متقاضیان جراحیهای زیبایی اختلال شخصیت دارند؟
جراحیهای زیبایی در کشورمان روبه افزایش است و حالا به تبی همه‌گیر بدل شده است. تبی که گویا عقب ماندن از آن به منزله عقب ماندن از قافله روشنفکری و به‌روز بودن است.
جراحیهای زیبایی در کشورمان روبه افزایش است و حالا به تبی همه‌گیر بدل شده است. تبی که گویا عقب ماندن از آن به منزله عقب ماندن از قافله روشنفکری و به‌روز بودن است. عمل‌های جراحی زیبایی دیگر سن و سال نمی‌شناسد و به گفته منابع رسمی کشور سن عمل‌های جراحی زیبایی در ایران به 15 سال هم رسیده است. تا چند سال پیش علاقه جوانان به زیبا بودن علت افزایش این عمل‌های پرخطر اعلام شده بود اما حالا گفته می‌شود فشارهای اجتماعی گاهی‌اوقات افراد را به سوی تیغ جراحان زیبایی سوق می‌دهد. این روزها گفته می‌شود افرادی که خواهان جراحیهای پیاپی زیبایی هستند از یک اختلال شخصیتی رنج می‌برند اما عده‌ای از کارشناسان نظر مخالفی دارند و می‌گویند جراحیهای زیبایی در جامعه به یک مد تبدیل شده است. اما آنچه ضروری به نظر می‌رسد کمک و همفکری متخصصان روانشناسی، علوم رفتاری، جامعه‌شناسان و مسئولان بهداشتی و درمانی برای رسیدگی به اوضاع جوانان و نوجوانانی است که در تب همه‌گیر جراحیهای زیبایی قرار گرفته‌اند.
«نیلوفر» دختر 25 سالهای است که دو سال قبل بینی‌اش را جراحی کرده است. او می‌گوید برخلاف عده‌ای که برای پنهان ماندن انگیزه‌شان از جراحی زیبایی ادعا می‌کنند فقط به خاطر برطرف کردن مشکل انحراف بینی یا مشکلات تنفسی جراحی کرده‌اند، از مطرح کردن انگیزه جراحی زیبایی هراسی ندارد.
وی می‌گوید: «چون بینی‌ام بزرگ بود، برای زیباتر شدن چهره‌ام بینی‌ام را جراحی کردم. گرچه این عمل هم مانند سایر جراحی‌ها خطرات و مشکلات خاص خودش را داشت اما دانسته راهی اتاق عمل شدم و حالا هم از این عمل راضی هستم. چند ماه است نامزد کرده‌ام و حالا به پیشنهاد نامزدم آمده‌ام تا پلک چشمم را هم جراحی کنم. با این عمل چشمانم درشت‌تر و خوش‌حالت‌تر خواهند شد.
چون قرار است چند ماه دیگر جشن عروسی‌مان را برگزار کنیم همسرم اصرار داشت تا زودتر عمل جراحی را انجام دهم. او می‌گوید می‌خواهد من زیباترین عروس سال باشم. هزینه جراحی پلکم را هم قرار است خودش بپردازد و قبل از برگزاری جشن عروسی به گونه و لب‌هایم هم ژل تزریق کنم.»
نیلوفر ادامه داد: «جراحیهای امروزه به یک مد تبدیل شده و دلیلی ندارد که افراد از مطرح کردن انگیزه‌شان برای جراحیهای زیبایی ترس داشته باشند. زیبایی یکی از ارکان زندگی امروزی است.» «فرزانه» دختر 34 سالهای است که به مطب یک جراح زیبایی آمده تا بینی‌اش را جراحی کند.
او که فوق‌لیسانس تربیت بدنی دارد، می‌گوید: «خودم علاقه‌ای به جراحی زیبایی نداشتم اما به اصرار دوستانم برای جراحی مجاب شدم. آنقدر دوستان و آشنایان از بینی‌ام ایراد گرفتند تا راضی به جراحی شدم. ابتدا حرف‌های دیگران برایم اهمیتی نداشت اما حالا که 34 ساله شده‌ام و هنوز مجرد هستم، تصمیم گرفتم بینی‌ام را جراحی کنم. به نظرم حتی جراحیهای زیبایی امروز به یکی از معیارهای ازدواج تبدیل شده و بسیاری از پسران جوان دوست دارند همسرشان جراحی زیبایی انجام داده باشد.»
