پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- کاظم محمدی- باید سرمان را بالا بگیریم و شاکر این نعمت بزرگ باشیم؛ شیعه علی‌بودن سعادت کوچکی نیست. 

برای مایی که از کودکی با «یاعلی» روی پای خودمان ایستاده‌ایم و هر وقت در زندگی، گرهی به کارمان افتاده از مولا مدد گرفته‌ایم، غدیر برترین عید سال است. باید سرمان را بالا گرفته و روز برگزیده‌شدن او را جشن بگیریم؛ غدیریک جریان همیشه زنده است که مثل تمام اعیاد برای خودش آداب و رسوم بسیاری دارد. در این مطلب قصد داریم همین آداب و رسوم را مرور کنیم که متأسفانه برخی از آنها در جامعه امروز کمرنگ شده و باید برای احیای همه آنها تلاش کرد. باید کاری کنیم تا جشن غدیر، جشنی در‌ شأن این عید بزرگ باشد. برای تهیه این مطلب، سراغ حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مشکوری، تولیت مسجد جامع قلهک و مدیر کانون خورشید که به‌صورت تخصصی به موضوع غدیر می‌پردازد رفتیم. پس از خواندن این مطلب، مطمئن باشید که در روز عید غدیر، کارهای مهمی برای انجام دادن دارید.

هدیه بدهید

عیدی دادن از سنت‌های زیبای غدیری است که می‌تواند جایگاه این روز را به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان تقویت کند. در سیره بسیاری از بزرگان آمده که تنها در روز غدیر عیدی می‌دادند. روایت شده که در روز عیدغدیر عده‌ای از شیعیان به محضر مبارک حضرت امام رضا(ع) رسیدند. آن‌‌حضرت جمعی از خواص را برای افطار نگه‌داشته و برای خانواده آنها غذا، انواع هدیه و صله، لباس، انگشتر و کفش فرستاده بود. سر و وضع همه اطرافیان به دستور حضرت عوض شده و اسباب‌وآلات منزلشان تغییر کرده بود. اما در همین دوره خودمان هم برخی از مساجد در این روز یک هدیه کوچک مثل یک شاخه گل به اهالی محله می‌دهند. این کار هم تأثیرگذاری زیادی دارد و با هزینه کم می‌توان آن را اجرا کرد.

زیارت غدیر بخوانید

در کتاب «مفاتیح‌الجنان» چندین زیارتنامه به نام امیرالمومنین(ع) هست اما در میان آنها تنها خواندن 2زیارتنامه در روز عیدغدیر سفارش شده. اولی زیارت امین‌الله و دیگری زیارتی است که امام هادی (ع) خطاب به امیرالمومنین قرائت می‌کند و به «زیارت غدیر» معروف است. این زیارتنامه مربوط به زمانی است که معتصم آن حضرت را تبعید می‌کند و هنگامی که امام به نجف اشرف می‌رسد این دعا را خطاب به امیرالمومنین(ع) می‌خواند. این زیارت از نظر سندیت آنچنان ارزشی دارد که شیخ عباس قمی در باب سوم مفاتیح‌الجنان در بخش زیارت مخصوص امام‌علی(ع) در روز عیدغدیر می‌نویسد: «بعد از بررسی ثابت شد در تمامی زیارات، زیارتی به این اندازه از نظر صحت و اعتبار و قوت سند پیدا نمی‌شود». کمتر زیارتنامه‌ای را می‌توان خواند که وقایع تاریخی در آن منعکس شده باشد اما در زیارتنامه‌ای که امام هادی(ع) خطاب به امیرالمومنین(ع) خوانده برخی از وقایع تاریخی مانند غدیرخم یا بعضی از جنگ‌ها با اشاره به آیات قرآن منعکس شده. در کنار وقایع تاریخی، امام دهم شیعیان ده‌ها فضیلت حضرت امیر را در این یادگار ارزشمند خود ذکر کرده‌. متن این زیارت در مفاتیح‌الجنان موجود است. برنامه‌ریزی کنید تا حتما در این روز با فضیلت، این چند صفحه را مرور کنید و از ثواب بسیار آن برخوردار شوید.

