وقتی در فضای مجازی از کاه، کوه ساخته می‌شود!

 

این پدیده اجتماعی در گذشته دربین مردم به صورت دهان به دهان و غیر رسمی اتفاق و یا رخ داد و با به وجود آمدن وضعیتی نابهنجار در جامعه مردم شهرهای بزرگ و کوچک و حتی روستاها اقدام به پخش اخبار و مطالب درست و نادرست می‌کردند.

 

اما بازگشت چندین سال و با رشد و گسترش استفاده از وسایل ارتباط جمعی و رسانه‌ها مثل تلویزیون، اینترنت، موبایل ... این مسئله نیز شکل و بعد تازه‌ای به خود گرفته و به نوعی شیوه‌های انتقال پیام و خبر هم تغییر کرده است.

 

 

با رشد و گسترش علم و تکنولوژی‌های نوین و با روی‌کار آمدن شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مجازی سرعت انتقال پیام‌ها و اخبار و شایعات تغییر کرده و به نوعی نسبت به گذشته که شایعه برای اینکه بین مردم پخش شود نیاز به زمان بیشتری داشت اما امروزه با ترویج استفاده از این قبیل فضاها در بین اقشار مختلف انتقال پیام‌ها نیز سرعت گرفته است.

 

البته به این معنا نیست که شیوه‌های قدیمی شایعه‌پردازی که به صورت دهان به دهان و رو در رو صورت می‌گرفت کاملا از بین رفته باشد بلکه هنوز هم این روش‌ها در بین مردم کوچه و بازار و سطح شهر مرسوم بوده و شاید از جمله علل و عوامل اصلی پخش یک پیام و شایعه و منبعی مهم برای آن باشند.البته شایعات اغلب در مواقعی حساس و بحرانی در جامعه توسط برخی افراد به وقوع می‌پیوندد.

 

بیشتر اوقات در مواقعی که وضعیت جامعه به گونه‌ای نابهجار است برخی دست به شایعه سازی می‌زنند و به نوعی یک کلاغ چهل کلاغ می‌کنند.

 

هرکسی با شنیدن خبر و یا پیغامی آن را مطرح کرده و در گسترش این پیام در بین اطرافیان خود نقش مهمی را ایفا می‌کنند.

 

 

اغلب افرادی که به شایعه پراکنی مشغولند بدون اینکه از موثق بودن منبع خبر آگاه باشند پیام و خبری را به گوش دیگران می‌رسانند.

 

شایعات در بیشتر مواقع به طور عمد در بین مردم توزیع نمی‌شود بلکه فقط به خاطر عدم آگاهی افراد از منبع خبر و نیز شرایط اضطرار و یا بحرانی موجب انتشار مطالبی در بین مردم می‌شود که شاید صحت نداشته باشد.

 

امروزه با رشد و گسترش استفاده و کاربری از فضاهای مجازی در بین اقشار مختلف بازار انتشار پیام‌های دروغین و کذب که به صورت شایعه در بین مردم جامعه پخش می‌شود داغ است.با رشد ابزارهای مختلف ارتباطی و اطلاع رسانی توسط آن‌ها گستره دامنه شیوع شایعات نیز افزایش یافته و سرعت گرفته است.

 

شیوع یک شایعه و استقبال از آن برمبنای میزان ابهامی است که با خود به همراه دارد و نیز میزان جذابیت موضوع شایعه برای مردم است.

 

از جمله عواملی که موجب می‌شود یک پیام و خبر به شایعه تبدیل شود عدم دقت و توجه جدی به منبع خبر، نقل قول اشتباه و تحریف مطلبی است که شنیده شده است.

 

 

در فضاهای مجازی به علت اینکه واقعی و غیرواقعی بودن حرف‌های کاربران نامشخص است برخی افراد برای شیوع یک خبر و شایعه سعی در القای نظر و عقیده خود به دیگری دارند و اغلب ادعا می‌کنند که این پیام منتشر شده در فضای مجازی صحت دارد.

 

معمولا در فضاهای مجازی به علت اینکه هویت افراد نامشخص است برخی افراد سودجو و یا کسانی که هیچ ابایی از پخش حرف‌های دروغین بین مردم ندارند به راحتی شایعات خود را دراین صفحات پخش می‌کنند.

 

حتی به علت افزایش سرعت انتقال پیام‌ها توسط شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مجازی افراد برای اینکه در بین دوستان و اطرافیان خود اولین نفری باشند که خبری را می‌دهند با هم مسابقه دارند تا مثلا در اطلاع رسانی فلان پیام به دیگران آن‌ها اولین نفر بوده‌اند.

 

حال روزانه شاهد اطلاع رسانی و گسترش ارسال پیام‌ها و شایعات در بین کاربران اینترنتی و مجازی هستیم که توسط کانال‌های مختلف خبری و غیرخبری و در بین گروه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود.

 

 

در نتیجه با گسترش پخش شایعات در بین کاربران و توجه برخی افراد جامعه به این شایعات سرگرمی جدید در گوشی‌ها و فضاهای مجازی برای کاربران ایجاد شده است به گونه‌ای که برخی به دنبال مچ‌گیری و اثبات راست و دروغ بودن پیام‌ها هستند.

 

حال با توجه به روند روبه رشد شایعات در فضاهای مجازی و هدف قراردادن افکار عمومی توسط این گونه وسایل ارتباط جمعی باید اقدامات جدی توسط سازمان‌ها و ارگان‌های مسئول صورت گیرد تا با برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی استفاده از این قبیل وسایل توسط مردم از بروز و شیوع این پدیده اجتماعی در بین مردم جلوگیری شود.