دلایل زردی در نوزادان و راه های درمان آن

تولد فرزند جدید برای خانواده ها شادی و نشاط فراوانی به همراه دارد که البته این شادی همراه با نگرانی های جانبی بزرگ کردن نوزاد، حفظ سلامت وی و مراقب از او همراه است. یکی از مواردی که در روزهای تولد فکر پدر و مادر را خیلی به خود مشغول می کند، ابتلای نوزاد به زردی است.

علت زردی نوزادان چیست؟

در ابتدا باید یادتان باشد که این مشکل غیر عادی نیست که تنها برای نوزاد شما اتفاق افتاده باشد، بلکه بیماری زردی در تازه متولدان بیماری بسیار شایعی است. از اینرو بسیاری از والدین این بیماری را در فرزند خود تجربه کرده اند و به همین علت زمانی که به دیدن نوزاد شما می آیند، توصیه های مختلفی را انجام می دهند.

برای مقابله با این پدیده ابتدا باید آن را بشناسید و تشخیص دهید که آیا نوزاد شما به بیماری زردی مبتلا شده است یا خیر؟ سپس برای درمان آن اقدام کنید و باید بدانید که عدم تشخیص و درمان به موقع می تواند نوزاد شما را با خطرات بسیار جدی مواجه کند.

علائم زردی

در بسیاری از موارد علائم زردی نوازد در دومین یا سومین روز بعد از تولد ظاهر می شود و شامل زردی پوست، زردی چشمها و در بسیاری از موارد ضعف و بی حالی است.

علائم در ابتدا در صورت نوزادی ایجاد می شوند و سپس سینه و شکم درگیر شده و گاهی زردی به پاها نیز کشیده می شود. یکی از راههای ساده تعیین زردی در هر نوزادی آن است که با انگشت به آرامی بر روی سطح پوست پیشانی یا بینی نوزاد فشار دهیم. اگر بعد از فشار پوست همچنان زرد به نظر برسد ، احتمالاً نوزاد مبتلا به زردی خواهد بود. بهتر است این تست در روز انجام شود. به علاوه در صورت زرد شدن سفیدی چشم، زردی محتمل است.

یکی دیگر از این علائم تیره بودن رنگ ادرار نوزاد است، به طور کلی رنگ ادرار نوزادی که تازه متولد شده و تنها از سن وی 2 یا 3 روز می گذرد باید بی رنگ باشد ، از اینرو اگر تغییر رنگ در ادرار وی مشاهده کردید باید بدانید که غیر طبیعی است.

معمولاً در نوزادان کامل، زردی نوزادی یک هفته تا 10 روز طول می کشد. اگر نوزاد نابالغ باشد یا اینکه شیر مادر خود را بخورد، ممکن است زردی بیشتر طول بکشد.

زردی نوزاد شامل زردی پوست، زردی چشمها و در بسیاری از موارد ضعف و بی حالی است

آسیب های زردی در صورت عدم تشخیص:‌

نکته مهم آن است که والدین اگر به علائم نوزاد در بدو تولد به ویژه 72 ساعت اول تولد دقت نکنند ممکن است زردی نوزاد افزایش پیدا کند و موجب آسیب‌های مغزی شود. علائم این آسیب‌ها در آینده برای کودک خطرناک است. علائم هشدار دهنده در این مورد کاهش فعالیت نوزاد، خواب‌آلودگی، بی‌قراری، بی‌اشتهایی، گریه‌های جیغ مانند و تشنج و عقب افتادگی ذهنی و کاهش شنوایی است بنابراین توصیه می‌شود والدین زردی نوزاد را جدی بگیرند و  حتما در 72 ساعت اول بعد از تولد برای بررسی وجود زردی مراجعه داشته باشند.

درمان زردی نوزاد

بسته به شدت زردی و سن نوزاد ممکن است نیاز به بستری‌باشد. زردی خفیف معمولاً طی یک یا دو هفته خودبخود بهبود می یابد،‌ اما اگر شیرخوار شما زردی متوسط تا شدید داشت باید به مدت بیشتری در بیمارستان باشد یا اینکه از نو بستری شود.

درمانها یی که سبب کاهش بیلی روبین می شوند شامل موارد ذیل است:

 درمان با نور (فوتو تراپی ) :

در این حالت شیرخوار را در زیر یک منبع نوری فرابنفش قرارداده یا در داخل پوششهای نور مصنوعی می پیچانند. نور می تواند بیلی روبین را به فرمی تبدیل کند که از طریق کلیه قابل دفع باشد. نوزادان مبتلا می توانند تا چندین روز تحت این روش درمانی قرار گیرند.

استفاده از تعویض خون:

در موارد بسیار نادر، زمانی که زردی شدید به سایر درمان ها پاسخ ندهد. شیرخوار ممکن است نیاز به تعویض خون پیدا کند.در این روش مقادیر کمی از خون بطور مکرر از بدن خارج می شود.

و سپس به همان میزان خون وارد بدن شیرخوار می شود. این عمل باید حتماً در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان انجام شود.

استفاده از آنتی بادیهای داخل وریدی:

اگر زردی شدید ثانویه به ناسازگاری خونی بین مادر و جنین ایجاد شده باشد. تزریق داخل وریدی آنتی بادیها می تواند زردی را کم کرده و احتمال نیاز به دریافت خون را کاهش دهد.

برای درمان زردی نوزاد، بسته به شدت زردی و سن نوزاد ممکن است نیاز به بستری‌باشد

 زردی از شیر مادر

 گاهی نیز زردی ناشی از شیر مادر است که در هفته اول تولد نوزاد ایجاد شده و به علت کم بودن شیر مادر و تغذیه ناکافی نوزاد به وجود می‏ آید. این نوع زردی ربطی به ترکیبات شیر مادر ندارد، در این نوع زردی درمان براساس تغذیه مکرر و بیشتر شیر مادر است. البته در مواردی زردی مربوط به ترکیبات نامطلوب در شیر مادر است که پس از هفته اول ایجاد می‌شود و تشخیص این نوع زردی فقط با مشاوره با پزشک متخصص اطفال امکان‏ پذیر است.

در این موارد به طور معمول به مادر توصیه می شود با مشورت پزشک برای مدتی از شیرخشک به عنوان جایگزین شیر خود برای تغذیه کودک استفاده کند.

چرا نوزاد مبتلا به زردی می شود؟

زردی علل زیادی دارد ولی 4 علت اصلی برای بروز آن وجود دارد. یکی از علل مهم کم کاری آنزیمی در کبد است که می‌تواند همراه با پرخونی نوزاد باشد. این آنزیم گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز است که می‌تواند در کودک ایجاد زردی کند. یکی دیگر از علل ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد است، به عنوان مثال مادر گروه خونی O دارد اما نوزاد گروه خونی B یا A دارد. نوزادانی که گروه خونی‌شان منفی است ولی گروه خونی یا RH مثبت دارند هم دچار چنین مشکلی می‌شوند. عفونت‌های نوزادی نیز یکی دیگر از علل ایجاد زردی در نوزاد است اما یکی از مهم‌ترین علل زردی نوزاد که باید حتما مورد بررسی قرار بگیرد اختلال تیروئید است. زردی نوزادان در اغلب موارد قابل درمان است اما در موارد شدید در صورتی که درمان نشود می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

باید توجه داشت که در دوران بارداری راهی برای جلوگیری از ابتلا به زردی نوزاد بعد از تولد وجود ندارد و مادران نباید خود را مقصر بیماری فرزند خود بدانند.