نماز غدیر بخوانید

یک نماز ساده که وقت چندانی از شما نمی‌گیرد، از اعمال مهم و بدون جایگزین روز غدیر است. نماز عیدغدیر آنقدر بین نمازهای مستحب ارزش و اهمیت دارد که امام صادق(ع) ‌فرموده‌اند: «هرکس در روز عید غدیر قبل از ظهر به قصد شکرگزاری خدا، 2رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت بعد از حمد، 10مرتبه سوره توحید و قدر و آیه الکرسی را بخواند نزد خدا برایش 100هزار حج و 100هزارعمره محسوب می‌شود و هر حاجتی از حوایج دنیا وآخرت را ازخدا درخواست کند به‌آسانی و با عافیت به او عنایت خواهد شد». آثار پربرکت نماز عیدغدیر آنقدر هست که در روایتی از شیخ مفید آمده: «اگر نماز و دعا در روز عیدغدیر از او فوت شد، قضای آن را به‌جا آورد». نماز روز عیدغدیر مانند نماز صبح 2رکعت است، به این صورت که نیم‌ساعت قبل از ظهر، 2رکعت نماز بخواند و در هر رکعت بعد از حمد، سوره‌های توحید، قدر و آیه الکرسی 10بار خوانده شود. بهتر است این نماز در کنار دیگران خوانده شود و برخی از علما سال‌های گذشته، برنامه نماز غدیر را در مساجد برگزار کردند. اگر شد که بهتر، اگر نشد حتما تنهایی این نماز را بخوانید.

شاد باشید و عید بگیرید

عیدغدیر برای ما شیعیان باید روز شادی و افتخار باشد. باید به هم تبسم کنیم و خدا را برای محبت امیرالمومنین(ع) شاکر باشیم. از امام‌رضا(ع) درخصوص عید گرفتن در روز غدیر روایت‌های زیادی نقل شده. آن حضرت در حدیثی فرموده‌اند: «پیامبر(ص) به امیرالمومنین(ع) سفارش کردند این روز را عید قرار دهند؛ چنان‌که پیامبران به جانشینان خود سفارش می‌کردند روز تعیین جانشین را عید بگیرند. غدیر روز تبریک و تهنیت است و روز تبسم هنگام ملاقات اهل ایمان. هرکس روز عیدغدیر به روی برادر دینی‌اش تبسم کند، خدا در قیامت با مهربانی به او نظر می‌کند».

به زیارت امیرالمومنین‌(ع) بروید

خواندن زیارت امیرالمومنین(ع) در حرم مطهر آن حضرت یکی از رسومی است که بیشتر میان مسلمانانی که در نجف و شهرهای اطراف زندگی می‌کنند رواج دارد. امام رضا(ع) زیارت امیرالمومنین(ع) را به همه سفارش می‌کنند و می‌گویند: «هر جا باشی، روز غدیر خودت را به مرقد امیرالمومنین(ع) برسان که خدا برای هر مرد و زن با‌ایمان و مسلمان گناه 60سال را می‌آمرزد و 2برابر آنچه در ‌ماه مبارک رمضان، شب قدر و شب عیدفطر از آتش آزاد کرده، در عید غدیر آزاد می‌کند». با این حال، اگر توفیق تشرف به نجف را ندارید، از شهر خودتان به نیت زیارت حضرت در نجف، زیارتنامه ایشان را بخوانید.

