هر ١٩ دقیقه یک نفر در جاده‌های ایران جان می‌دهد
مرگ در جاده، جایگزین مرگ طبیعی
نام ایران درحالی از نظر تلفات جاده‌ای هم‌رده کشورهای ناآشنایی چون مالاوی، لسوتو، نامیبیا، سوازیلند و بلیز قرار می‌گیرد
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- شهروند، سال گذشته حدود ١٩هزار نفر در ایران جان خود را در سوانح جاده‌ای از دست دادند. شاید ایران از نظر تعداد تصادفات در دنیا صاحب رکورد نباشد، اما در زمینه مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات رکورددار است. آمارهای جهانی نشان می‌دهد که ایران در رتبه پنجم بالاترین مرگ‌ومیر در جاده‌ها قرار دارد و نرخ تصادفات جاده‌ای در ایران ٢٠ برابر متوسط جهانی است.
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی نرخ مرگ‌ومیر تصادفات جاده‌ای ایران به ازای هر ١٠٠هزار نفر 43.8 گزارش شده است درحالی‌که این نرخ برای کشورهای آلمان 5.7، انگلستان 4.8، سوئد 4.1، هلند 4.0، تاجیکستان 3.9، ژاپن 3.8 برآورد شده است. نام ایران درحالی از نظر تلفات جاده‌ای هم‌رده کشورهای ناآشنایی چون مالاوی، لسوتو، نامیبیا، سوازیلند و بلیز قرار می‌گیرد که از نظر شبکه‌های جاده‌ای در رتبه ٣٠ دنیا و از نظر تراکم خودرو در شبکه‌های جاده‌ای در رتبه ٣٢ دنیا قرار گرفته است. به عبارت دیگر با وجود این‌که ایران از نظر گستردگی شبکه‌های جاده‌ای و تراکم خودرو در این شبکه‌ها در اواسط جدول جهانی قرار گرفته، اما در جدول مرگ‌ومیر ناشی از سوانح جاده‌ای در ابتدای جدول و در رتبه پنجم دنیا نشسته است.
سهم ٢٥درصدی موتورسواران از مرگ‌ومیر جاده‌ای
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، هر ١٩ دقیقه، یک نفر در جاده‌های ایران می‌میرد و هر دو دقیقه یک نفر خبردار می‌شود که یکی از اعضای خانواده‌اش از سوانح جاده‌ای جان به در برده است. البته با جراحات شدید و شاید معلولیت‌های مادام‌العمر. همچنین موتورسواران نیز سهم ٢٥درصدی از مرگ‌ومیر تصادفات را به خود اختصاص داده‌اند که ٦٠درصد از آن به علت نداشتن کلاه ایمنی اتفاق می‌افتد.
مرگ جاده‌ای از سرطان سبقت می‌گیرد
میزان توسعه کشورها نیز در میزان تلفات تصادفات نقش موثری دارد. بنا بر گزارش‌های جهانی ٩٠درصد مرگ‌ومیر های ناشی از سوانح جاده‌ای در کشورهای فقیر و درحال توسعه اتفاق می‌افتد. گزارش سازمان بهداشت جهانی سرعت غیرمجاز را اصلی‌ترین عامل تصادفات رانندگی معرفی و اعلام کرده است، اگر متوسط سرعت خودروها فقط یک کیلومتر بر ساعت کاهش پیدا کند، تصادفات مرگبار ٤ تا ٥درصد کاهش خواهد یافت. این درحالی است که پیش‌بینی می‌شود در‌سال ٢٠٢٠ مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات رانندگی در جهان از بیماری مهلک سرطان پیش بیفتد و بعد از بیماری‌های قلبی در رتبه دوم قرار گیرد.
هدررفت ٨درصد تولید ناخالص داخلی با سوانح جاده‌ای
در ایران سالانه حدود ١٠هزار میلیارد تومان بابت کشته‌ها و مجروحان تصادفات رانندگی هزینه می‌شود و این فقط هزینه‌های انسانی حوادث رانندگی است. مسئولان می‌گویند این تصادفات علاوه بر هزینه‌های روانی، سالانه ٥٢هزار میلیارد تومان هزینه به کشور تحمیل می‌کند؛ یعنی حداقل حدود ٨درصد از تولید ناخالص داخلی کشور. درحالی‌که کشور آلمان طی ٤٠ سال، آمار تصادفات خود را از ٢١هزار و ٣٣٢ نفر به ٣٦٠٠ نفر، یعنی بیش از ٨٣درصد کاهش داده است، آمار تصادفات ایران در گذشته همواره شیب صعودی داشت ولی با اجرای برنامه‌های ویژه‌ای که دستگاه‌های ذیربط درآن همکاری داشتند در چند سال اخیر تعداد تلفات جاده‌ای در ایران به میزان چشمگیری کاهش یافت به‌طوری که تلفات بیش از ٢٧هزار نفر در هر‌سال در تازه‌ترین آمارها به حدود ١٧هزار نفر کاهش یافته است.
