حکایت جیره‌بندی دارو در دوران آرامش دارویی کشور

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، ... با صورتی پّف‌کرده نگاهت می‌کند، انگار سئوال بدی پرسیدی، «مادر من؛ کدوم دارو؟ الان چند ماه دارم این دارو را می‌خورم، دهن و گلوم دیگه باز نمیشه، معدم خراب شده».

نمیدانی چطور متوجه اش کنی که کیفیت داروی ایرانی با داروی خارجی فرقی ندارد و این توصیه‌های عجیب و در مواقعی نادرست پزشکان است که بیمار را به مصرف داروی خارجی ترغیب می‌کنند، که بار دیگر به سویت می‌آید و از کیسه نایلونش چند عدد قرص بیرون می‌کشد و می‌گوید: «بهم گفتن دیگه داروی قدیمی "سلسپت" که توی تبریز تولید میشد نیست، قبلاً اونو می‌خوردم - خوب بود ولی الان دو نوع دیگه به ما دارن می‌دن، راضی نیستم ولی چون ارزونتره مجبورم بگیرم، بدبختی این‌که مثل داروی قبلی خوب نیست ولی باید بیشتر از قبلی پول بدم، خارجیش هم که اصلاً نمی‌شه خرید باید برای هر دفعه 250 هزار تومن بدم از کجا بیارم؟ بیمه هم که کمک نمی‌کنه، اصلاً این دفترچه‌ها را کی به درد ما می‌خوره؟»

حکایت وارونه سیاست‌مداران سلامت کشور/بیماران با افزایش مراقبت و دارو از چرخه حمایت‌ خارج می‌شوند

می‌مانی دیگر به او چه بگویی، کم نیستن از این دست بیماران پیوند کلیه که به عنوان بی‌حامی‌ترین بیماران کشور به حساب می‌آیند، نکته جالب این است که بیمار کلیوی که دیالیز می‌شود جزو بیماران خاص به‌حساب می‌آید ولی وقتی با هزار مشکل و هزینه‌های میلیونی پیوند کلیه می‌زند دیگر از جُرگه بیمار خاص خارج می‌شود درحالیکه مراقبت‌ و هزینه‌های دارویی این بیماران پس از پیوند فوق‌العاده افزایش می‌یابد و این یعنی حکایت سیاست‌مداران سلامت کشور که نه تنها به بیمار جانی دوباره نمی‌بخشند بلکه دیگر اعضای خانواده بیمار را نیز با اینگونه سیاست‌های وارونه که در هیچ جای کره خاکی وجود ندارد می‌آزارند.

مدیر بیماری که درگذشت و بیماران همنوعش بی‌پناه‌تر شدند

حال در هوای پاییزی دلت می‌گیرد و به یاد مرحوم مصطفی قاسمی رئیس فقید هیات مدیره انجمن کلیوی ایران می‌افتی که در روزهای نخست تابستان امسال پس از سه دهه بیماری کلیوی درگذشت و به حق از زمان فوتش به واقع بیماران پیوند کلیوی و دیالیزی حامی اصلی خود را در بحران‌های کمبود و یا گرانی دارو از دست دادند.

با این وجود با مسئولان انجمن خیریه بیماران کلیوی تماس می‌گیری و از نارضایتی بیماران درباره کیفیت و محدودیت‌های داروها می‌پرسی ولی کسی حاضر نیست در مقابل مسئولان وزارت بهداشت سخنی بر زبان جاری کند، یکی می‌گوید من دیگر در انجمن کاره‌ای نیستم، دیگری هم می‌گوید مشکلی وجود ندارد... !!

پیرصالحی: قول ما براساس تعهد تامین اجتماعی است/تامین‌اجتماعی باید پاسخگویی عدم تولید "سلسپت" باشد

مجبوراً به سراغ همان مسئولانی می‌روی که در این 9 ماه بارها قول برطرف شدن مشکل داروی "سلسپت" را دادند، بنابراین کسی که بیشترین گفت‌وگوها در این زمینه را داشته است دکتر مهدی پیرصالحی مدیر کل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو است، در حاشیه یکی از برنامه‌ها به سراغش می‌روی، آنقدر از "سلسپت" پرسیدی که سئوال نپرسیده می‌داند پرسشت چیست، ولی این بار مجبور می‌شوی از او بپرسی: آقای دکتر چند بار است قول می‌دهید تولید داروی سلسپت زهراوی حل شود و هر بار هم می‌گویید دو ماه دیگر خط تولید این دارو به جریان می‌افتد ولی اتفاقی نمی‌افتد؟! که در پاسخ پیرصالحی با کشیدن ابرو و گردنش دکتر عباس کبریایی زاده رئیس هیئت مدیره تأمین اجتماعی را نشانت می‌دهد و می‌گوید: بروید از آقای دکتر کبریایی زاده که از مسئولان خط تولید این دارو در تامین اجتماعی است این مشکل را بپرسید، چون ما دقیقاً قول آنها را به رسانه‌ها منتقل می‌کنیم، چون کارخانه داروسازی زهراوی برای تامین اجتماعی است و هر زمان آنها خط تولید را آماده کنند ما نیز آماده همه نوع همکاری هستیم.