خود را آراسته کنید

یکی از نشانه‌های تمام اعیاد، آراسته بودن است. امام رضا(ع) ‌فرموده‌اند: «غدیر روز تزئین و آراستن است. هرکس برای روز غدیر خویش را بیاراید و زینت کند، خدا همه گناهانش را بیامرزد و فرشتگانی را برانگیزد که کارهای نیک او را ثبت کنند و درجات او را بالا ببرند تا غدیر سال آینده. پس اگر بمیرد شهید از دنیا رفته و اگر زنده بماند، زندگی سعادتمندانه و همراه خوشبختی داشته باشد».

محفل شعر بگیرید

امروزه مجالس مختلفی حتی در میان اهل سنت برگزار می‌شود؛ محافلی که در آن افراد دور هم جمع می‌شوند تا از شخصیت‌ و فضایل امام علی(ع) سخن بگویند زیرا پیامبر(ص) فرمودند‌: «یاد کردن از علی‌بن‌ابیطالب عبادت است». آن حضرت در حدیث دیگری ‌فرموده‌اند: «هنگامی که عده‌ای گرد هم جمع شوند و در آن جلسه از فضایل علی‌بن‌ابیطالب یاد کنند، فرشتگان الهی در آن جلسه حاضر می‌شوند و آنها را احاطه می‌کنند تا زمانی که از آن جلسه پراکنده و متفرق شوند. بعد از آنکه متفرق شدند، فرشتگان به آسمان بازمی‌گردند و ملائک دیگر به آنها غبطه می‌خورند». در دوره بزرگانی همچون شیخ کلینی و شیخ صدوق «غدیریه‌سرایی» از ارزش بالایی برخوردار بود و بسیار تأکید می‌کردند که شیعیان در این روز بزرگ دور هم جمع شوند و حتی در یک مجلس ساده، اشعاری در فضیلت امیرالمومنین(ع) بخوانند. میرزای‌شیرازی یکی از افرادی بوده که بر این سنت تأکید بسیاری داشته و همواره در روز غدیر محفل شعرخوانی برگزار می‌کرده. امام صادق(ع) در رابطه با اهمیت شعر ‌فرموده‌اند: «هرکس برای ما اهل‌بیت شعری بسراید، خدای متعال برای او خانه‌ای در بهشت بنا می‌کند».

صله رحم کنید

درست است که تبریک این عید به سادات به‌دلیل نسبتی که با امیرالمومنین(ع) دارند از رسوم اصلی و زیبای این روز به‌شمار می‌آید اما در کنار آن، دیدار اهل ایمان هرچند از سادات نباشند، ثواب و پاداش بزرگی خواهد داشت. امام رضا(ع) ‌فرموده‌اند: «هرکس روز عید غدیر به دیدار مومنی رود، خدا 70نور به قبرش وارد کند و قبر او را توسعه دهد و هر روز 70هزار فرشته به زیارت قبرش بروند و او را به بهشت بشارت دهند». یک راهکار خوب هم که در بعضی از شهرها اجرا می‌شود این است که سادات و غیرسادات، روز عیدغدیر در مسجد جمع می‌شوند و با هم ملاقات می‌کنند. این کار می‌تواند در همه شهرها به اجرا درآید.

