علت ناخن جویدن کودکان چیست؟

علی گرجی در ارتباط با ناخن جویدن در اطفال اظهارداشت: اضطراب ممکن است به شکل‌های مختلف در کودکان ظاهر شود، یکی از اشکال آن ظهور ناخن جویدن است که نوعی واکنش روانی بوده و ممکن است به یک عادت عصبی تبدیل شود.

وی افزود: علت ناخن جویدن در کودکان 5 تا 4 ساله اغلب ناشی از اضطراب است و گاهی روشی برای ابراز دلگیری‌ها و دلخوری‌ها و جلب توجه و ابراز خشم در مقابل ناکامی‌ها و محرومیت‌هاست.

 مدیر مرکز تحقیقات علوم اعصاب شفاء گفت:ناخن جوچرا کودکان ناخن می جوند؟یدن یک اختلال محسوب می‌شود و در صورت عدم درمان، احتمال ادامه آن از کودکی به دوران نوجوانی و بزرگسالی نیز وجود دارد و البته از بین بردن آن در دوران کودکی بسیار آسان‌تر خواهد بود.

گرجی اضافه کرد: تقریباً 38 درصد کودکان 4 تا 6 ساله ناخن‌هایشان را می‌جوند و بیشترین شیوع ناخن جویدن در سنین 8 تا 12 سالگی است، جویدن ناخن معمولاً به دنبال وقایعی که برای کودک اضطراب‌زا هستند و شیوه سازگار شدن با آن را تا کنون نیاموخته‌اند، بروز می‌کند. وقایعی چون تولد خواهر با برادر، ورود به مدرسه و آغاز تحصیل، جدایی از والدین، بلاتکلیفی به خاطر درگیری والدین، امتحانات و حتی تماشای فیلم‌های ترسناک، از جمله این دلایل است.

مدیر مرکز تحقیقات علوم اعصاب شفاءگفت: چنانچه هر دوی والدین عادت به ناخن جویدن داشته باشند احتمال آنکه کودک آن‌ها نیز به این عادت مبتلا شود بسیار زیاد است.

 وی افزود: ناخن جویدن در کودکانی که والدینشان ناآگاهانه و به بهانه‌های مختلف در آنها ایجاد ترس می‌کنند بیشتر دیده می‌شود. به عنوان مثال وقتی به کودک گفته می‌شود «اگر اذیت کنی می‌گم لولو تورو بخوره» و یا ترساندن کودک از دکتر یا آمپول شیوه‌های غلطی است که والدین برای ساکت کردن کودکان اعمال می‌کنند.

گرجی به ذکر مثالی اشاره کرد و افزود: نیلوفر 10 سال دارد و در کلاس چهارم دبستان مشغول به تحصیل است حدود 3 سال است که ناخن‌هایش را می‌جود، نیلوفر در تحصیل فرد نسبتاً فرد موفقی است، اما در روابط خود با دوستان دچار مشکلاتی می‌شود؛ از جمله اینکه دائم فکر می‌کند که دوستانش او یا رفتار او را دوست ندارند. مادر نیلوفر علت ناخن جویدن او را خجالتی بودن و اعتماد به نفس پایین او می‌داند و بیان می‌کند هر وقت که در حال تماشای فیلم غمگینی است ناخن جویدن او بیشتر می‌شود.

وی اضافه کرد: کودکی که ناخن‌هایش را می‌جود کودکی مضطرب، کم‌رو و نسبتاً درون‌گرا است که برای کنترل اضطرابی که در اثر واقعه‌ای استرس‌زا در او ایجاد شده و نمی‌تواند به گونه‌ای دیگر اضطرابش را اداره کند این رفتار را از خود نشان می‌دهد.

مدیر مرکز تحقیقات علوم اعصاب شفاء گفت: جویدن ناخن‌ها تنها برای تخلیه اضطرابی است که در پشت آن چیزی عمیق‌تر پنهان شده است چیزی مثل خشم فرو خورده که بجای بروز آن با جویدن ناخن‌ها آن را در خود نگه می‌دارد.

گرجی با ذکر مثالی دیگر عنوان کرد: ناخن جویدن آرش از کلاس اول دبستان شروع شده است و تا کنون که 15 سال دارد ادامه دارد. او می‌گوید ناخن جویدن او در حال حاضر به دنبال استرس و یا اضطراب نیست و تقریباً به یک عادت تبدیل شده است. آرش می‌گوید از راه‌های زیادی چون لاک‌های تلخ، استفاده از چسب زخم و غیره استفاده کرده است، اما متأسفانه مؤثر نبوده‌اند و در حال حاضر 3 تا از ناخن‌های او مشکل بسیار بدی پیدا کرده‌اند.

وی اضافه کرد: این اختلال باعث ایجاد مشکلات متعددی از جمله بیماری‌های جسمی می‌شود و احتمال بروز عفونت‌های قارچی، باکتریایی و ویروسی را افزایش می‌دهد از طرفی وجود این اختلال به دندان‌ها آسیب می‌رساند و در برخی موارد باعث تغییر شکل ناخن و قرمزی اطراف انگشتان دست می‌شود.

مدیر مرکز تحقیقات علوم اعصاب شفاء یادآور شد: جویدن ناخن در کودکان رفتاری نابهنجار است و اگر با مداخلات روانپزشکی و روانشناسی جلوی آن را نگیریم تبدیل به یک عادت همیشگی خواهد شد.

گرجی به والدین توصیه کرد: هیچگاه کودک خود را به خاطر انجام این عمل سرزنش نکنید، همواره به یاد داشته باشید که تنبیه و شرمنده کردن کودک هیچ تأثیری بر روی ترک این عادت ندارد و حتی ممکن است مشکل او را تشدید کند.

وی با اشاره به اینکه سعی کنید به ناخن جویدن کودک در موقعیت‌های مختلف و میزان، شدت و دفعات آن در طول روز بیشتر دقت کنید، گفت:به دنبال این باشید که آگاهی خود را درباره آنچه که آرامش و امنیت فرزند شما را بر هم زده است، بالا ببرید این تلاش شما برای پی بردن به شدت مشکل کودکتان و علل آن می‌تواند بزرگ‌ترین قدم برای از بین بردن اختلال او باشد.

مدیر مرکز تحقیقات علوم اعصاب شفاء اظهارداشت: تعداد دفعات، شدت و مدت زمان این رفتار از عواملی هستند که باید به آن توجه داشت. در حقیقت گاهی پیش می‌آید که کودکان فقط در یک دوره زمانی ناخن جویدن دارند و بعد از بررسی متوجه خواهیم شد که تحت تأثیر چه واقعه استرس‌زایی بوده‌اند. همچنین ممکن است واقعه استرس‌زایی که علت شروع ناخن جویدن بوده است ناپدید شود، اما کودک هر بار که با موقعیت‌ خاصی روبه‌رو می‌شود به طور ناخودآگاه دوباره به این عمل نتیجه هیجان و یا رفتارهای چون لب گزیدن و کندن مو متوسل می‌شود.