حمله به قالیباف با استفاده از زباله/ محاسبات علمی از طلای کثیف چه می‌گوید؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- نخستین مناظره انتخابات ریاست جمهوری جمعه هشتم اردیبهشت‌ماه با محوریت مسائل اجتماعی و فرهنگی برگزار شد. در جریان این مناظره آقای محمدباقر قالیباف در پاسخ به صحبت‌های آقای اسحاق جهانگیری درباره ناکامی برای اجرای طرح تفکیک زباله به‌رغم گذشت ۱۲ سال گفت: «یکی از توفیقات این دوره مدیریت شهری پایتخت، تولید برق از زباله بوده است.» همین جمله شهردار تهران با واکنش‌های مختلفی روبه‌رو شد که در این گزارش به بررسی آن خواهیم پرداخت.

یکی از چالش‌هایی که در این روزهای انتخابات به میان کشیده شده است، تفکیک زباله و تولید برق از این طلای کثیف است. به‌ویژه زباله‌های بیمارستانی که در این زمینه آقای مالک شریعتی، کارشناس انرژی می‌گوید: «زباله‌های بیمارستانی تهران که بسیار خطرناک هم است طبق قانون مصوب شورای شهر که به تأیید فرمانداری هم رسید؛ می‌گوید بیمارستان باید به سرمایه‌گذار طرح‌های تولید برق از زباله، به ازای هر کیلوگرم زباله بیمارستانی 1860 تومان بپردازد تا توجیه اقتصادی داشته باشد. سال 95 وزارت بهداشت تفاهم‌نامه‌ای با دو کمیسیون بهداشت و محیط‌زیست شورای شهر (آقایان حافظی و حقانی) امضا کرد که براساس آن بیمارستان‌ها فقط 700 تومان بپردازند؛ در نتیجه طرح‌های تولید برق از زباله بیمارستانی دیگر به‌صرفه نیست و درحال‌حاضر شهرداری تهران فقط جمع‌آوری و امحا می‌کند.» او در ادامه اینطور توضیح می‌دهد: «تولید برق از زباله بیمارستانی وظیفه شهرداری نیست. البته امحا جزو وظایف شهرداری است و باید مبلغ آن را طبق قانون، دولت یعنی وزارت بهداشت از طریق بیمارستان‌ها پرداخت کند. این قانون جامع مدیریت پسماند است.»

متن قانون و محاسبات علمی چه می‌گوید؟

این کارشناس انرژی با تاکید بر آنکه ندانستن این موضوع دلیل بر نبودن آن نیست، گفت: «در این زمینه شاید رسانه‌ها و شاید مسوولان دیگر چیزی نشنیده باشند اما وجود دارد. در این تکنولوژی مدرن گازی‌ساز، نیازی به تفکیک ندارد و از مبدأ بیمارستان بسته‌بندی ایزوله می‌شود و بعد در راکتور تا 1100 درجه تبدیل به گاز سنتز شده و فقط خاکستر باقی می‌ماند و صرفه اقتصادی طرح تولید برق منوط به پرداخت 1860 تومان در هر کیلو زباله بیمارستانی خواهد بود و این متن قانون است و علاوه‌بر آن، محاسبات علمی این را نشان می‌دهد.» به گفته شریعتی دولت قانون را دور زده است و پول لازم را به سرمایه‌گذار نمی‌دهد: «زباله‌ای که تفکیک بشود دیگر بیمارستانی نیست و تبدیل به زباله عادی می‌شود. البته آن بخش عفونی زباله‌ها همچنان باید امحای بهداشتی یا گازی‌سازی شود.»