زن 55 سالهای نیز که برای جوان‌سازی پوست به کلینیک زیبایی آمده است، می‌گوید: «وقتی علم پزشکی در این حد پیشرفت کرده که می‌تواند تا حدی پیری را به تعویق بیندازد و آثار چین و چروک روی پوست را کمرنگ می‌کند، چه دلیلی دارد که از آن استفاده نکنیم. جلسه‌ای 300 هزار تومان می‌پردازم تا آثار چروک دور چشمم کمرنگ‌تر شود. از این بابت راضی هستم و آن را به دوستانم هم پیشنهاد داده‌ام.»
کمی آن طرف‌تر یک زن 45 ساله نشسته است. می‌گوید به کلینیک جراحی آمده تا برای سومین بار بینی‌اش را جراحی کند. او می‌گوید 15سال قبل برای اولین بار جراحی زیبایی را روی بینی‌اش انجام داد. اما حالا مد تغییر کرده و خبری از بینی‌های عروسکی نیست. می‌گوید دو سال قبل بینی‌اش را بار دیگر به یک جراح زیبایی سپرد تا عمل مجددی روی آن انجام شود و بینی‌اش شکلی طبیعی‌تر داشته باشد. اما پیوند غضروف روی بینی‌اش جواب نداده و حالا قرار است برای سومین بار بینی‌اش را عمل کند.
مشکل کجاست؟
مشکل وقتی ایجاد می‌شود که عمل جراحی زیبایی اوضاع را بهتر نمی‌کند. براساس آمارها درصدی از افراد پس از جراحی زیبایی، از عمل صورت گرفته راضی نیستند و عده‌ای نیز ناچار هستند بار دیگر تحت عمل جراحی پرخطر قرار بگیرند. در این بین کم نیستند افرادی که حتی چهره آنها پس از عمل جراحی بدتر از قبل شده است یا بعد از جراحی افزایش قد برای همیشه دچار معلولیت شده‌اند.
ناکافی بودن مهارت برخی پزشکان یا تخصص نداشتن آنها باعث ایجاد عوارضی شده که گاه بیمار را تا مدت‌ها درگیر کرده است. به گفته پزشکان تزریق ژل و بوتاکس که این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده است، از اعمال پرریسک محسوب می‌شود. اگر چه در این عمل، فرد خودش را به تیغ جراح نمی‌سپارد اما ممکن است حساسیت به مواد تزریقی یا مهارت نداشتن پزشک هنگام تزریق، مشکلات غیرقابل جبرانی از جمله فلج شدن عضلات صورت یا افتادگی پلک را به همراه داشته باشد.
دکتر محسن بهمنی‌کشکولی مسئول گروه‌های تخصصی جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم در بیست و هفتمین کنگره سالیانه چشم‌پزشکی ایران که قرار است از 13 تا 16 آذر ماه امسال برگزار شود، در این باره می‌گوید: «در این کنگره سخنرانی‌های مهمی در زمینه جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم انجام می‌شود.
بسیاری از مراجعه‌کنندگان نمی‌دانند هر گونه عمل جراحی و غیرجراحی در نواحی میانی و فوقانی صورت، روی چشم و ارگان‌های چشم دخالت دارد. جراحیهای زیبایی در ناحیه پلک، ابرو، گونه و پیشانی می‌تواند بینایی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. خشکی چشم، اشک ریزش، تغییر غیرطبیعی محل پلک‌ها، باز ماندن پلک، تغییر در حالت مژه‌ها، دوبینی، کاهش دید و... از جمله عوارض ناشی از جراحیهای زیبایی پلک و تزریق ژل یا بوتاکس در این نواحی است.»
وی ادامه داد: «تزریق بوتاکس می‌تواند عوارضی را روی چشم و بینایی فرد ایجاد کند که این عوارض با از بین رفتن اثر بوتاکس و پس از مدتی رفع می‌شود اما عوارض ژل‌های غیراستانداردی که گاها شاهد استفاده از آنها توسط برخی پزشکان نامتخصص هستیم، ماندگار است و می‌تواند مشکلات غیرقابل جبرانی را برای فرد ایجاد کند.»
آمارها چه می‌گوید؟
براساس یک پژوهش انجام شده در سالهای اخیر در کشورمان، نظرسنجی‌ها نشان داده بیشترین انگیزه زنان برای جراحی زیبایی، کسب زیبایی بیشتر، جلب توجه دیگران، کسب موفقیت‌های اجتماعی، رضایت دوستان و سایر موارد بوده است.
