آثار سمیعی گیلانی بوی کهنگی نمی‌دهد

به گزارش پارس ، به نقل ازفارس، این مراسم توسط انجمن دوستی ایران و فرانسه با همکاری معاونت آموزشی خانه هنرمندان، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز نشر دانشگاهی و بخش فرهنگی سفارت فرانسه با حضور شخصیت های برجسته فرهنگ و هنر برپا شد.

مجید سرسنگی مدیرعامل مجموعه فرهنگی و هنری خانه هنرمندان در ابتدای این مراسم گفت: بسیار رسندم که برای پاسداشت مردی از ادب فارسی در خدمت شما هستیم. جسارت نمی کنم و در جمع ادبا در خصوص ایشان نمی گویم که زبانم قاصر است. برخی از افراد هر چند در یک جغرافیا به دنیا می آیند و رشد و نمو می کنند اما بنا به دلایلی فقط متعلق به آن خاک نیستند و به هم جهانیان تعلق دارند و احمد سمیعی گیلانی هم اینگونه است.

وی ادامه داد: سمیعی شخصیتی است که نه فقط ایرانیان و بلکه همه جهانیان باید به او ببالند. امروزه حوزه فرهنگ بدون شک و تردیدی اصلی ترین رکن در پیوند مردم جهان است. توسعه کشورها هم بسته به مؤلفه های بسیاری است اما بی تردید عامل اصلی و بستر اصلی برای توسعه فرهنگ و هنر است و خوشحالیم در کشوری هستیم که از دیرباز کشور فرهنگی و صاحب اهالی اندیشه، فکر و فرهنگ بوده و هنوز هم هست. امیدواریم در زمانه ای که جوامع نیاز به گفتمان برای حل مشکلات دارند فرهنگ بتواند پرچم پیشتازی گفتمان میان ملت ها را به دوش بکشد.

مدیرعامل خانه هنرمندان با اشاره به خدمات علمی ادبی سمیعی گیلانی گفت: پدر ویراستاری ایران در آمایش زبان فارسی خدمات و تلاش های زیادی کرده است و وی به عنوان حلقه وصل میان فرهنگ ایران زمین و جهان بوده است. امروز بزرگترین عنصر برای شناساندن فرهنگ ایران زمین پرداختن به زبان و ادب فارسی است. ویرایش فارسی و شناساندن او فقط یک کار علمی صرف نیست و قطعا این تلاش فعالیتی فرهنگی عمیق و ژرف است.

به گفته وی تجلیل از سمیعی تجلیل از خدمات شایسته و ارزنده وی و تجلیل از همه کسانی است که در حوزه دانش و فرهنگ زحمت کشیدند است. در یک جامعه سرافراز افراد به تجلیل از مفاخر خود می پردازند.

نصرالله پورجوادی، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی سخنران دیگر این مراسم بود که گفت: سمیعی در ۷۰ سال گذشته نقش زیادی را در جامعه ایفا کرده است. وقتی در دهه ۳۰ در عالم کتاب در این شهر چشم گشودم سمیعی در مرحله تالیف کتاب بود. امروزه صدها ناشر فعال در کشور داریم و برای هر سن و سلیقه ای کتاب دارند. ولی در دهه ۳۰ و ۴۰ کتاب های زیادی منتشر نمی شدند و شاید در سال کتاب های منتشر شده به ۵۰ عنوان هم نمی رسیدند. در آن دهه ها چشم همه به مترجمانی بود که آثار را به خصوص از زبان فرانسه ترجمه می کردند. سمیعی هم در آن دوره بسیار فعال بود.

وی ادامه داد: من پیش از انقلاب اسلامی ایران برخی از کتاب های سمیعی را خواندم اما خیلی او را نمی شناختم و بیشتر آشناییم به بعد از انقلاب باز می گردد. با معرفی حسین معصومی همدانی من وی را شناختم. در سال های اول انقلاب که در بیابان برهوت فرهنگی زندگی می کردیم سمیعی در حوزه ترجمه و نشر کتاب فعال بود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه سمیعی در تولید کتاب شش هنر دارد، عنوان کرد: سمیعی در وهله نخست نویسنده است و از وی کتاب ها و مقالات زیادی منتشر شده، او مترجم هم هست و از زبان فرانسه کتاب های زیادی را زبانگردانی کرده است، سمیعی برجسته ترین ویراستار است که تدوین کننده مسائل رسم الخط و سجاوندی است، وی معمار کتاب است و می داند چطور از خشت و گل اطلاعات کتابی را بنا کند و همچنین معلم این و افراد زیادی را تربیت کرده است.

