نیازمند رتبه‌بندی دانشگاه‌ها هستیم

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، محمد فرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در چهارمین اجلاس رؤسای دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری اظهار داشت: دانشگاه‌ها باید در راستای تحول و توسعه اقتصادی کشور قدم بردارند و در این راستا، اقتصاد دانش بنیان باید از مسیر دانشگاه‌ها پیگیری شود.

وی با اشاره به فعالیت بیش از ۲ هزار و ۶۰۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی در کشور گفت: حدود ۷۰ هزار نفر عضو هیئت علمی و ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار دانشجو در دانشگاه‌های کشور به تدریس و تحصیل اشتغال دارند و وظیفه و ماموریت اصلی ما دانشگاهیان در قبال این دانشجویان، ارائه آموزش مناسب، تربیت نیروی انسانی، ارائه راه کارهای مهارت اندوزی و چگونگی تولید ثروت از علم است تا این جوانان فرهیخته بتوانند به راحتی وارد بازار کار شوند و در آینده اداره امور کشور را به نحو احسن به عهده بگیرند.

وزیر علوم افزود: وظیفه اصلی ما تربیت نیروی کار آفرین و ایجاد دانشگاه‌های نسل سوم یعنی دانشگاه‌های کار آفرین است البته این به معنای نفی آموزش نظری نیست بلکه مرحله‌ای فراتر از آن است و دانشگاه کار آفرین دانشگاهی است که از حالت جدا افتادگی از جامعه خارج شده و به سازمانی هوشمند، کامل و سامان یافته تبدیل می‌شود که در ارتباط کامل با بخش صنعت بوده و به طور همه جانبه به رفع معضلات و نیازهای کشور می‌پردازد.

فرهادی در ادامه با بیان اینکه مشکل عمده ما در این مسیر عدم ارتباطات کافی میان مراکز آموزش عالی است، گفت: یکی از برنامه‌های ما برقراری ارتباطی مستحکم ما بین مراکز آموزش عالی و ستاد وزارت علوم است و اینکه با توجه به قوانین و مقررات، اسناد بالا دستی و مأموریت و مسئولیت حوزه آموزش عالی، بیش از پیش وظایف و اختیارات به دانشگاه‌ها محول شود و همانند سایر کشورها، دانشگاه‌های ما نیز با داشتن هیئت‌های امنا، راحت تر و آزادتر به انجام امور و مسئولیت‌های خود بپردازند.

وی همچنین با تأکید بر لزوم بازنگری برخی از قوانین و مقررات آموزش عال در جهت سهولت انجام امور یادآور شد: رتبه علمی ایران تاکنون در رتبه بندی‌های جهانی مناسب بوده و باید در جهت ارتقای بیشتر آن تلاش کنیم و لازمه این مهم، ایجاد یک جهاد علمی است تا انتظارات جامعه با توجه به اسناد بالا دستی و حاکمیت گفتمان علم و فناوری که مطلوب مقام معظم رهبری است، بیش از پیش برآورده شود.

وزیر علوم در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به جامع و کامل بودن اسناد بالا دستی در حوزه آموزش عالی افزود: ما باید در راستای این اسناد، برنامه‌های عملیاتی و اجرایی مناسب داشته باشیم و در این راستا از این پس توسعه کمی باید تا حد زیادی متوازن و هدفمند باشد زیرا با توجه به توسعه بی رویه مراکز آموزش عالی در گذشته، هم اکنون با حدود ۸۰۰ هزار صندلی خالی در دانشگاه ها مواجه هستیم و این نشان می‌دهد که فعلاً نیازی به تأسیس مراکز آموزش عالی در کشور احساس نمی‌شود.

فرهادی همچنین در خصوص ایجاد محیط های با نشاط در دانشگاه‌ها گفت: محیط دانشگاه‌های ما باید با نشاط، پرتحرک و توام با آرامش باشد و از مواردی از قبیل هیاهوی سیاسی و سیاست زدگی پرهیز شود و در حقیقت ما باید افق دید بالاتری داشته باشیم و به انجام تحولات بزرگ در کشور در زمینه‌های مختلف بیندیشیم.

وی افزود: بهتر است که در دانشگاه‌ها مسائل مهم کشور از قبیل توسعه اقتصادی، نیازهای کشور حل معضلاتی همچون فقر، تهاجمات فرهنگ، رفع خشونت، امنیت اجتماعی و حتی مسائل هسته ای و مواردی از این قبیل در قالب کرسی‌های آزاد اندیشی به بحث و تبادل نظر گذاشته شود و این کرسی‌ها باید بیش از پیش فعال شوند و در بستری آرام و با نشاط مسائل مهم کشور مورد بحث و بررسی دانشگاهیان قرار گیرد.

