شیر یکی از مواد مغذی لازم و مورد توجه خانواده هاست اما متاسفانه در کشور ما نام آن به پرونده ها و حاشیه هایی پیوست شده است. برخی اوقات خبر گرانی آن روی خروجی رسانه ها قرار می گیرد و گاهی هم وجود آب اضافی در شیرها خبرساز شده و باعث بی کیفیت شدن شیر می شود اما موضوعی که به تازگی درباره کیفیت شیر مورد توجه قرار گرفته، وجود روغن «پالم» در لبنیات پرچرب است. به تازگی وزیر بهداشت از تخلف برخی کارخانجات لبنی در کشور پرده برداشته و نسبت به وجود روغن پالم در شیرهای پرچرب هشدار داد. پیش از این درباره وجود روغن های خوراکی در لبنیات به صورت جسته و گریخته مطالبی عنوان شده بود اما تاکنون هیچ مرجع رسمی وجود آن را تایید نکرده بود و این موضوع باعث شد آتش کوره ابهام روشن بماند.

روغن پالم چیست؟
نکته ای که ذهن بسیاری از مصرف کنندگان لبنیات را به خود درگیر کرده است، وجود ابهام درباره روغن پالم و چگونگی باز شدن پای این روغن خوراکی به صنایع لبنی است. روغن پالم (روغن نخل) روغنی است که به دلیل مقاوم بودن در برابر حرارت برای تولید روغن های جامد خوراکی استفاده می شود و بیشتر از کشورهای آسیایی وارد می شود اما به دلیل وجود اسید چرب اشباع بالا مصرف آن چندان توصیه نمی شود چرا که مخاطرات قلبی و عروقی به دنبال دارد.

تأیید وجود روغن پالم در شیر
سیدحسن قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت در همایش تغذیه با شیر مادر، وجود روغن پالم در شیر را تایید کرد و اظهار داشت: متأسفانه این موضوع صحت دارد و ما گزارش مربوط را به رئیس جمهور ارائه کرده ایم. موضوع دیگری که وزیر بهداشت به آن اشاره کرده این است که چربی شیر به دلیل روغن پالم است و چربی طبیعی شیر نیست. به گفته هاشمی، بسیاری از چربی های شیر به خاطر روغن پالم است نه به خاطر چربی طبیعی شیر و مردم بدانند که هزینه را برای چه شیری پرداخت می کنند.

پای وزارت جهادکشاورزی هم به ماجرا باز شد
این در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی هم به عنوان متولی اصلی این موضوع باید در جهت شفاف سازی موارد مطرح شده درباره کیفیت شیرهای پرچرب پاسخگو باشد. در این باره وزیر بهداشت گفته است: «در جلسه با وزیر جهاد کشاورزی این موضوع به وی نیز اطلاع داده شد و وزیر جهاد کشاورزی دستور داد استفاده از روغن پالم به 30 درصد کاهش پیدا کند».

توصیه وزیر به مردم
به دنبال تایید وجود روغن پالم در شیرهای پرچرب، وزیر بهداشت و درمان نسبت به مصرف لبنیات پرچرب هشدار داد و به مردم توصیه کرد به جای استفاده از شیر پرچرب از شیر کم چرب استفاده کنند. وی همچنین خاطرنشان کرد: باید این تخلف در صنایع لبنی به صورت تدریجی اصلاح شود، چرا که نمی توان صنایع لبنیات را به یکباره تعطیل کرد. هاشمی در واکنش به اینکه بخش عمده شیرهای موجود در بازار را شیر خشک تشکیل می دهد، تصریح کرد: نمی گویم شیر خشک خوب است اما روغن پالم به مراتب بدتر از آن است.