مهمانی بگیرید و اطعام کنید

مهمانی‌گرفتن و اطعام مردم، در همه روزهای تقویم دارای فضیلت بسیار است، اما در روز عیدغدیر فضیلت بیشتری دارد. آنقدر بر این موضوع سفارش شده که در برخی روایات عیدغدیر به «یوم اطعام‌الطعام» معرفی شده است. می‌توان ریشه این موضوع را در فرمان خدا به پیامبرش جست‌وجو کرد که در واقعه «یوم‌الدار» یعنی داستان علنی شدن بعثت پیامبر اکرم(ص) رخ داد. خداوند در سال سوم بعثت به پیامبر امر کرد که با گوشت گوسفند و مقداری شیر، غذایی آماده کند و اطرافیانش را به اسلام دعوت کند. رسول اکرم نیز از پسرعمویش علی خواست تا این ضیافت را ترتیب دهد و طعام را آماده کند. در آن واقعه که شرح مفصلی دارد، پیامبر پس از اعلام رسالت خود فرمودند: چه‌کسی حاضر است به من ایمان بیاورد تا جانشینم شود؟ و آن روز امیرالمومنین(ع) ایستادند و گفتند: «ای پیامبر من تو را یاری می‌کنم» و در همان مهمانی و پای همان سفره بود که پیامبر برای نخستین‌بار حضرت علی (ع) را به جانشینی خود معرفی کرد و فرمود: «این برادر، وصی و جانشین من در میان شماست. سخن او را بشنوید و از او اطاعت کنید». روایت‌های بسیاری درباره فضیلت اطعام در غدیر وجود دارد که در اینجا یک نمونه‌اش را بیان می‌کنیم. امام رضا‌(ع) فرمودند: «هر کس مومنی را در روز عیدغدیر غذا دهد، مانند کسی است که تمام پیامبران و صدیقان را اطعام کرده».

خوشبختانه، چندسالی است که سنت اطعام در غدیر به‌صورت مردمی در کشور اجرا می‌شود و شهر اهواز با 6سال برگزاری مراسم اطعام غدیر از پیشتازان این سنت حسنه است. سال گذشته واحد فرهنگی مسجد‌الغدیر و هیئت روضه‌الزهرا(س) 14هزارنفر از مردم این شهر‌ را به ضیافت علوی دعوت کردند. در این مراسم آیت‌الله جزایری، امام جمعه و نماینده ولی‌فقیه در خوزستان و نیز آیت‌الله‌حیدری، امام جمعه موقت اهواز نیز حضور داشتند.

20هزار گیلانی‌ نیز سال گذشته در شب عیدغدیر با 110دیگ آبگوشت نذری مراسم عید را برگزارکردند. همچنین قرار است امسال، دهم مهر که روز عید غدیر است در مسجد جامع غدیرخم در سه‌راه ضرابخانه 5هزارنفر اطعام ‌شوند. پس تا دیر نشده شما هم آستین بالا بزنید و با تدارک یک غذای ساده، ثواب اطعام در روز غدیر را ببرید.

اگر از خانواده محترم سادات هستید به پیشنهاد ما عیدی های غدیر امسال را خودتان بسازید

مریم خوش‌نما- بعضی‌ها به عیدی‌ای که سادات در روز عیدغدیر به دیگران می‌دهند، اصطلاحا «ته‌کیسه‌ای» می‌گویند.

کاربرد این اصطلاح به این دلیل است که سکه‌های عیدی روزغدیر، فارغ از ارزش مادی آن بسیار با‌ارزش و گرانبهاست و باید همیشه در ته کیسه شما بابت برکت مال و اموال‌تان بماند. پس اگر سید هستید حتما به‌خاطر داشته باشید عیدی‌هایی که می‌دهید از لحاظ مادی زیاد نباشد تا جنبه و نگاه معنوی با برکت‌بودن آن حفظ شود. اگر دوست دارید ارزش بیشتری به عیدی‌ خودتان بدهید، سعی کنید ارزش معنوی عیدی‌تان را با کارهایی از قبیل تزیینات ساده، نوشتن چند حدیث کوتاه و روایات روی کارت و... بالا ببرید نه اینکه لزوما پول بیشتری به اطرافیان‌تان بدهید. همچنین ما پیشنهاد می‌کنیم برای درست کردن و تزیین سکه‌ها یا اسکناس‌هایتان دور هم جمع شوید و این کار را به‌صورت دسته‌جمعی انجام دهید. این کارها اگر به‌صورت مشارکتی انجام شود، هم خستگی کمتری دارد و هم باعث خلق ایده‌های متفاوت و بیشتری می‌شود و هم به‌خودتان خوش می‌گذرد و خاطره‌ای زیبا و جذاب از شب عید می‌سازید. در دنیای امروز که مشغله ما آدم‌ها بیشتر از گذشته شده و زمان زیادی را هم در دنیای مجازی سپری می‌کنیم، این فرصت‌ها، غنیمت خوبی برای دورهمی‌های دوستانه یا فامیلانه است که می‌توانیم از آن نهایت استفاده را ببریم. به بیان بهتر و راحت‌تر، تلاش کنید عیدغدیر را باشکوه و عالی برگزار کنید. اما لطفا برگزاری باشکوه عیدغدیر را با تجملاتی برگزار کردن آن اشتباه نگیرید!