براساس آمارها، میزان عمل جراحی زیبایی در ایران از سال 84 سیری صعودی یافته و در سالهای اخیر، سن افرادی که خود را برای جراحیهای زیبایی به تیغ جراحی می‌سپارند، به 15 سال رسیده است. این در حالی است که بسیاری از پزشکان معتقدند عمل جراحی زیبایی زیر 18سال ممنوع است چراکه این افراد هنوز به بلوغ جسمی و فکری نرسیده‌اند و علاوه‌بر اینکه رشد اسکلت صورت آنها پایان نیافته، ممکن است تصمیمات عجولانه و دور از منطقی بگیرند. آمارهای جهانی نشان می‌دهد آمریکا در صدر جراحیهای زیبایی قرار دارد و بعد از آن کشور کره بیشترین جراحی زیبایی پلک را به خود اختصاص داده است به‌طوری که از هر پنج زن یک نفر زیر تیغ جراحی رفته است.
براساس برخی آمار غیررسمی، تعداد جراحیهای زیبایی در ایران هفت برابر اروپاست. برخی آمار غیررسمی دیگر نیز ایران را در ردیف دوم یا سوم از نظر جراحیهای زیبایی معرفی می‌کند اما آنچه اهمیت دارد این است که هیچ آمار رسمی در این زمینه در کشور ما وجود ندارد.
بررسی که در کشورهای اروپایی و آمریکا صورت گرفته است، نشان می‌دهد حدود 20 درصد افرادی که جراحی زیبایی بینی انجام می‌دهند، مبتلا به اضطراب، وسواس و افسردگی و حدود 70 درصد دارای شخصیت خودشیفته و فقط 10 درصد آنها نیازمند عمل جراحی زیبایی هستند.
در ایران متاسفانه هنوز تحقیق درستی در این باره انجام نشده است اما بیشترین آمار جراحی زیبایی مختص جراحی زیبایی بینی است. این جراحی در میان تحصیلکرده‌ها و افراد مرفه فراوان‌تر است اما چند سالی است که طبقات اجتماعی متوسط و پایین هم با وجود هزینه بالای این گونه جراحی‌ها برای این کار اقدام می‌کنند و این موضوع نشان‌دهنده فشار اجتماعی یا مدگرایی است که در جامعه ما ایجاد شده است. آمار دقیقی نیز از تعداد فوت‌شدگان عمل زیبایی در ایران وجود ندارد و مسئولان بهداشت و پزشکی قانونی با توجه به حساسیت‌های موجود، کمتر در این خصوص اظهارنظر می‌کنند اما آمار غیررسمی گویای آن است که سالانه نزدیک به 120 نفر قربانی عمل‌های جراحی زیبایی می‌شوند.
چند می‌گیری خوشگلم کنی؟!
گفته می‌شود هزینه عمل‌های جراحی در ایران به نسبت سایر کشورها بسیار پایین است، به همین خاطر آمار این جراحی‌ها در ایران بالاست. چند سالی است که توریسم‌درمانی در زمینه جراحیهای پلاستیک در ایران باب شده است. بررسی هزینه جراحیهای زیبایی در برخی کشورهای اروپایی، آمریکایی و عربی نشان می‌دهد هزینه این جراحی‌ها در ایران بسیار پایین‌تر از این کشورهاست اما نگاهی اجمالی به هزینه برخی از این جراحی‌ها در ایران تایید می‌کند این جراحی‌ها نسبت به درآمد کلی افراد هزینه کمی هم ندارد؛ هزینه کشیدن پوست صورت تا 30 میلیون تومان می‌رسد، جراحی پلک از دو تا چهار میلیون تومان است، هزینه برجسته کردن لب از یک تا سه میلیون تومان، جراحی بینی از سه به بالاست که حتی به 14 میلیون تومان نیز می‌رسد. هزینه کوتاه کردن استخوان چانه یا پروتز آن از پنج تا 10میلیون تومان و هزینه بوتاکس و تزریق ژل از 200 هزار تومان تا یک میلیون تومان است. لیپوماتیک و پیکرتراشی نیز جراحی پرهزینه‌ای است که گاهی تا 30 میلیون تومان خرج به دنبال دارد.
جراحی‌هایی تحت فشار جامعه
حسین دهقان، جامعه‌شناس و پژوهشگر امور اجتماعی در رابطه با افزایش جراحیهای زیبایی در کشور به «فرهیختگان» گفت: «اگرچه شاید قبلا تعداد زیادی از افرادی که به خواست خودشان تحت عمل جراحی زیبایی قرار می‌گرفتند زیاد بود اما امروزه شاهد هستیم بیشتر افرادی که تحت عمل جراحیهای زیبایی قرار می‌گیرند، تحت تاثیر فشار جامعه هستند و تحت این تاثیر خود را به تیغ جراحان زیبایی سپرده‌اند. منظور از جامعه حتی می‌تواند یک نفر غیر از خود فرد محسوب شود.»
