از آنجا که دانش آموزان پایه نهم باید در طول سال با توجه به استعداد و علاقه خود رشته تحصیلی را که از پایه دهم استارت آن زده می شود انتخاب کنند بهتر است دانش آموز و خانواده در جریان ریزکاری های انتخاب رشته قرار گیرند.

زمانیکه سال نهم آغاز می شود دو آزمون رغبت و استعداد که سوالات آن از طرف آموزش و پرورش تعبیه شده است به مدارس ارسال شده و از دانش آموزان سنجش به عمل می آید. سپس پاسخ برگه آنها مجدد به اداره آموزش و پرورش فرستاده شده تا نتیجه اعلام شود، هرآزمون 15 امتیاز دارد که مجموع این دو آزمون 30 می شود.

سپس فرم نظرخواهی به دانش آموزان و اولیای آنها ارائه می شود تا با توجه به الویت های انتخابی در رشته های تحصیلی فرم مربوطه را پرکنند و از صفر تا 5 امتیاز نیز در نظر گرفته شده است به این صورت که انتخاب اول 5 امتیاز و انتخاب آخر صفر امتیاز دارد مجموع این دو فرم نیز 10 امتیاز دارد.

در مرحله بعدی فرم مخصوصی در اختیار دبیر هر درس که از دروس اصلی رشته های تحصیلی است قرار داده می شود مثلا"از دروس اصلی رشته علوم انسانی و معارف عربی، ادبیات وزبان فارسی می باشد پس این فرم به معلم مربوطه داده می شود تا با توجه به عملکرد دانش آموز در درس امتیاز از صفر تا 10 داده شود.

برخلاف نظر بسیاری از دانش آموزان و والدین که ورزش اهمیتی چندانی ندارد امسال برای رشته ریاضی فیزیک ورزش نیز حائز اهمیت است زیرا باور کارشناسان آموزشی بر این است که کسانی که در رشته ریاضی تحصیل می کنند قاعدتا" الویت آنها در انتخاب رشته دانشگاهی، فنی مهندسی خواهد بود که برای این رشته ها نیاز به ورزیدگی لازم وجود دارد.

10 امتیاز پایانی نیز نظر مشاوران مدرسه خواهد بود که در طول تحصیل با توجه به شناختی که از دانش آموزان بدست آورده اند رشته تحصیلی دانش آموزان را پیشنهاد می دهند. مجموع تمامی این فرم ها 100 امتیاز است که آموزش و پرورش با توجه به سقف امتیازی که برای هر رشته در نظر گرفته است، رشته دانش آموزان را انتخاب می کند.

البته هنوز کمافی سابق امکان تغییر رشته در پایه های بالاتر وجود دارد که این نیز فرصت خوبی است که چنانچه دانش آموز به هر دلیل پس از سپری کردن پایه دهم متوجه انتخاب اشتباه خود شد می تواند تغییر رشته دهد.