چهارمین قول به بیماران طی 9 ماه: تولید مجدد داروی "سلسپت" ایرانی در آذرماه

پیرصالحی با این وجود در توضیح بیشتر همان حرف‌های چند ماه قبل خود را مبنی بر وجود داروی جایگزین برای "سلسپت" عنوان می‌کند و بار دیگر چهارمین قول را برای به جریان افتادن خط تولید داروی "سلسپت" زهراوی در آذرماه مطرح می‌کند و می‌گوید: داروی جایگزین در چند نوع برای "سلسپت" در بازار وجود دارد و کمبودی در این‌باره نیست.

بیمار مجبور است مابه‌التفاوت هزینه دارو را از جیب بپردازد چون بیمه پوشش نمی‌دهد

از او درباره تفاوت قیمت‌ها می‌پرسی، زیرا بیماران دارای دفترچه سلامت ایرانیان باید هزینه‌های زیادی نسبت به دفترچه‌های تامین اجتماعی پرداخت کنند و حتی برای تهیه داروی خارجی "سلسپت" که یک زمان بسیار کوتاهی هم‌قیمت داروی ایرانی شده بود، هم اکنون باید حداقل بالای دو میلیون ریال پول پرداخت کند، درحالیکه درگذشته اینگونه نبود و این در شرایطی است که مسئولان وضعیت قیمت‌های دارویی در زمان پساتحریم را خوب ارزیابی می‌کنند ولی بیماران معتقد به این نیستند که پیرصالحی در پاسخ به این مسئله خیلی خلاصه می‌گوید: بیمار باید مابه‌التفاوت هزینه دارو را بپردازد. به خصوص اگر دارو خارجی باشد، چون دستورالعمل‌ها و قوانین بیمه‌ای اینگونه است.

آیا پزشکان و پرستاران فُرم‌ زرد (ADR) برای عوارض داروها را پُر می‌کنند؟

همچنین پیرصالحی درباره عوارض داروی جایگزین "سلسپت‌" که سازمان غذا و دارو به بیماران معرفی کرده است و این بیماران باید در این مواقع چه کنند و آیا برنامه ای وجود دارد؟ توضیح می‌دهد: ما فُرم‌های زرد (ADR) داریم که پزشکان در مطب‌ها و بیمارستانها عوارض هر داروی را به ما گزارش می‌دهند ولی تاکنون حتی یک گزارش از عوارض داروهای جایگزین "سلسپت" به ما گزارش نشده است! کما اینکه هر ماه 8 هزار گزارش (ADR) از این دست درباره دیگر عوارض اقلام دارویی را بررسی می‌کنیم ولی درباره این دارو چنین گزارش نداشتیم.

مشکل خط تولید داروی ایرانی "سلسپت" چیست؟

پاسخ‌های مدیر کل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو راضیت نمی‌کند و سراغ دکتر عباس کبریایی زاده رئیس هیئت مدیره سازمان تأمین اجتماعی می‌روی، کما اینکه در حاشیه همان برنامه حداقل سه مرتبه به روش‌های مختلفی از جلوی چشمت گریزان می‌شود و به قول خودش «هر کاری کردیم از دست شما فرار کنیم نشد!»؛ از او درباره این قول‌های بی‌سرانجام راه اندازی خط تولید داروی "سلسپت" زهراوی در تبریز سئوال می‌کنی که کبریایی زاده نیز با صحه گذاشتن بر این مشکل که به دلیل ایرادهای شرکت اروپایی در سالهای 91 بوده، ابراز امیدواری می‌کند که به زودی خط تولید این کارخانه داروسازی ایرانی که مورد ایراد کارشناسی شرکت رشد سوئیس قرار گرفته بود برطرف شود و آمادگی تولید نیز وجود دارد حتی بیش از ظرفیت مورد نیاز کشور!

مصرف داروی خارجی، القای تأسف‌بار/عوارض داروهای ایرانی تلقین بیمار یا سود پزشکان از داروهای خارجی

کبریایی زاده در ادامه و درباره علت مشکل این کارخانه داروسازی زیرمجموعه تامین اجتماعیتوضیح می‌دهد: اول اینکه خود شخص دکتر عنابی به عنوان مدیرعامل شرکت داروسازی زهراوی باید در این باره صحبت کنند ولی به هرحال شرکت‌های خارجی همیشه در بحث داروهای تحت لیسانس گلوگاه‌ها را در اختیار دارند،ولی بنده معتقد هستم که ما توانایی تولید "مایکوفنولات" به صورت ژنریک را داریم ولی متاسفانه تمایل القاء شده ای به مصرف داروهای اصلی وجود دارد که باید اصلاح شود.