منابع مالی قانونی استفاده برای تولید برق از زباله بیمارستانی

او در توضیح تولید برق از زباله گفت: «واحد تولید برق از زباله فعلی از روش هاضم است و گازگیری نه زباله‌سوزی. یک واحد زباله‌سوز معمولی در آرادکوه نصب شده که به هیچ‌عنوان اقتصادی نیست. زباله‌سوز با گازی‌ساز فرق می‌کند.» کارشناس انرژی درباره منابع مالی قانونی قابل استفاده برای طرح تولید برق از زباله بیمارستانی که می‌توان از دولت مطالبه کرد گفت: «خرید تضمینی برق تجدیدپذیر توسط وزارت نیرو هر کیلووات 380 تومان، پرداخت گیت فی زباله توسط وزارت بهداشت از طریق بیمارستان‌ها هرکیلوگرم 1860 تومان، پرداخت نیم در هزار ارزش کالای مصرفی از صندوق محیط‌زیست طبق ماده 12 آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند. پرداخت یک در هزار بند دال ماده 45 قانون دایمی وصول برخی از درآمدهای دولت مصوب سال 73. استفاده از منابع حاصل از اجرای ماده 12 قانون دایمی رفع موانع تولید، به‌دلیل جایگزینی گازطبیعی در تولید برق نیروگاه‌های گازی‌ساز زباله.»

پاسخ مدیرعامل سابق سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران به بنیان‌گذار سازمان بازیافت زباله ایران

آقای حسین جعفری، مدیرعامل سابق سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در واکنش به صحبت‌های آقای داوود تاجران، بنیانگذار سازمان بازیافت زباله ایران درباره صحبت‌های قالیباف در مناظره انتخابات گفت: «کنترل‌های برق کارخانه زباله‌سوز تهران و تنها دستگاه زباله‌سوزی که در کشور توسط آقای قالیباف ایجاد شده، می‌تواند گواهی بدهد این برق تولید و به شبکه وارد می‌شود. برق دارد تولید می‌شود آن هم با راندمان بالای 92 درصد. حتماً می‌توانید گواهی بدهید ظرفیت خطوط پردازش در زمان قالیباف از 200 تن به 7500 تن افزایش پیدا کرده است. حتماً می‌توانید گواهی دهید دریاچه شیرابه‌ای که در زمان مدیریت شما و قبل از شما ایجاد شده بود و 18 هکتار وسعت داشت و یک خطر بسیار بسیار جدی برای محیط‌زیست بود، الان دیگر وجود ندارد و آن خاطره سیاه تبدیل به یک خاطره سفید شده است.» او ادامه داد: «در دفاع از افرادی که اقدامات خوبی در محیط‌زیست انجام داده‌اند منصف باشید. از خانم ابتکار بپرسید ایشان به شما خواهد گفت یکی از طرح‌های برجسته‌ای که کشور کره قرار است حمایت کند و در ایران در مرحله انعقاد قرارداد است تولید برق از محل‌های دفن زباله‌های چندین ساله تهران است. ما همانطور که نخستین کارخانه زباله‌سوز در کشور را ایجاد کردیم با کمک تکنولوژی‌های برتر دنیا و سرمایه‌گذاری‌های خارجی حتماً بیش از 60 مگاوات برق از محل دفن زباله تهران به شبکه سراسری تزریق می‌کنیم. این کار می‌تواند الگویی برای کل کشور باشد.» جعفری با تاکید بر آنکه بدون نگاه سیاسی به این پدیده نگاه شود گفت: «من و شما به‌عنوان یک فعال محیط‌زیست هر کس هر اقدامی را در زمینه محیط‌زیست انجام داده باید حمایت کنیم. یادمان نرود ما برای محل‌های دفن زباله بر اساس پیمان پاریس که خانم ابتکار امضا کرد، باید هزینه‌ها و خسارت‌هایی را بپردازیم و اگر از این مراکز برق تولید کنیم، این خسارت‌ها را نباید بپردازیم. یادمان نرود 2500 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری خارجی را برای احداث کارخانه زباله‌سوز و بهتر بگویم سامانه تولید برق از زباله به ایران آوردیم و به مردم بگوییم چرا این سرمایه‌گذاران نتوانستند در کارخانه‌های زباله‌سوزی که می‌توانست اشتغال مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کند فعالیت داشته باشند؟ قوانین دست و پا گیر را برداریم و کار را به بخش خصوصی و مردم بسپاریم. مطمئن باشید به سرعت اتفاق‌های خوبی در محیط‌زیست می افتد.»

