آنالیز: تیم‌های ایرانی فقط یک نیمه بازی می‌کنند!

فوتبال ایران برای بهبود کیفی راهی جز افزایش زمان مفید انجام بازی در طول نود دقیقه ندارد. نود دقیقه ای که فعلا نزدیک به نیمی از آن تلف می شود.

 

انتشار مقاله مربی جوان تیم ذوب آهن ، سعید الهویی در سایت انجمن تحلیل و آنالیز فوتبال ایتالیا (A.I.A.P.C) که به بررسی و تحلیل زمان مفید مسابقات در لیگ های آسیایی و اروپایی می پرداخت ، بیانگر تفاوت محسوس لیگ برتر ایران با لیگ های رقبای آسیایی و اروپا است . تحلیل و بررسی این موضوع می تواند راهکارهای سخت افزاری و نرم افزاری جهت کاهش فاصله آماری لیگ برتر ایران با سایر رقبا در آسیا ارائه نماید:

" 60 دقیقه ، تاخیر ایجاد نکن ، بازی کن " ، سال 2014 اولین دوره مسابقات قهرمانی زیر 22 سال آسیا بود که این شعار توسط AFC رونمایی شد. شکاف بین زمان مفید بازی در مسابقات باشگاهی و ملی در آسیا با مسابقات اروپایی موجب انتخاب این شعار شده است . این مقاله به دنبال پاسخ دادن به این سوالات مهم است که : چرا این شعار انتخاب شد و آیا این فاصله کمتر شده است ؟ اثرات این شکاف زمانی بین مسابقات آسیایی و اروپایی چیست ؟

 

زمان مفید بازی یعنی مجموع زمان هایی از مسابقه که توپ در جریان بازی است . میانگین زمان مفید بازی از 40 بازی در هر لیگ محاسبه شده است . نکته اول کاهش فاصله زمان مفید بازی لیگ های استرالیا ، ژاپن و قطر با لیگ آلمان (به عنوان پایین ترین آمار بین 5 لیگ معتبر اروپا ) است ولی فاصله 4 دقیقه با میانیگن لیگ قهرمانان اروپا وجود دارد . نکته مهم دوم فاصله زمان مفید بازی بین لیگ قهرمانان آسیا و اروپا به عنوان مسابقاتی است که بهترین های قاره در آن شرکت می کنند : حدود 6 دقیقه و نکته سوم فاصله 7 دقیقه ای بین لیگ ایران و استرالیا است که نشان دهنده فاصله زیاد بین لیگ های قاره آسیا است .

 

براساس این آمار ، فاصله بین فوتبال آسیا و اروپا در زمان مفید مسابقه کمتر شده است ولی سوال این جا است که این تفاوت چه اهمیتی می تواند داشته باشد :

 

بازیهای سرگرم کننده تر و به همین نسبت لذت بیشتر هواداران از تماشای فوتبال؛ افزایش بینندگان بازیها و اقبال بیشتر شرکتهای تجاری برای سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم در فوتبال.

افزایش سطح آمادگی جسمانی بازیکنان: مسابقه رسمی بالاترین میزان بار تمرینی است که بازیکنان فوتبال تحمل می کنند و نسبت به آن سازگاری پیدا می کنند . بدیهی است که در صورت کاهش بار جسمانی مسابقات رسمی ، میزان سازگاری جسمانی بازیکنان کاهش می یابد.

دو شاخص مهم جهت سنجش عملکرد جسمانی بازیکنان در جریان مسابقه فوتبال وجود دارد :

 

1- کمیت و کیفیت دوندگی

 

2- کمیت و کیفیت فعالیت ها

در مورد دوندگی ، بررسی ها نشان داده است که طی 6 سال اخیر تغییر محسوس در کمیت دوندگی بازیکنان فوتبال حرفه ای مشاهده نشده است و می توان گفت که بازیکنان فوتبال با توجه به سقف مشخصی از زمان مسابقه که بازی در جریان است ، دارای محدودیت در میزان دوندگی هستند ( بین 10.2 تا 11.2 کیلومتر ) و فراموش نکنید که استفاده از تاکتیک های جدید مانند فشردگی ساختار تدافعی و یا تغییر در خط شروع دفاع تیمی موجب کاهش میزان دوندگی شده است. ولی کیفیت دوندگی یعنی دویدن با سرعت بالاتر و کاهش زمان استراحت فعال جهت ریکاوری و اجرای مجدد در بازیکنان حرفه ای بالا رفته است که البته به دلیل اجرای شدید ولی کوتاه مدت نمی تواند تاثیر محسوسی بر کمیت دوندگی داشته باشد ولی در فوتبال نوین تبدیل به شاخصه ای تاثیر گذار شده است .

