیجه این شده است که در اهداف بازنگری شده دوره‌های تحصیلی واژه ولایت فقیه حذف شده یا پیشوایان دینی به جای امامان آمده است و به جای اسلام واژه دین آمده است. در فرهنگ غربی بهائیت هم دین است. 

وزیر اسبق وزارت آموزش و پرورش افزود: تولی و تبری حذف شده است حکومت دینی، روحیه سلحشوری، انس با زبان فارسی، آشنایی با زبان عربی، احکام اقتصادی اسلام، حمایت از تولید داخلی، سیره امام خمینی و در مجموع کلیاتی حذف شده است و به جای آن واژه‌های بی خطر آمده است. همه این موارد در اهداف دوره‌های تحصیلی سال 79 بوده است و سال 97 حذف شده، اینها را شورای عالی آموزش و پرورش تصویب کرده است.

فرشیدی بیان کرد: اهداف دوره‌های تحصیلی را به کمیسیونی ارجاع داده‌اند اینها که نوشته‌اند، رسما از 2030 دفاع کرده‌اند کسی که باورش این است که 2030 خوب است زیرنظام را این طور می‌نویسد. 

خلأ نظارت 

وی با بیان اینکه یکی دیگر از آن موارد انحرافی که به آن اشاره کردم، حذف ساعت پرورشی در دوره دوم دبیرستان و کم شدن ساعت دینی بود، ادامه داد: خلاء نظارت و مطالبه گری داریم در وهله اول شورای عالی انقلاب فرهنگی و سپس مجلس شورای اسلامی باید نظارت جدی داشته باشند. ورود شورای عالی انقلاب فرهنگی در حیطه اجرا لازم است. یک مدیرکل آموزش و پرورش 70 هزار معلم را در زیرمجموعه دارد اما این مدیرکل با نظر فردی انتخاب می‌شود. در حالی که رئیس دانشگاه‌ها توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی انتخاب می‌شوند. 

فرشیدی یادآور شد: اگر سند تحول بودجه نداشته باشد، به نظر می‌رسد در حد توصیه اخلاقی باقی بماند؛ اگر رسانه ملی هم آن را به مطالبه ملی تبدیل کند، به نظر می‌رسد راهگشا باشد.