تولید برق از پسماندهای عفونی با ساخت نخستین زباله‌سوز بیمارستانی در پایتخت

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران از جمع‌آوری روزانه 100 تن زباله عفونی در سطح شهر تهران خبر داد و گفت: «شهرداری تهران به‌صورت داوطلبانه برای مدیریت پسماندهای بیمارستانی وارد کار شده است.» آقای حسین جعفری گفت: «بر اساس قانون، مدیریت پسماند زباله‌های بیمارستانی ارتباطی با شهرداری تهران ندارد؛ اما برای حفظ سلامت شهروندان، محیط‌زیست و بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران شهرداری تهران به‌صورت داوطلبانه به موضوع مدیریت پسماندهای بیمارستانی وارد شده است. در حال حاضر با تمام بیمارستان‌های سطح شهر تهران قرارداد بسته‌ایم تا زباله‌های خود را تحویل شهرداری تهران بدهند که انعقاد این قرارداد در اعتبار بخشی آنها توسط وزارت بهداشت نیز مؤثر است.» مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با اشاره به بی خطرسازی پسماندهای بیمارستانی گفت: «براساس مصوب شورای شهر تهران در حوزه پسماندهای بیمارستانی، براساس قانون عمل می‌کنیم، چراکه در قانون مدیریت پسماند امحای آنها بر عهده مرجع تولیدکننده است و ورود شهرداری تهران به این موضوع صرفاً با نگاه کمک و حفظ سلامت شهروندان خواهد بود. زباله‌سوز بیمارستانی ظرف 16 ماه آینده با ظرفیت 100 تن در روز احداث می‌شود. البته اگر میزان زباله‌های پزشکی که متعلق به مطب‌ها و درمانگاه‌هاست بر این میزان افزوده شود، زباله‌سوز قابلیت افزایش 50 تنی ظرفیت را نیز خواهد داشت.» جعفری با بیان اینکه به همین منظور تفاهم نامه جدیدی با وزارت بهداشت در حوزه پسماندهای بیمارستانی به انعقاد رسیده است، گفت: «این تفاهم‌نامه تنها در انتظار تصویب شورای شهر تهران است که بعد از صادر شدن مصوبه شورای شهر، این کار با کمک بخش خصوصی انجام می‌شود. این در حالی است که بی‌خطرسازی زباله‌ها باید توسط بیمارستان‌ها انجام شود.»

حمایت وزارت نیرو از «تولید برق از زباله»

قائم مقام وزیر نیرو گفت: «ایران در صنعت برق جایگاه مطلوبی در منطقه خاورمیانه دارد، چراکه از میزان ۷۶ هزارمگاوات ظرفیت برقی موجود کشور ۱۱ هزار و ۵۰۰ مگاوات تأمین برق انجام می‌شود.» آقای ستار محمودی از تازه‌های وضعیت تولید برق از پسماندها و زباله‌ها در تهران گفت: «با وجود اینکه تولید این نوع انرژی هزینه‌بر است اما وزارت نیرو به منظور رونق این نوع از تولید برق به‌دلیل تازگی آن حمایت کرده و برق تولیدی با این روش را به قیمت بالایی خریداری می‌کند. البته این سبک از تولید انرژی رشد چندانی نکرده و در صورتی که حمایت‌های لازم از آن انجام نشود، نمی‌توان به توسعه و رشد آن امیدوار بود. در مناطق جنوبی تهران برای تولید برق از انرژی‌های حاصل از فاضلاب در حد طرح‌های اولیه و پایلوت برنامه‌ریزی شده است، گفت: این برنامه‌ریزی‌ها به بهره برداری رسیده است که تولید‌کننده برق این پروژه، حوزه آب وزارت نیرو و خریدار آن بخش برقی این وزارتخانه است.» محمودی همچنین با تاکید بر اینکه ظرفیت تولید برق کل کشور رقمی معادل ۷۶ هزار مگاوات است، گفت: «در این سبد تنها 5/2 مگاوات از طریق زباله تأمین می‌شود که به این ترتیب می‌توان گفت ظرفیت محدودی است اما به‌دلیل تازگی و نوپا بودن این صنعت لازم است که از آن حمایت شود. از سوی دیگر باید گفت این بخش تنها حوزه‌ای است که وزارت نیرو در آن هیچ بدهی ندارد و تمام پرداخت‌های خود را به موقع انجام داده است.» به گفته این مقام مسوول طرح تولید برق از طریق زباله در مناطق جنوبی تهران می‌توان سه مگاوات برق تولید کرد، به این ترتیب می‌توان گفت ایران در صنعت برق جایگاه مطلوبی در منطقه خاورمیانه دارد، چراکه از میزان ۷۶ هزارمگاوات ظرفیت برقی موجود کشور ۱۱ هزار و ۵۰۰ مگاوات تأمین برق انجام می‌شود.