در بخش دوم یعنی کمیت و کیفیت فعالیت های بازیکنان فوتبال: تمام صحنه های تاثیر گذار مسابقه در فازهای تهاجمی ، تدافعی و انتقال، حاصل فعالیت انفجاری و توانی بازیکنان فوتبال هستند: پاس دادن ، شوت زدن ، تکل زدن ، دوئل زمینی ، دوئل هوایی و ... افزایش کمیت فعالیت ها و همچنین کیفیت آنها ( عملکرد موفق ) می تواند بیانگر آمادگی جسمانی بالاتر و افزایش شانس موفقیت فردی و تیمی شود. فراموش نکنید که افزایش کمیت و کیفیت فعالیت های توانی و انفجاری، نیازمند برقراری شاخصه های جسمانی مانند توان عضلانی ، بازسازی سریع ذخائر انرژی عضلانی ، هماهنگی عصب و عضله و ... است .

بررسی آماری 10 مسابقه از لیگ های مورد بررسی در آسیا و اروپا نشان می دهد که در لیگ های آسیایی که میانگین زمان مفید بازی به لیگ های اروپایی نزدیک شده است ، تفاوت محسوسی در تعداد فعالیت انجام شده در جریان بازی دیده نمی شود. مفهوم "فعالیت" دقیقا چیست؟

 

هر حرکت بازیکن در ارتباط با توپ در جریان بازی در زمان دفاع و یا حمله را فعالیت می نامیم . پاس ، دریبل و شوت و ... در زمان حمله تا تکل ، دوئل هوایی و قطع پاس در زمان دفاع ، اینها تعدادی از حرکاتی است که در مجموع فعالیتها قرار می گیرد. تمام فعالیتهایی که در این مجموعه قرار می گیرد، دارای اهمیت در جریان مسابقه است و لحظات مهم مسابقه را شامل می شود. مانند ضربه نهایی برای رسیدن به گل و یا یک تکل سریع برای بلوکه کردن شوت حریف. پس مطمئنا کاهش کمیت و کیفیت این فعالیتها می تواند بر نتیجه مسابقه به نفع یا ضرر یک تیم تاثیر گذار باشد. تمامی این فعالیتها در حوزه آمادگی جسمانی ، زیر مجموعه حرکات انفجاری و توان عضلانی قرار میگیرند که نیازمندیهای فیزیولوژیکی بخصوصی را می خواهد.

1- تفاوت محسوسی بین چهار لیگ اول جدول آسیا ( لیگ استرالیا ، چمپیونز لیگ آسیا ، لیگ ژاپن و لیگ کره جنوبی ) در کمیت فعالیت ها دیده نمی شود ولی تفاوت اصلی در کیفیت فعالیت ها است . یعنی بازیکنان در لیگ های مورد بررسی قرار گرفته اروپایی توانایی اجرای تعداد بیشتر فعالیت با درصد موفقیت بالاتری را دارند نسبت به بازیکنان در لیگ های آسیایی و در نظر داشته باشید که اعداد نسبی است یعنی اینکه بازیکنان آسیایی در برابر بازیکنان آسیایی کیفیت آماری پایین ترین نسبت به بازیکنان اروپایی داشته اند و می توان تحلیل کرد که کیفیت عملکرد بازیکنان شاغل در لیگ های آسیایی در صورتیکه در یک مسابقه برابر بازیکنان شاغل در لیگ های مورد بررسی اروپایی قرار بگیرند ، کاهش خواهد داشت و این به معنای افزایش شانس موفقیت حریف است .