عزم جهانی برای افزایش ایمنی راه‌ها
افزایش هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی کشورها در نتیجه سوانح رانندگی موجب شده که سازمان ملل دهه ٢٠١١ تا ٢٠٢٠ را دهه اقدام برای ایمنی راه‌ها نامگذاری کند. درهمین راستا بسیاری از کشورها سرمایه‌گذاری برای بهبود زیرساخت‌ها و کاهش حوادث ترافیکی و مرگ‌ومیر ناشی از آن را آغاز کرده‌اند. بهبود وضع راه‌ها قرار است در پنج محور «مدیریت ایمنی راه‌ها»، «راه ایمن»، «وسایل ایمن»، «کاربران» و «خدمات» در دستورکار دولت‌ها قرار گیرد. در همین راستا سازمان بهداشت جهانی در گزارشی عملکرد دولت‌ها را در سال ٢٠١٣ مورد بررسی قرار داده است. در این گزارش عنوان شده که ایران استراتژی ملی امنیت جاده‌ای دارد و به صورت جزیی و محدود برای اجرای این استراتژی برنامه‌ریزی کرده است. این گزارش با اشاره به هدف‌گذاری کاهش ١٠درصدی مرگ‌ومیر جاده‌ای از سال ٢٠١١ تا ٢٠٢٠، بازبینی شیوه ساخت‌وساز جاده‌ای را برای ایران ضروری دانسته و توصیه کرده است که در بخشی از جاده‌ها، زیرساخت‌های جاده‌ای موجود مرتبا مورد بررسی قرار گیرد. براساس این گزارش، ایران برای گسترش پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری و تشویق سرمایه‌گذاری در بخش حمل‌ونقل عمومی سیاست‌گذاری‌هایی را در دستورکار قرار داده؛ اما جداسازی جاده‌ها و مسیرها برای حفاظت از مسافران آسیب‌پذیر فقط در برخی از مناطق اتفاق افتاده است.
کارنامه نه چندان درخشان ایران در اجرای قوانین
گزارش سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد که استانداردهای خودرویی ایران با استانداردهای تعیین‌شده توسط مجمع جهانی سازمان ملل همخوانی ندارد و در این کشور برنامه تست و ارزیابی خودروهای جدید اجرا نمی‌شود و نمره آن در الزام بستن کمربند ایمنی برای سرنشینان جلو و عقب خودرو ٥ از ١٠ است.
براساس این گزارش در سال ٢٠١٠، آمار مرگ‌ومیر سالانه جاده‌ای در ایران ٢٣هزار و ٢٤٩ نفر بوده که ٧٩درصد آنها مرد و ٢١درصد زن بوده‌اند. حداکثر سرعت معابر شهری ٥٠ تا ٦٠ کیلومتر بر ساعت است که سازمان بهداشت جهانی به نحوه اجرای آن از ١٠ نمره ٦ داده است. نظارت پلیس ایران نیز از ١٠ نمره ٧ گرفته است. در بخش موتورسواران نیز تنها ٣٠درصد رانندگان و ١٠درصد سرنشینان موتورسیکلت‌ها از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند که این موضوع باعث شده تا نمره ایران در این بخش از ١٠ نمره ٤ باشد.
مراقبت متوسط، بعد از سوانح
از میان مرگ‌ومیرهای سوانح جاده‌ای، ٢٨درصد عابران، ٢٣درصد موتورسواران، ٢٦درصد مسافران سواری‌ها و خودروهای سبک، ٢٢درصد رانندگان سواری‌ها و خودروهای سبک و یک‌درصد سایر افراد هستند که گزارش سازمان بهداشت جهانی وضع اقدامات مراقبتی بعد از وقوع تصادف در ایران را برای سانحه‌دیدگان متوسط ارزیابی کرده است. بنابراین ٥٠ تا ٧٤درصد مصدومان دارای آسیب‌های جدی با آمبولانس به مراکز درمانی منتقل شده اند ولی ٦درصد مصدومان نیز در نتیجه تصادفات دچار فلج دایمی می‌شوند.
ارسال نظر