راه دراز جایگزینی شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی

مژگان فرهودی - مدیر آزمایشگاه ارزیابی خدمات وب پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات - با اشاره به وجود شبکه‌های اجتماعی با کاربری‌های متفاوت اظهار کرد: انواع مختلفی از شبکه‌های اجتماعی وجود دارد. بین کاربران رایج است که تنها سایت‌هایی مانند فیس‌بوک، اینستاگرام و توییتر را به عنوان شبکه اجتماعی می‌دانند. هرچند به لحاظ تعریف دقیق شبکه‌های اجتماعی می‌توان انواع دیگری از شبکه اجتماعی را نیز مد نظر قرار داد اما در زمینه‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای با همت بخش خصوصی انجام گرفته است.

وی با بیان اینکه در هر کدام از انواع شبکه‌های اجتماعی، محوریت محتوای به اشتراک گذاشته‌شده بین کاربران می‌تواند متفاوت باشد، افزود: به جز فیس‌بوک و توییتر که محوریت با ارتباط بین افراد و به اشتراک‌گذاری محتوا در قالب‌های مختلف بین آنان است، می‌توان شبکه‌های اجتماعی با محوریت فایل‌های چندرسانه‌ای را در نظر گرفت. معروف‌ترین سایت جهانی این نوع از شبکه‌های اجتماعی یوتیوب است که ما نمونه موفق آپارات را برای کاربران داخلی داریم که با اقبال و استفاده گسترده‌ای از افراد نیز مواجه شده است.

مدیرگروه سکوهای فناوری اطلاعات پژوهشگاه با اشاره به انواع دیگر شبکه‌های اجتماعی اظهار کرد: یکی دیگر از انواع شبکه‌های اجتماعی، شبکه‌هایی است که محوریت آن نظرات کاربران در رابطه با کالاها و خدمات مختلف است. در این زمینه نیز ما کارهای موفق بومی داریم. برای مثال در حوزه رستوران‌ها و غذاهای مختلف، آن‌ها در حال فعالیت بوده و مرجع بسیاری از کاربران برای انتخاب رستوران مد نظر هستند.

فرهودی ادامه داد: در برخی از انواع دیگر نیز کارهایی انجام شده است که میزان استفاده از آن‌ها در مقایسه با نمونه‌های خارجی قابل مقایسه نیست. برای مثال سایت‌هایی مانند فیس‌بوک نمونه‌های بومی مانند کلوب، فیس‌نما و هم‌میهن را دارند که البته میزان کاربران آن‌ها با هم قابل مقایسه نیست. هرچند جامعه مخاطبین این محصولات نیز با هم متفاوت است و مقایسه تعداد کاربران مقایسه عادلانه‌ای نیست. برای مثال فیس‌نما که بهترین رتبه الکسا را در بین شبکه‌های اجتماعی بومی دیگر دارد، به صورت تخمینی روزانه بیش از 200 هزار بازدیدکننده دارد که آمار بدی نیست، البته قطعاً جای پیشرفت بسیاری خواهد داشت.

وی در پاسخ به اینکه نزدیک‌ترین زمان برای جایگزینی شبکه‌های اجتماعی بومی با شبکه‌های خارجی چه زمانی است، گفت: اگر بخواهیم واقع‌گرا باشیم، هیچ‌گاه نمی‌توان انتظار داشت شبکه‌های اجتماعی بومی جایگزین شبکه‌های غیربومی برای همه نیازهای کاربران شود. زیرا یکی از نیازهای کاربران برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی ارتباط با ایرانی‌های ساکن در کشورهای دیگر یا کلا غیرایرانی‌ها است. این دسته از کاربران هیچ‌گاه انگیزه‌ای برای عضویت در یک شبکه اجتماعی بومی ایرانی نخواهند داشت و بنابراین کاربران ایرانی برای ارتباط با آنان ناچارند در شبکه‌های اجتماعی غیربومی نیز عضو شوند.

این کارشناس ادامه داد: اما اگر بخواهیم آرمان‌گرایانه به این سوال پاسخ دهیم، در صورتی که بتوانیم شبکه‌ای اجتماعی‌ ایجاد کنیم که قابل رقابت با بزرگان موجود در این عرصه بوده و حتی امکانات بهتری نیز ارایه دهد، می‌توان انتظار داشت کاربران غیربومی نیز تمایل به حضور در این شبکه‌ها داشته و بنابراین بتوان به طور کامل یک شبکه اجتماعی بومی را جایگزین مشابه‌های غیربومی کرد. اگرچه متخصصان توانمند بومی قادر به ارائه چنین خدماتی هستند اما هنوز تا رسیدن به آن نقطه راه زیادی باقی مانده است.