از عیدغدیر یک خاطره ماندنی بسازید

«همیشه وقتی حال و هوای عیدغدیر می‌پیچد توی سرم، پرت می‌شوم به دوران کودکی؛ زمان‌هایی که از یک هفته قبل یا حتی بیشتر با دخترعموها به صرافت درست کردن و تزیین عیدی‌های مادربزرگ می‌افتادیم و هر سال تمام تلاش‌مان را می‌کردیم تا خلاقیت بیشتری به خرج بدهیم که عیدی‌های مادربزرگ تکراری نباشد، زیباتر از سال قبل باشد و درنهایت، لبخند رضایت را بر صورت مادربزرگ سادات‌مان بنشاند. از طرف دیگر همیشه حواس‌مان بوده که در عین زیبایی و ابتکار، هزینه کمی صرف این تزیینات شود، طوری که فقط جنبه خوش‌سلیقه بودن این کار به چشم بیاید و تبدیل به یک اتفاق تجملاتی نشود. یادم می‌آید از چند شب قبل با دخترعموها و دخترعمه‌ها دور هم جمع می‌شدیم و ایده‌های خودمان را درباره تزیین سکه‌های عیدی امسال مادربزرگ به اشتراک می‌گذاشتیم.

پس از تصویب طرح، مواداولیه‌ای را که برای درست کردن عیدی‌ها لازم داشتیم، در لیست خرید می‌نوشتیم. 2 نفر مسئول خرید و تهیه ابزارکار می‌شدند. 3-2 شب مانده به عید غدیر، دورهم جمع می‌شدیم و تقریبا تا حوالی اذان صبح، سکه‌ها یا اسکناس‌های نو و تا نخورده را که پدر به نیت عیدی‌دادن تهیه کرده‌بود تزیین می‌کردیم. 2 نفر به سکه‌ها چسب می‌زدند. یکی از ما داوطلب بریدن مقواهای رنگی می‌شد. نفر بعد جمله یا حدیثی را انتخاب می‌کرد برای نوشتن روی کارت‌ها و یکی‌دو نفر هم جمله‌ها را با خط خوش روی کارت‌های آماده شده و برش‌خورده می‌نوشتند. لحظه‌های خوش آن شب‌ها هیچ وقت از یاد هیچ کدام‌مان نمی‌رود؛ لحظه‌هایی که وسط کارها و بین مقواهای رنگی و قیچی و چسب و روبان و... چای و شیرینی می‌خوردیم و می‌خندیدیم. همان شب با هم سفره سبز مادربزرگ را پهن می‌کردیم و شیرینی و شکلات و میوه و عیدی‌ها را با سلیقه روی سفره می‌چیدیم تا صبح عید، همه‌‌چیز برای پذیرایی از مهمان‌های عزیز مادربزرگ آماده باشد».

احتمالا شما هم با شنیدن این خاطره‌ها از شب عیدغدیر به وجد آمده‌اید حتی اگر آن را تجربه نکرده باشید. پس اگر خودتان از خانواده سادات هستید یا یکی از اقوام‌، دوستان و یا آشنایان‌تان سید هستند می‌توانید از همین لحظه به ساختن چنین خاطره مشابهی برای اطرافیان خود فکر کنید و جرقه‌های ذهنی خودتان را درباره این موضوع جدی بگیرید. البته فکر کردن به پیشنهادهای ما هم می‌تواند خلاقیت شما را تحریک کند.