گزارش عوارض دارو در فُرم زرد (ADR) برای پزشکان و پرستاران اجباری نیست!

همچنین از کبریایی زاده که منصب ریاست هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارویی کشور را نیز به یدک می‌کشد درباره چرایی گلایه بیماران از داروهای تولید داخل نیز می‌پرسی که آیا این عوارض دارویی تلقین بیمار است و یا پزشکان به دلایل سودهای پنهان داروهای خارجی را به بیمار توصیه می‌کنند؛ که قاطعانه از دارویی تولید داخل دفاع می‌کند، ولی درباره گزارش عوارض دارویی نیز به این نکته اشاره می‌کند که گزارش عوارض دارو در فُرم زرد (ADR) برای پزشکان و پرستاران اجباری نیست و داوطلبانه است.

بار دیگر به منزل اول برمی‌گردی، همان قول‌ها ...

ماجرای 9 ماه کمبود و ادامه محدودیت مهمترین داروی بیماران پیوندی چیست؟

داروی "سلسپت" به عنوان مهمترین داروی بیماران پیوندی حدود 9 ماه است که گزارش‌هایی از کمبود آن در سطح جامعه مطرح است کما اینکه در ماه‌های اول این محدودیت‌ها نیز دکتر مهدی پیرصالحی مدیر کل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو عنوان کرده بود که این کمبود از اسفند 93 به‌دلیل مشکل در تولید به وجود آمده است که این مسئله را نیز ما قبل از عید نوروز به معاونت‌های داروی سازمان غذا و دارو، پزشکان و انجمن‌های مربوطه عنوان کرده بودیم تا برای کمبود داروی "سلسپت"، داروی مایکوفنولات جایگزین شود.

در این راستا و طی پیگیری‌ها و مشاهدات خبرنگار تسنیم از داروخانه‌های 13 آبان و هلال احمر محدودیت داروی "سلسپت" همچنان وجود دارد، کما اینکه دکتر پیرصالحی مدیرکل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو نیز تلویحاً این محدودیت را تایید کرد، کما اینکه بارها عنوان کرد که جایگزین "سلسپت" وجود دارد.

حکایت جیره‌بندی دارو در دوران آرامش دارویی کشور

با این وجود بیماران پیوندی در این 9 ماه رنج‌های بسیاری به جز درد بیماری خود کشیدند حتی در خرداد ماه امسال بود که شرایط کمبود این دارو آنقدر بحرانی شده بود که داریوش آرمان معاون ارتباطات انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی نیز با تایید کمبود داروی سلسپت به تسنیم عنوان کرده بود که بیماران کلیوی مجبور هستند داروی "سلسپت" خود را جیره بندی کنند یعنی میزان دُوز مصرفی خود را کم کنند تا گرفتار پایان دارو نشوند و این در شرایطی است که حدود 30 هزار بیمار پیوند کلیه از دارویی "سلسپت" استفاده می‌کنند و این آمار جدا از بیماران پیوندی ریه، کبد و دیگر اندام‌ها است.

"سلسپت" اصلی‌ترین داروی نگهدارنده پیوند بیماران/کمبود فقط چند روز این دارو باعث "پس‌زدن" عضو پیوندی می‌شود

در این رابطه سید احمد تارا فوق‌تخصص نفرولوژی در زمینه داروی "سلسپت" برای بیماران پیوندی و تشریح مکانیزم این دارو نیز عنوان می‌کند: داروی "سلسپت" یکی از اصلی‌ترین داروهای نگهدارنده پیوندهای مختلف در کشور به حساب می‌آید به‌طوریکه در حال حاضر 20 هزار بیمار پیوندی مختلف از جمله پیوند قلب، کلیه‌، ریه و موارد دیگر از این دارو استفاده می‌کنند.

بیماران دچار عوارض دارویی چه کنند؟تمهیدات رفاهی برای آنان چیست؟

در مجموعه بیماران پیوندی باید برای "پس نزدن" اعضای پیوندی خود از داروهای "سلسپت و ساندیمون" استفاده کنند، کما اینکه داروهای جایگزین آن نیز وجود دارد ولی از صحبت‌های مسئولان تولید کننده این دارو (تامین اجتماعی) و همچنین مسئولان ناظر بر بازار دارویی (سازمان غذا و دارو) اینگونه استنباد می‌شود که برنامه‌ای برای بیماران دچار عوارض دارویی ندارند و فقط بسنده به جمع آوری آن داروی مشتمل بر عوارض می‌کنند کما اینکه دکتر پیرصالحی مدیرکل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو نیز عنوان کرده است که به مواردی از عوارض دارویی رسیده‌اند و آن دارو از بازار جمع آوری شده است، ولی کاری برای بیمار نشده است و وزارت بهداشت نیز درباره کمبود دارویی تنها به یک توصیه بسنده می‌کند: «بیماران کمبودهای دارویی را از طریق سامانه 1490 پیگیری کنند.