میکروب‌هایی که با ما حمام می‌کنند

به‌طورمعمول و طبیعی هدف از دوش گرفتن و حمام کردن پاکیزگی است اما تحقیقات نشان داده که دوش می‌تواند محل مناسبی برای رشد میکروب‌ها بوده و باعث بروز نوعی بیماری خطرناک ریوی شود.

محققان در آخرین دستاوردهایشان کشف کردند که سری دوش‌های حمام می‌تواند محل رشد کلونی‌های میکوباکتریوم در زیست لایه لزجی باشد که برای بعضی از افراد، قرار گرفتن در معرض این باکتری می‌تواند بیماری مایکوباکتریوم غیر سلولی (Nontuberculous mycobacteria) ریه را ایجاد کند. لازم به توضیح است که زیست لایه (Biofilm) اجتماعی از سلول‌های میکروارگانیسمی است که به یک سطح متصل شده‌اند و توسط مواد پلی‌مری خارج سلولی پوشیده شده‌اند.

بر اساس داده‌های آماری، این بیماری در ایالات‌متحده آمریکا در بخش‌های کالیفرنیای جنوبی، فلوریدا و نیویورک شایع‌تر هستند.

نوح فیرر (Noah Fierer) سرپرست این تیم تحقیقاتی در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد: «سر دوش خانه شما دنیایی شگفت‌انگیز از میکروب‌ها است که هر زمان شما بخواهید از آن استفاده کنید و دوش بگیرید، در معرض این میکروب‌ها قرار خواهید گرفت.»

او در ادامه توضیحاتش گفت: «بسیاری از این میکروب‌ها بی‌ضرر هستند اما تعداد کمی نیز خطرناک بوده و باعث بیماری می‌شوند. تحقیقات به ما نشان می‌دهند تا درک کنیم که فعالیت‌ها و اقدامات ما می‌تواند ترکیب جوامع میکروبی را تغییر دهد برای نمونه در انواع دستگاه‌های تصفیه آب، از مواد مختلف در لوله‌کشی‌هایمان استفاده می‌کنیم.»

فیرر، از یک موسسه تعاونی- پژوهشی در علوم محیط‌زیست و استاد زیست‌شناسی تکاملی و محیط‌زیست دانشگاه کلرادو- بولدر (Colorado-Boulder) و تیم تحقیقاتش، ۶۵۶ نمونه را از نقاط مختلف ایالات‌متحده و اروپا آزمایش کرده و دریافتند که بروز مایکوباکتری ها در آب‌های شهری بیشتر از آب چاه است.

علاوه بر آن، تحقیقات فوق  نشان می‌دهند که سر دوش‌های فلزی نسبت به سر دوش‌های پلاستیکی برای افزایش رشد مکیوباکتری ها مستعدتر هستند زیرا مراحل شیمیایی تولید پلاستیک باعث می‌شود تا این ماده مانع جذب میکوباکتریوم شود.

با توجه به این نتایج، توصیه می‌شود که برای جلوگیری از رشد و افزایش این مکیوباکتری ها به صورت دوره ای سر دوش‌های حمام خود را تمیز و ضدعفونی کنید. برای این کار بهتر است مقداری سرکه و چند قطره سفیدکننده را در ظرفی ریخته و سر دوش حمام خود را برای چند ساعت در آن قرار دهید تا خوب ضدعفونی شود. در غیر این صورت باید به‌طور مرتب سر دوش‌های حمام خود را تعویض کنید تا خطر ابتلا به بیماری مایکوباکتریوم غیر سلولی ریه را در خود و خانواده خود کاهش دهید.

شرح کامل این تحقیقات و نتایج حاصل از آن در شماره ژانویه سال ۲۰۱۹ میلادی نشریه انجمن آمریکایی میکروب‌شناسی mBio منتشر خواهد شد.