فاز دوم نیروگاه زباله سوز آرادکوه با ظرفیت ۱۶۰۰ تن

معاون مرکز دفن و پردازش سازمان مدیریت پسماند با اشاره به تولید ۲۲هزار مگاوات برق در نیروگاه زباله گفت: «فاز دوم نیروگاه زباله سوز با ظرفیت ۱۶۰۰ تن با همکاری مشاوران بین‌المللی احداث می‌شود.» آقای محمدرضا عظیمیان با اشاره به اینکه برق تولیدی این نیروگاه از سال ۹۴ وارد شبکه سراسری برق شده است، گفت: «روزانه ۲۰۰تن زباله ریجکت(پلاستیک) در این نیروگاه ۷۲ مگاوات برق تولید می‌شود که تاکنون۲۲ هزار مگاوات برق تحویل شبکه شده است.» او با بیان اینکه هرکیلووات برق تولیدی با قیمت ۵۲۰ تومان وارد شبکه سراسری می‌شود، گفت: «این رقم در سال۹۶ به‌منظور تشویق و جلب مشارکت بیشتر سرمایه‌گذاران افزایش خواهد یافت. با بهره‌برداری از نیروگاه زباله‌سوز به‌رغم تولید برق، از دپوی ۶۰هزار تن زباله ریجکتی جلوگیری شده و هزینه نگهداری این حجم زباله صرفه‌جویی می‌شود.» معاون مرکز دفن و پردازش سازمان مدیریت پسماند از احداث نیروگاه هزار و ۶۰۰تنی زباله ریجکت، خبر داد و گفت: «این نیروگاه در فاز بعدی نیروگاه زباله‌سوز آرادکوه در ۳۰ماه احداث و ۶ ماه به‌صورت آزمایشی فعالیت خواهد کرد.» او با تاکید بر اینکه فاز دوم نیروگاه زباله‌سوز با همکاری مشاوران بین‌المللی اجرایی خواهد شد، گفت: «با خرید تضمینی برق و بیمه سرمایه‌گذاران این صنعت رونق خواهد یافت.» عظیمیان با اشاره به اینکه ظرفیت تولید برق از گاز متان ساطع شده از زباله‌ها نیز وجود دارد، گفت: «با عملی شدن این طرح، ظرفیت تولید روزانه ۱۰ مگاوات برق وجود دارد که در آینده نزدیک عملیاتی خواهد شد.» به گفته او در‌حال‌حاضر۹۰نفر به صورت مستقیم، ۲۰۰نفر به‌صورت غیرمستقیم در نیروگاه زباله‌سوز مشغول به کارند. او با اشاره به اینکه پیمانکاران تاکنون برق تولیدی این نیروگاه را ۱۰میلیارد تومان به شبکه فروخته‌اند، گفت: «کلید پست برق فشافویه در دست دولت است.» عظیمیان با اشاره به اینکه ارتفاع دریاچه شیرآبه آرادکوه در گذشته به ۵ متر می‌رسید، گفت: «با اجرای دو طرح پایلوت تصفیه و طرح جهانی بازچرخانی، این دریاچه خشک شده و فضای ۱۸هکتاری آن به فضای سبز تولید خواهد شد.» به گفته او ظرفیت تصفیه روزانه ۲۰۰ مترمکعب آب از شیرآبه وجود دارد که تا ۴۰۰ مترمکعب افزایش یافته و به مصرف جنگلکاری می‌رسد.