افزایش تعداد تولدهای بدون ازدواج

 این مقاله تغییراتی را که در رابطه با شکل‌گیری و انحلال خانواده‌ها است، به واسطه تحلیلی بر شاخص‌های ازدواج و طلاق نشان می‌دهد.

جایگزین‌های قانونی برای ازدواج، نظیر همزیستی با شریک زندگی به شکل ثبت شده، [در برخی جوامع] گسترش بیشتری پیدا کرده‌اند؛ قوانین ملی نیز حقوق بیشتری را به زوج‌های ازدواج نکرده اعطا کرده‌اند. داده‌های اخیر درباره مسائل جمعیتی نشان می‌دهد که طی دهه‌های اخیر تعداد ازدواج‌ها به ازای هر ۱۰۰۰ نفر در میان ۲۸ کشور اتحادیه اروپا کاهش یافته است، در حالی که تعداد طلاق ها افزایش یافته‌ است. علاوه بر این، تولد کودکانی که والدین‌شان ازدواج نکرده‌اند نیز افزایش آشکاری داشته است.

یافته‌های آماری مهم

ازدواج‌‌ها کمتر، طلاق‌ها بیشتر

در سال ۲۰۱۱، بنابر اطلاعات اخیر از سوی اتحادیه اروپا، ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار مورد ازدواج و ۹۸۶ هزار مورد طلاق در کشورهای این اتحادیه ثبت شده است. این اعداد نشان می‌دهد که از هر ۱۰۰۰ نفر ۴.۲ نفر ازدواج کرده‌اند (نرخ خام ازدواج) و از هر ۱۰۰۰ نفر، ۲ نفر طلاق گرفته اند ( نرخ خام طلاق).

از سال ۱۹۶۵، نرخ خام ازدواج در کشورهای اتحادیه اروپا در شرایط نسبی حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است (از ۷.۸ نفر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر در سال ۱۹۶۵ به ۴.۲ نفر در سال ۲۰۱۱ رسیده است). در همین زمان، نرخ خام طلاق از ۰.۸ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر در سال ۱۹۶۵ به ۲ نفر در سال ۲۰۱۱ رسیده است. بخشی از این افزایش ناشی از آن است که طی این دوره، طلاق در چندین کشور قانونی شد (کشورهایی مانند ایتالیا، اسپانیا، ایرلند و مالت). 

در سال ۲۰۱۳، بالاترین نرخ خام ازدواج، در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا که داده‌های شان در دسترس بود، مربوط به لیتوانی (۹.۶ مورد ازدواج به ازای هر ۱۰۰۰ نفر)، قبرس(۶.۴) و مالت (۶.۱) بوده است. نرخ بالاتر خام ازدواج نیز در کشورهای آلبانی (۸.۲ نفر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر) و ترکیه (۷.۹) به ثبت رسیده است. پایین‌ترین میزان نرخ ازدواج نیز در اسلونی و بلغارستان (۳ نفر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر)، پرتغال (۳.۱)، لوکزامبورگ و ایتالیا (هر دو ۳.۲) گزارش شده است.   

در مورد طلاق، طی دوره ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳، ایرلند (۰.۶ نفر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۲)، اسلونی (۱.۱ نفر در سال ۲۰۱۳) و چندین کشور جنوب اروپا-مالت  (۰.۸ در سال ۲۰۱۳)، ایتالیا (۰.۹ در سال ۲۰۱۲) و یونان (۱.۳ در ۲۰۱۲)- نسبت به کشورهای شمالی نرخ پایین‌تری از کشورهای شمالی خصوصاً لتونی، (۳.۵ نفر به ازاری هر ۱۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۳) لیتوانی و دانمارک (هر دو ۳.۴ در سال ۲۰۱۳) داشته اند. در میان کشورهای انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA)، کشورهای نامزد و نامزدهای بالقوه، نرخ خام طلاق در کشورهایی نظیر مونتنگروه و مالت پایین بوده است. در تمام کشورهای عضو EFTA، کشورهای نامزد و نامزدهای بالقوه هر کدام که اطلاعات‌شان در دسترس بود، نرخ خام ازدواج کمتر از ۲.۵ (به ازای هر ۱۰۰۰ نفر) بوده است.  