وزیر علوم با بیان اینکه همه دانشگاه‌های ما در یک ردیف نیستند، ادامه داد: ما نیازمند رتبه بندی دانشگاه‌ها هستیم و برای مأموریت گرا شدن دانشگاه‌ها حتماً باید به این امر توجه شود تا هریک از دانشگاه‌های ما در یک زمینه تخصصی مطرح و قطب علمی شوند.

فرهادی با تاکید بر آمیختگی آموزش‌های دانشگاهی با مسائل فرهنگی گفت: حاصل این نوع آموزش دانشگاهی تربیت افرادی فرهیخته، جامع نگر و ماهر خواهد بود که با آشنایی با مباحث کار آفرینی در خدمت جامعه خواهند بود که نه تنها نیازمند استخدام دولت نیستند بلکه با کارآفرینی منشأ خدمات ارزنده در حل مشکلات کشور خواهند کوشید، لذا توجه معاونت آموزشی و شورای گسترش به ایجاد رشته‌هایی با محتوای کار آفرینی ضروری است.

وی در ادامه سخنان خود بر توجه بیشتر به حوزه علوم انسانی تأکید کرد و افزود: خوشبختانه شورای تحول علوم انسانی که با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل گرفته، با همکاری شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم کارهای ارزنده ای صورت داده اند و بهتر است این رشته‌ها ابتدا در دانشگاهی همچون دانشگاه علامه طباطبایی به شکل پایلوت اجرا شود و سپس به سراسر دانشگاه‌ها تسری یابد.

وزیر علوم ضمن تأکید بر ایجاد مراکز رشد علوم انسانی گفت: در خصوص ایجاد مناطق ویژه علم و فناوری در کشور در حال برنامه ریزی هستیم.

فرهادی در خصوص مسائل مالی دانشگاه‌ها اظهار داشت: بنا بر اطلاعات به دست آمده بسیاری از تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه‌ها فرسوده شده و نیاز به تجهیزات و امکانات جدید و مناسب داریم و در این راستا در حال حاضر فعال بودن و ارائه سرویس آزمایشگاه‌های مرجع مدنظر هستند. به طور مثال همین سازمان پژوهش‌های علمی صنعتی ایران یکی از بزرگترین مراکز دارنده آزمایشگاه‌های مرجع به شمار می رود و از اول پیروزی انقلاب اسلامی مأموریت اصلی آن نیز همین بوده است و در حال حاضر می‌تواند مورد استفاده پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش بنیان قرار بگیرد.

وی افزود: در زمینه بازسازی آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها با کمبود مالی مواجهیم و با توجه به برآوردی که معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم انجام داده، حدود دو میلیارد دلار اعتبار برای تجهیز این آزمایشگاه ها مورد نیاز است که تامین یک باره آن واقعا مقدور نیست.

وزیر علوم یادآور شد: همچنین دانشگاه‌ها و مؤسسات پ‍ژوهشی برای تأمین منابع و نشریات علمی حدود ۵۰ میلیون دلار بدهی دارند و عدم دسترسی به منابع علمی در رشد علمی دانشگاه‌ها تأثیر منفی دارد زیرا به نوعی ابزار پژوهش علمی است لذا باید اعتبار مورد نیاز این بخش نیز به نوعی تأمین شود.

فرهادی با اشاره به رشد مناسب بودجه آموزش عالی کشور برای سال ۹۴ گفت: با این وجود و با توجه به جمع شدن کمبودها از سال‌های گذشته و حجم وسیع این کمبودها ما تا پایان امسال هم با مشکلات مالی مواجه هستیم که با نشست‌هایی با مسئولان سازمان مدیریت و برنامه ریزی در خصوص رفع برخی از این مشکلات مذاکره شده است.

وزیر علوم افزود: ما باید با مشارکت با دانشگاه‌ها و حضور فعال در درون دانشگاه‌ها و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و تشریک مساعی مشترک به سمتی حرکت کنیم که در تمام زمینه‌ها خصوصاً کیفی‌سازی موفق عمل کنیم، لذا ضروری است مسئولان وزارت علوم در محیط‌های دانشگاهی حضور بیشتری داشته و همراهی بیشتری با مسئولان دانشگاهی داشته باشند.

تأکید بر همکاری و تعامل بیشتر دانشگاهیان و خانواده آموزش عالی با دولت، مجلس، شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر مراکز تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کشور نکته دیگری بود که فرهادی بر آن اشاره کرد.