 

2- لیگ های نیمه پایینی جدول آسیا ( لیگ ایران ، امارات ، چین و عربستان ) تفاوت محسوسی در تعداد فعالیت و درصد فعالیت های موفق با لیگ های اروپایی و حتی لیگ های اول آسیا ( لیگ استرالیا، ژاپن ، کره جنوبی و جام باشگاه های آسیا ) دارند که متاثر از فاصله 7 تا 10 دقیقه ای در تایم مفید بازی است . کاهش کمیت فعالیت بازیکنان در جریان مسابقه رابطه مستقیم با میانگین زمان مفید مسابقه دارد . پس برای رسیدن به میانگین فعالیت متناسب با لیگ های مورد بحث ، اصلی ترین راهکار افزایش تایم مفید مسابقات در این لیگ ها است .

 

 

تفاوت زمان مفید بازی بین لیگ های آسیایی و اروپایی هنوز وجود دارد و تاثیر این تفاوت بر کمیت و کیفیت فعالیت های بازیکنان در جریان مسابقه است . همانطور که اشاره شد در لیگ های استرالیا ، ژاپن و کره جنوبی تاکید می بایست بر افزایش کیفیت فعالیت بازیکنان باشد و در لیگ های ایران ، عربستان ، چین ، قطر و امارات علاوه بر کیفیت ، باید کمیت فعالیت ها هم با افزایش زمان مفید مسابقات افزایش یابد و این نقش مهم شعار کنفدراسیون فوتبال آسیا در پیشرفت فوتبال این منطقه است : افزایش زمان مفید مسابقات برای افزایش کمیت فعالیت های بازیکنان .

 

بررسی میانگین تعداد پاس و درصد سلامت پاس ها در لیگ های مورد بحث ف نشان می دهد که در رابطه مستقیم بین کیفیت پاس ها و تعداد پاس ها با زمان مفید مسابقه وجود دارد : پس می توان نتیجه گرفت اولین راه برای افزایش زمان مفید مسابقات در لیگ های آسیایی ، افزایش مهارت بازیکنان در ارسال پاس است .

جداول میانگین پاس نشان میدهد که لیگ های آسیایی که میانگین زمان مفید پایین تری از لیگ های اروپایی دارند ، میانیگن پاس ارسالی و درصد سلامت پاس پایین تری نیز نسبت به این لیگ ها دارنند که موجب از جریان افتادن مسابقه و کاهش زمان مفید می شود.

 

رسیدن به 60 دقیقه میانگین زمان مفید ، هدف مهمی برای فوتبال آسیا بوده است که لیگ هایی همچون لیگ استرالیا ، ژاپن و کره جنوبی به آن دست پیدا کرده اند . به همین دلیل در کمیت فعالیت های انجام شده در جریان مسابقه تفاوتی با لیگ های تاپ اروپا ندارند ولی آنچه هنوز متفاوت است در کیفیت فعالیت ها است .

 

ولی در لیگ های ایران ، عربستان ، چین و امارات هنوز فاصله زیادی با زمان مفید مسابقات در لیگ های تاپ اروپا وجود دارد که موجب کاهش کمیت و همچنین کیفیت فعالیت بازیکنان در این لیگ ها خواهد شد . با وجود اینکه تقابل مستقیمی بین این لیگ ها وجود ندارد ولی فراموش نکنیم که یکسال دیگر در روسیه بازیکنانی از این لیگ ها در برابر یکدیگر خواهند ایستاد و آنجا تفاوت بین کمیت و کیفیت فعالیت ها می تواند عامل کلیدی در پیروزی و یا شکست باشد . پس افزایش زمان مفید مسابقات راهکار مهمی است که می تواند به سرمربیان ملی این کشورها کمک کند که دغدغه افزایش شرایط آمادگی جسمانی بازیکنان این لیگ ها را در اردوهای ملی نداشته باشند . افزایش میانگین پاس ارسالی و درصد سلامت پاس ها با تاکید بر تمرینات بهینه ( مانند SSG) در کنار امکانات سخت افزاری همچون زمین تمرین و مسابقه با کیفیت می تواند راهکار مناسبی باشد در غیر اینصورت مربیان ملی در آسیا حق دارند که اردوهای بلندمدت برای بازیکنان تیم خود قبل از مواجهه با بازیکنان لیگ های تاپ اروپا تدارک ببینند .

سعید الهویی مربی ذوب آهن

 

منبع: سایت انجمن تحلیل و آنالیز فوتبال ایتالیا (A.I.A.P.C)