افزایش تعداد تولدهای بدون ازدواج

نسبت تولد کودکانی که از زوج‌های ازدواج نکرده در سال ۲۰۱۲ و در کشورهای عضو اتحادیه اروپا به دنیا آمده‌اند، افزایش ۴۰ درصدی داشته است. این افزایش رو به رشد نشانه آن است که شکل جدیدی از شکل‌گیری خانواده در کنار شکل سنتی به وجود آمده است.  تولد خارج از ازدواج به معنای تولد فرزندانی از زوج‌هایی است که ازدواج نکرده‌اند، زوج‌های همخانه و والدین تنها؛ تعداد فرزندانی که خارج از ازدواج به دنیا آمده‌اند، در چندین کشور اتحادیه اروپا در حال افزایش است.

در سال ۲۰۱۲، مجموع کشورهای اتحادیه اروپا، حدود ۴۰ درصد از کودکانی که در این کشورها متولد می‌شوند، در روابط خارج از ازدواج به دنیا آمده اند، در حالی که این عدد در سال ۲۰۰۰ حدود ۲۷.۳ درصد بوده است. در سال ۲۰۱۲، تعداد کودکانی که والدین‌شان به طور رسمی ازدواج نکرده ‌بودند، نسبت به سال ۲۰۱۱ در تمام کشورهای اتحادیه اروپا افزایش یافته است به غیر از استونی. در ۷ کشور از اعضای اتحادیه اروپا، بیشتر تولدها خارج از ازدواج بوده‌اند؛ این کشورها عبارتند از بلغارستان (۵۹.۱ درصد در سال ۲۰۱۳)، استونی (۵۸.۴ درصد)، اسلونی (۵۸ درصد در سال ۲۰۱۳)، فرانسه (۵۶.۷ درصد)، سوئد (۵۴.۴ درصد در سال ۲۰۱۳)، بلژیک (۵۲.۳ درصد در سال ۲۰۱۲) و دانمارک (۵۱.۵ درصد در سال ۲۰۱۳). حتی نسبت تولدهای خارج از ازدواج نیز در سال ۲۰۱۲ در ایسلند ثبت شده است (۶۶.۹ درصد). کشورهای مدیترانه مانند یونان، کرواسی، قبرس، ایتالیا و مالت به همراه لهستان و لیتوانی، از کشورهایی هستند که در سوی دیگر لیست قرار دارند، در این کشورها ۷۰ درصد از تولدها در چهارچوب ازدواج‌های معمولی بوده‌اند. در ترکیه این نسبت ۹۷ درصد ثبت شده است.

منابع اطلاعاتی و دسترسی

یورواستات اطلاعات را در طیف گسترده‌ای از داده‌های جمعیتی گردآوری می‌کند که شامل داده‌هایی از تعداد ازدواج‌ها به واسطه جنسیت و وضعیت تأهل قبلی و همچنین آمارهایی مربوط به تعداد طلاق‌ها می‌شود. داده‌ها درباره تعداد تولدها با توجه به وضعیت تأهل مادر، شاخصی است که می‌تواند نسبت تعداد تولدهای خارج از ازدواج را نشان دهد.  

مفهوم واحد خانواده در حال تغییر کردن است؛ آنچه یک عضو از خانواده معنا می‌دهد و همچنین انتظاراتی که مردم از روابط خانوادگی دارند با زمان و مکان تنوع می‌یابد، موضوعی که یافتن یک مفهوم جهانی، توافق‌شده  و کاربردی را دشوار می‌سازد. جایگزین‌های قانونی ازدواج مانند روابط شرکای زندگی ثبت شده، گسترده‌تر شده اند، قوانین ملی تغییر کرده‌اند و زوج‌های ازدواج نکرده و همجنس حقوق بیشتری دریافت می‌کنند.   

با توجه به زمان‌بندی و شناسایی رسمی تغییرات در الگوی تشکیل خانواده و انحلال آن، این مفاهیم عملاً دشوارتر شده اند. بنابراین تحلیل‌های آمارهای جمعیتی دسترسی نسبتاً کمی به مجموعه داده‌های کامل و قابل اعتماد دارند که امکان مقایسه در زمان و میان کشورها را فراهم می‌سازد.