پاسخ به ۱۰ سوال رایج درباره روزه‌داری

سوالات رایجی که ممکن است در ایام ماه رمضان برای روزه‌داران ایجاد شود عبارتند از:

آیا روزه باعث افت قند خون می‌شود؟

 اگر فاصله بین دو وعده غذایی بیش از حدود ۱۰ ساعت نباشد، قند خون به میزان طبیعی حفظ می‌شود، اما در گرسنگی طولانی‌تر مثالا در روزه بی‌سحری بویژه در روزهای طولانی سال، قندخون، به کمتر از میزان طبیعی کاهش می‌یابد و این موضوع بویژه در نوجوانان خطر آفرین است.

آیا روزه سبب لاغری می‌شود؟

 در کسانی که به نحو صحیح روزه می‌گیرند و دو وعده غذای نسبتا" سبک در سحری و افطار می‌خورند روزه سبب لاغری می‌شود. به بیان دیگر، اگر در هنگام روزه‌داری یک وعده غذای انسان حذف شود طبعا" کالری دریافتی کمتر از نیاز بوده و برای تامین مازاد نیاز به انرژی از چربی ذخیره در بدن استفاده خواهد شد و فرد لاغر می‌شود. اما اگر غذای مصرفی در سحر، افطار و تا هنگام خواب، در حــد نیاز بدن یا حتی بیشتر باشد، لاغری رخ نمی‌دهد و افراد بدلیل کاهش فعالیت بدنی دچار اضافه وزن نیز می‌شوند.

چه غذاهایی برای سحری مناسب است؟

سحری باید ویژگی یک وعده ناهار را داشته باشد. ضمن این که باید به گونه‌ای باشد که احساس تشنگی را به حداقل برساند. غذاهایی که آب جذب می‌کنند مثل ماکارونی، ته دیگ و آش رشته ایجاد تشنگی می‌کنند. استفاده از سالاد و هندوانه تا حدود زیادی مانع تشنگی می‌شود. البته مصرف هندوانه و طالبی و گرمک و همچنین چای در سحری، بدلیل افزایش ادرار، موجب افزایش تشنگی در روز می‌شود؛ لذا توصیه می‌شود این گونه خوراکی‌ها در شب‌ها و نه سحر، مصرف شوند.

آیا بدون سحری می‌توان روزه گرفت؟

 بهتر است بدون سحر روزه نگیریم. به خصوص در نوجوانان گرسنگی ۲۴ ساعته سبب افت قند خون به میزان زیادی شده و سبب تحلیل رفتن عضالت می‌شود که بسیار زیان‌آور است.

چه غذاهایی برای افطاری مناسب است؟

به دلیل آن که معده چند ساعت خالی بوده بهتر است با مایعاتی که تقریبا درجه حرارت بدن را دارند، افطار را شروع کنید. آب جوشیده خنک شده یا چای کم رنگ یا سوپ‌های کم چرب و رقیق برای این منظور مناسبند. قند یا خرما که سریعا جذب می‌شود، بهتر است ابتدا با آب جوشیده خنک شده یا چای خورده شود تا قند خون را کمی افزایش دهد.

آیا خوردن دو وعده غذا به جای سه وعده برای بدن ایجاد مشکل می‌کند؟

اصولا هیچ ترجیحی برای آن که در طول روز مثالا سه وعده یا چهار وعده غذا بخوریم، در بزرگسالان وجود ندارد. اما در کودکان و نوجوانان به سبب کوچک بودن حجم معده حتما سه وعده غذای اصلی و دو میان وعده لازم است. در مورد نوجوانانی که روزه بر آنان واجب است باید حجم و کیفیت دو وعده غذای سحری و افطار در حدی باشد که نیازهای آنان را تامین کند و رشد آنان را به تعویق نیندازد.

آیا روزه سبب زخم معده می‌شود؟

عوامل بروز زخم معده متعدد بوده و اضطراب و استرس در آن نقش دارند. همچنین توان بدن در خنثی کردن اسیدهای معده نقش مهمی در این زمینه دارد. اصولا چون افراد روزه‌دار از یک آرامش عرفانی برخوردارند، زمینه‌ای برای پیدایش زخم معده فراهم نمی‌شود. البته در کسانی که زخم معده دارند بویژه در دوران فعال بیماری، ممکن است روزه گرفتن سبب تشدید عوارض شود.

آیا روزه مانع درس خواندن می‌شود؟

بنابر اعلام روابط عمومی معاونت بهداشت وزارت بهداشت، ممکن است در ساعات آخر روز و قبل از افطار، به دلیل کاهش نسبی قند خون قدرت تمرکز و یادگیری پایین آید. البته افراد با هم تفاوت دارند. توصیه ما این است که دانش آموزان و دانشجویان درس خواندن را از صبح زود شروع کنند و ساعت‌های آخر روز را برای استراحت بگذارند.

آیا روزه سبب پیدایش کمبود ویتامین‌ها و املاح بدن می‌شود؟

با خوردن سبزی و میوه و شیر در دو وعده سحر و افطار نیاز بدن به ویتامین‌ها و املاح به خوبی تامین می‌شود.

آیا بیماران دیابتی می‌توانند روزه بگیرند؟

در بیماران دیابتی نوع یک که وعده‌های غذایی با فاصله معین و منظم مصرف می‌شود، افراد قادر به روزه گرفتن نیستند. در بسیاری از موارد در دیابت نوع ۲ نیز چون نباید فاصله وعده‌ها زیاد باشد، روزه گرفتن دشوار است. تنها بعضی از افراد میانسال که دیابت نوع ۲ خفیف و کنترل شده دارند، ممکن است بتوانند با نظر پزشک و با یک رژیم غذایی مناسب برای کنترل قند خون که توسط متخصص تغذیه تنظیم شده است، در روزهای کوتاه سال روزه بگیرند