اعلام اسامی شرکت های متخلف
این در حالی است که وزیر بهداشت روز گذشته در مراسم افتتاحیه سند راهکارهای اجرایی سیاست های ابلاغی سلامت در مورد روغن پالم بیان داشت: پالم روغنی است که از مالزی وارد می شود و قیمت ارزانی دارد اما برای سلامت مردم مضر است، باید توجه داشت که واردات این روغن طی چند سال گذشته افزایش یافته است. وی یادآور شد: طبق گزارش هایی که ارائه شده تخلفاتی در لبنیات های موجود در بازار مبنی بر وجود این چربی در لبنیات گزارش شده است که در قبال این گزارش تصمیم گرفته شده که نظارت ها افزایش پیدا کند و شرکت های متخلف از طریق رسانه ها به مردم اعلام شود تا این اتهام از گردن شرکت های لبنیاتی که از این روغن استفاده نمی کنند، برداشته شود، همچنین در حال حاضر که میزان واردات روغن پالم 50 درصد است، قرار شده این میزان در ابتدا به 30 درصد و بعد به 15 درصد کاهش یابد.

مصرف روغن پالم در لبنیات با مجوز قانونی
جالب اینجاست که با وجود تایید وجود روغن پالم در شیر های پرچرب، مدیرکل نظارت بر مواد غذایی وزارت بهداشت در اظهارنظر متفاوتی عنوان کرده است گزارشی از وجود روغن پالم در شیر و ماست نداریم و استفاده از پالم در برخی پنیرها، بستنی و کره با مجوز قانونی صورت می گیرد. هدایت حسینی، مدیرکل نظارت بر مواد غذایی وزارت بهداشت به فارس گفته است: تاکنون گزارشی از وجود روغن پالم در شیر و ماست در کشور نداشته ایم اما وزارت بهداشت مجوز استفاده از این روغن را در برخی محصولات لبنی مانند بستنی، پنیرپیتزا، کره و خامه قنادی صادر کرده است.

کسی زیر بار نمی رود!
البته این تمام ماجرا نیست و انگار کسی زیر بار پذیرش استفاده از روغن پالم در شیر های چرب نمی رود. ایسنا در این باره نوشته است: در پی تایید و انتقاد «استفاده از روغن پالم در تولید شیر پرچرب» از سوی وزیر بهداشت، کارخانه ای که در گزارش سازمان استاندارد به تخلف آن اشاره شده، توپ را به زمین دامداران انداخته و ادعا کرده «این تخلف از سوی دامداران صورت گرفته و ربطی به فرآیند تولید شیر در کارخانه مذکور ندارد». براساس این گزارش، دامداران هم این موضوع را رد کرده اند و استفاده از روغن پالم که نوعی روغن نباتی خوراکی است را در دامداری ها غیرممکن عنوان می کنند. سیداحمد مقدسی، رئیس انجمن گاوداران استان تهران در این باره گفته است: به هیچ عنوان برای دامداران این امکان که بخواهند در شیر تحویلی به کارخانه ها افزودنی مانند روغن پالم اضافه کنند وجود ندارد و این مساله صحت ندارد.

ماجرا سر دراز دارد!
با وجود اظهارنظرهای گوناگون درباره این موضوع، لازم به نظر می رسد لیست شرکت های متخلف هر چه سریع تر منتشر شود تا ضمن رعایت حقوق شرکت هایی که دچار این تخلف نشده اند، اطمینان در خرید محصولات لبنی برای خریداران ایجاد شود تا مصرف این ماده مغذی که به توصیه کارشناسان مصرف روزانه آن لازم است، دچار اختلال نشود ضمن اینکه اگر این روغن دارای عوارض و عواقب مصرف است چرا به راحتی و با مجوز وارد کشور می شود و چرا علاج واقعه پیش از وقوع صورت نمی گیرد تا با جلوگیری از واردات آن مانع تخلف صنایع لبنی و تهدید سلامت جامعه شد؟! اینها پرسش هایی است که بی شک پاسخ برخی از آنها در روزهای آینده مشخص خواهد شد.