وی گفت: «در ایران عمل‌های جراحی زیبایی به یک هنجار اجتماعی تبدیل شده و این فشار هنجاری بسیاری از افراد را به سمت جراحیهای زیبایی سوق می‌دهد. امروز بسیاری از افراد فکر می‌کنند اگر عمل جراحی انجام ندهند از نرم جامعه خارج شده‌اند و به‌گونه‌ای عقب مانده‌اند. به نظر می‌رسد جراحیهای زیبایی در جامعه از کارکرد زیبایی خود خارج شده و حالا به سمت یک هنجار اجتماعی پیش رفته است که لازم است فکری برای آن اندیشیده شود چراکه برخی از این افراد نه به خواست خود بلکه به خواست دوستان، اعضای خانواده یا همسران‌شان تحت عمل‌های جراحی قرار می‌گیرند.»
این جامعه‌شناس اظهار داشت: «گاهی شاهد هستیم افراد بعد از عمل جراحی زیبایی به رضایتی که خواهان آن بودند نمی‌رسند چراکه می‌خواستند به تصویری رویایی از خود برسند که هیچ‌گاه واقعیت نداشته است و آنجاست که افسرده یا پرخاشگر می‌شوند و به سمت عمل‌های جراحی بعدی می‌روند.»
متقاضیان جراحیهای زیبایی اختلال شخصیت دارند؟
فرید براتی، دکتر روانشناس درباره علت افزایش جراحیهای زیبایی در جامعه، گفت: «در بررسی‌های صورت گرفته در کشور، به نظر می‌رسد ادعای مطرح شده از سوی برخی کارشناسان مبنی‌بر اینکه افرادی که به سمت جراحیهای زیبایی می‌روند، دچار اختلال شخصیت هستند، ادعایی ناصحیح و غیرعلمی است. لزوما افرادی که عمل جراحی زیبایی انجام می‌دهند دچار اختلال روانی نیستند. برخی روانشناسان مسائلی از قبیل عقده حقارت یا اختلالات روانی را در این زمینه موثر می‌دانند که به نظر ادعایی صحیح نیست.»
وی با اشاره به اینکه علت آنکه افراد زیادی در کشورمان متقاضی عمل‌های جراحی زیبایی هستند، پاسخی ساده دارد، اظهار داشت: «در بحث روانشناسی و در بررسی‌های صورت گرفته روشن است که زنان علاقه‌مند به خودنمایی هستند. آنان دوست دارند جلوه‌گری کنند و خود را به دیگران نشان دهند.
مردان نیز تمایل به دیدن زنان دارند و این موضوع ریشه در ذات حیات دارد. عمل‌های جراحی زیبایی موضوعی عجیب و خاص کشور ایران نیست، بالا بودن تعداد عمل‌های جراحی زیبایی در بسیاری از کشورها به این بحث مربوط می‌شود.»
این دکتر روانشناس ادامه داد: «دومین عاملی که در افزایش عمل‌های جراحی زیبایی در کشور ما مطرح است، مدگرایی است و جراحیهای زیبایی امروزه به یک مد تبدیل شده است. این مد از گروه و اقشاری خاص شروع شده و به سایر اقشار تسری یافته و حالا همه‌گیر شده است.
به نظر می‌رسد دو موضوع ذات زنانه و علاقه به جلوه‌گری و مد دو موضوع توجیه‌کننده افزایش عمل‌های جراحی زیبایی در کشور ما باشد تا این توجیه که افرادی که به سمت عمل‌های جراحی زیبایی می‌روند، دچار اختلال شخصیت هستند.»
براتی گفت: «هر چند ممکن است افرادی نیز دچار اختلال روانی تحت عنوان اختلال احساس بدشکلی بدن داشته باشند و به خاطر این اختلال رو به عمل‌های زیبایی پی‌در‌پی ببرند و بارها و بارها خود را به دست جراحان بسپارند اما این افراد تعداد کمی از جامعه را تشکیل می‌دهند.»
وی تاکید کرد: «شرایط اجتماعی و تبلیغات رسانه‌ها نیز در افزایش جراحیهای زیبایی بی‌تاثیر نیستند. همیشه و در همه جوامع بازیگران، هنرمندان و ورزشکاران مورد تقلید تعداد زیادی از افراد جامعه قرار می‌گیرند و کم نیستند افرادی که آنها و رفتارشان را پیگیری می‌کنند.
وقتی اکثر بازیگران و حتی ورزشکاران داخلی یا خارجی تحت عمل‌های جراحی زیبایی قرار گرفته‌اند، نباید توقع داشته باشیم طرفداران آنها خواستار عمل‌های جراحی زیبایی برای شبیه شدن به آنها نباشند. البته نباید فراموش کنیم در بخش تبلیغات کسانی که در این زمینه منفعت می‌برند، به‌شدت تاثیرگذار هستند.»
ارسال نظر