علی اشرف صادقی از اساتید زبان و ادب فارسی هم طی سخنانی درباره احمد سمیعی گیلانی گفت: سمیعی بنیانگذار و از ارکان اصلی ویراستاری است. ویراستاری نیاز به تسلط دستور زبان فارسی دارد و سمیعی با استعدادی که دارد در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران نزد اساتید بزرگی مانند ملک الشعرای بهار و بدیع الزمان فروزانفر آموزش دید.

وی ادامه داد: چه بسا مقالات و کتاب های زیادی به مؤسسات و ناشران عرضه می شوند که قابل چاپ نیستند و با ویرایش فرد دیگری قابلیت عرضه پیدا می کنند.

اشرف صادقی بیان کرد: سمیعی در حالی نهمین دهه عمر پربار خود را سپری می کند که همان تیزبینی ۳۰ سال پیش خود را دارد و ما از دقت ایشان حیرت می کنیم. همه افراد ذهن اینگونه ندارند. انرژی سمیعی هم بسیار تحسین برانگیز است، وی می تواند دو ساعت مستمر سخنرانی کند و ملال و خستگی در وی دیده نمی شود.

این زبان شناس با بیان اینکه سمیعی مترجم توانمندی است، تصریح کرد: نویسنده خوبی است و آثار خوبی را از زبان فرانسه به فارسی ترجمه کرده است. وی به ادبیات معاصر ایران اهمیت می دهد و اغلب داستان های کوتاه و ادبیات معاصر را می خواند و از اغلب داستان هایی که در کشور فرانسه نوشته می شود با خبر است.

در بخشی از مراسم کتانه افشار و سهراب مروتی شعری فرانسوی را که سمیعی گیلانی به فارسی ترجمه کرده است را به دو زبان فارسی و فرانسه دکلمه کردند.

حسین معصومی همدانی از اساتید دانشگاه فرد دیگری بود که درباره مقام و مرتبت علمی و اخلاقی این استاد برجسته زبان و ادب فارسی سخنرانی کرد و گفت: دو گونه استاد داریم. گونه ای هستند که چند صباحی شاگردی آنها را کردیم ولی اساتیدی هم هستند که ممکن است هیچگاه به معنای واقعی سر کلاس های درس آنها حضور نداشته باشیم ولی از آنها فیض زیادی برده باشیم. بسیاری از کسانی که در این مراسم حضور دارند در محضر سمیعی مشق نظری کرده اند بدون اینکه ایشان را دیده باشند.

وی افزود: حدود ۴۰ سالی است که به جز ایام سفر هر هفته استاد سمیعی را می بینیم و از ایشان فیض می برم. یکی از احساس هایی که دوستان و دوستداران سمیعی داریم اینست که همیشه می توانیم از او چیزی یاد بگیریم چون خودش همیشه به دنبال یاد گرفتن است.

این مدرس ادبیات فارسی گفت: استاد سمیعی همیشه علاقه مند کار با جوانان است و در حوزه های مختلف فرهنگ پیوندی میان نسل های مختلف بوده است و همیشه با دلگرمی در عرصه فرهنگ به کار اشتغال داشته است.

وی ادامه داد: سمیعی اولین کسی است که آثار تالیفی را ویرایش کرد و معنای جدیدی به ویرایش داد. سمیعی جسمی تکیده، لاغر اندام و کوتاه قد است و این ایجاز در وجودش در کارهایش هم دیده می شود. ایجاز در بعد مالی کارهایش هم وجود دارد. از ما بسیار بیشتر نوشته و از ما بسیار کمتر کاغذ مصرف کرده است و خلاصه نویسی و ریز نویسی در خط وی دیده می شود.

معصومی همدانی با بیان اینکه سمیعی جمع اضداد است، خاطرنشان کرد: ایجاز در نثر و متن وی دیده می شود. وی نثر دانشگاهی را که آموخته با تحولات جدید در آمیخت و از واژگان عمیقی استفاده می کند. سمیعی در نوشته هایش اعتدال دارد و در عین بودن ترکیبات قدیمی آثار وی بوی کهنگی نمی دهد و میراث گذشته را با مطالعه ادب معاصر ایران و فرانسه تعادل داد. این ویژگی در ترجمه هایش هم دیده می شود و از لحاظ غنای واژگانی بسیار بالا است و ترکیباتش وسعت دارد و با حداقل واژگان در دسترس ترجمه نمی کند.

در ادامه مراسم سهراب فتوحی مدیر انجمن دوستی ایران و فرانسه هم بخشی از فعالیت های احمد سمیعی گیلانی را بر شمرد و از نهادهای مختلف که در برپایی این مراسم همراهی داشتند قدردانی کرد. پس از آن مستندی از فعالیت های سمیعی به نمایش در آمد.