چند پیشنهاد ساده و زیبا برای تزیین عیدی‌ها

مقواهای رنگی‌رنگی

یک راه آسان، ساده و کم‌هزینه این است که روی مقواهای رنگی طرح‌های یکسانی بکشید و سپس آنها را ببرید. این طرح‌ها کاملا بسته به نوع سلیقه شما می‌تواند متفاوت باشد. مثلا می‌شود از طرح‌های هندسی مانند مربع، دایره‌های تودرتو، مستطیل و... استفاده کنید یا اینکه از طرح‌های طبیعی مانند برگ درختان استفاده کنید. برای نمونه برگ درخت انگور ایده خوبی برای این کار است. به این ترتیب که یک برگ درخت انگور را روی مقوا گذاشته، از روی آن طرح می‌کشید و با قیچی دور آن را می‌برید. سپس گوشه هر کدام از این برگ‌های مقوایی، یک سکه می‌چسبانید. برای اجرای این ایده شما فقط به چند مقوای رنگی نیاز دارید و یک قیچی و یک قوطی چسب مایع. در قسمت خالی باقی‌مانده می‌توانید یک حدیث و یا روایت درباره غدیر بنویسید. یا اینکه عید را تبریک بگویید. مثلا به این شکل: «عیدغدیر بر شما مبارک باد». همچنین می‌توانید سال و فصل عیدغدیر را زیر برگ‌های مقوایی با خط ریزتری بنویسید. مثلا: پاییز 1394.

نقل و تور و روبان

راه بعدی برای تزیین عیدی‌هایتان، استفاده از نقل، روبان و تورهای رنگی است که احتمالا همین الان در گوشه کمد خانه شما پیدا می‌شود. به این شکل که تورهای رنگی را به‌صورت مربع‌های کوچکی برش می‌زنید سپس سکه را وسط آن قرار می‌دهید و مقداری نقل رنگی و شکلات روی این مربع‌های کوچک توری می‌گذارید. گوشه‌های تور را به سمت بالا جمع می‌کنید و با روبان سر آن را می‌بندید. می‌توانید از گره‌های پاپیونی کمک بگیرید. به این ترتیب عیدی زیبایی به دوستان‌ و اقوام می‌دهید.

اسکناس‌های لوله شده

روش بعدی، بسیار آسان و راحت ولی زیباست. اسکناس‌ها را لوله می‌کنید و در آخر با یک روبان باریک و یا یک گل کوچک مصنوعی دور آن می‌پیچید. تازدن اسکناس‌ها به شکل پلیسه هم می‌تواند زیبایی خوبی به عیدی شما بدهد. بعد از پلیسه کردن اسکناس می‌توانید وسط آن را با یک روبان سبز باریک ببندید. این کار یک مشکل دارد و آن هم احتمال خراب شدن اسکناس‌هاست.

ساختن کارت عیدی

روش پیشنهادی بعدی ما نیز با استفاده از مقواست. به این شکل که مقواهای رنگی را به‌صورت مستطیل‌‌های کوچک برش می‌دهید. سپس از وسط آن را طوری تا می‌کنید که به شکل کارت پستال دربیاید اما در سایز کوچک‌تر. بعد در قسمت داخلی آن سکه می‌چسبانید و در طرف دیگر حدیث یا روایتی درباره غدیر و یا تبریک عید را یادداشت می‌کنید. در آخر کار سری به کابینت‌ها بزنید و یک ظرف مناسب یا یک سبد حصیری انتخاب کنید. می‌توانید یک تور ساده کف ظرف یا سبدتان بیندازید و بعد عیدی‌ها را در آن بچینید. حتی می‌توانید ظرف حاوی عیدی را به سلیقه خودتان با پارچه‌ ساتن، روبان‌ها و تورهای رنگی‌ای که در خانه دارید تزیین کنید. البته همچنان حواس‌تان به هزینه مواداولیه برای این کار باشد.